Antwoorden op vragen D66 over de Zweedse afluisterwet

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Vergaderjaar 2007–2008

Aanhangsel van de Handelingen

Vragen gesteld door de leden der Kamer, met de daarop door de regering gegeven antwoorden

3064

Vragen van het lid Pechtold (D66) aan de minister van Justitie over de Zweedse afluisterwet. (Ingezonden 24 juni 2008)

1

Bent u op de hoogte van het feit dat het Zweedse parlement een wet heeft goedgekeurd die het mogelijk maakt om alle internationale telefoongesprekken af te luisteren zonder dat er een bevel van de rechter nodig is, alsmede dat er emails en faxen mogen worden gescand op bepaalde

sleutelwoorden?¹

2

Welke gevolgen heeft deze wet op berichten en gesprekken die vanuit Nederland verstuurd dan wel gevoerd en onderschept worden?

3

Welke gevolgen heeft deze wet voor het Kaderbesluit betreffende de bescherming van persoonsgegevens verzameld in het kader van werkzaamheden van politiële en justitiële samenwerking in strafzaken?

¹ http://www.trouw.nl/laatstenieuws/

laatstenieuws/article1016817.ece/Zweeds

_parlement_neemt_omstreden_afluisterwet_aan

Antwoord

Antwoord van minister Hirsch Ballin (Justitie). (Ontvangen 15 juli 2008)

1

Ja. De zogenaamde Signalen Informatie Wet («Signals Intelligence Act») geeft een Zweedse militaire inlichtingendienst («National Defence Radio Establishment», hierna ook te noemen: NDRE) de bevoegdheid om elektronische signalen te verzamelen ten behoeve van het buitenlands-, veiligheids- en defensiebeleid of ten behoeve van het in kaart brengen van externe dreigingen. Deze signalen mogen uitsluitend betrekking hebben op grensoverschrijdend communicatieverkeer dat door middel van de kabel of de ether plaatsvindt. De informatie wordt verzameld langs geautomatiseerde weg, aan de hand van zoektermen. De zoektermen worden opgesteld op basis van bepaalde selectiecriteria, waaronder taal, encryptie, communicatieroutes of individuele IP-adressen, en mogen niet direct betrekking hebben op een specifieke natuurlijke persoon indien dit niet van exceptioneel belang is voor de inlichtingenverzameling. Het doel van de gegevensverzameling is om inzicht te verkrijgen in fenomenen die van belang zijn voor de militaire inlichtingendienst, niet om activiteiten van individuele personen

in kaart te brengen. Toegang tot de signalen die via de kabel worden doorgegeven, wordt verkregen door tussenkomst van de netwerkaanbieders. Als uitvoerend orgaan is de NDRE niet bevoegd zelfstandig gegevens te verzamelen. De gegevensverzameling vindt plaats aan de hand van richtsnoeren («directions») van de regering of van een door de regering aangewezen onafhankelijk orgaan. In dit laatste geval wordt door dit orgaan een verlof («permit») afgegeven voor een periode van maximaal zes maanden, met de mogelijkheid van verlenging. Een verlof mag uitsluitend worden verleend voor richtsnoeren die verenigbaar zijn met de Defensie Inlichtingen Wet («Defence Intelligence Act»), indien het doel van de richtsnoeren duidelijk zwaarder weegt dan de inmenging op de persoonlijke integriteit die de inlichtingenverzameling met zich mee brengt en indien dit doel niet langs een minder ingrijpende weg kan worden bereikt. Een verlof mag geen betrekking hebben op uitsluitend een natuurlijke persoon. De Zweedse Commissie voor de inlichtingendiensten («Swedish Intelligence Commission») waarborgt de naleving van de wet, in het bijzonder ten aanzien van de zoektermen en de vernietiging van de

KVR32752 2070823600 0708tkkvr3064 ISSN 0921 - 7398 Sdu Uitgevers ’s-Gravenhage 2008

Tweede Kamer, vergaderjaar 2007–2008, Aanhangsel

6221

gegevens. Het toezicht op de bescherming van de persoonlijke levenssfeer wordt uitgeoefend door een Raad voor de Gegevensbescherming («Privacy Protection Council») bij de NDRE, die aan de Commissie voor de inlichtingendiensten rapporteert. Het Zweedse parlement (de «Riksdag») heeft de wet op 18 juni jongstleden aangenomen. Daarbij is aangegeven dat van de regering zo snel mogelijk de nodige aanvullingen worden verwacht met betrekking tot onderwerpen als de vorm van een verlof en de versterking van de controlemechanismen. De Zweedse regering is voornemens daartoe voorstellen uit te werken.

2

Berichten en gesprekken die langs elektronische weg vanuit Nederland via een Zweedse netwerkaanbieder worden verstuurd of gevoerd, vallen onder de werkingssfeer van deze wet.

3

Deze wet heeft geen gevolgen voor het ontwerpkaderbesluit betreffende de bescherming van persoonsgegevens die worden verwerkt in het kader van de politiële en justitiële samenwerking in strafzaken. Het ontwerpkaderbesluit is van toepassing op gegevens die, met het oog op de preventie, onderzoek, opsporing en vervolging terzake van strafbare feiten of de tenuitvoerlegging van straffen, tussen de lidstaten worden verstrekt of beschikbaar gesteld. Het kaderbesluit laat de wezenlijke nationale veiligheidsbelangen en het specifieke inlichtingenwerk op het gebied van de nationale veiligheid onverlet. Dit is expliciet vastgelegd in artikel 1, vierde lid, van het ontwerpkaderbesluit.

Tweede Kamer, vergaderjaar 2007–2008, Aanhangsel                             6222