Tachtigjarige oorlog
Als het over oorlog gaat, draaien politici vaak om de waarheid heen. Bij militairen ligt dat heel anders. Zij moeten het vuile werk opknappen en daarom zijn hebben ze groot belang bij de waarheid. ‘In elke oorlog sneuvelt de waarheid als eerste’ is een bekende uitspraak die relevant is in dit verband.
De Amerikaanse generaal Stanley McChrystal is bevelhebber van de buitenlandse militairen in Afghanistan. Hij schreef een glashelder rapport over de situatie in Afghanistan, dat onlangs is uitgelekt. Ik heb het met rode oortjes gelezen. Enkele citaten: ‘Er is een vertrouwenscrisis onder de Afghanen ten aanzien van hun overheid en de internationale gemeenschap. De Afghanen zijn gefrustreerd en moe na acht jaar zonder bewijs van de vooruitgang die ze verwacht hadden. De wijdverbreide corruptie en het machtsmisbruik onder de autoriteiten en eigen fouten van de buitenlandse militairen geven de Afghanen weinig aanleiding om hun overheid te steunen. Deze problemen hebben grote delen van de samenleving vervreemd. Er zijn geen duidelijke scheidslijnen tussen de opstandelingen, criminele netwerken en corrupte overheidsdienaren.’ Bij het lezen van dergelijke passages vraag ik me af wat we in vredesnaam voor samenleving aan het opbouwen zijn in Afghanistan.
Ook de voorzitter van de Nederlandse militaire vakbond AFMP stelde zichzelf onlangs die vraag. Hij baseerde zich op de frauduleus verlopen verkiezingen en het feit dat president Karzai steun krijgt van krijgsheren met bloed aan hun handen. Beide kritische geluiden komen voort uit de militaire praktijk in Afghanistan. Dat zijn geluiden die serieus genomen moeten worden. Ik hecht er meer waarde aan dan aan de jubelverhalen over gebouwde schooltjes en klinieken.
Nederland blijft tot augustus 2010 in Uruzgan. Gezien het uitblijvende succes zou ik liever zien dat onze militairen eerder terug komen. De kans dat zich in Afghanistan een Vietnam-scenario ontrolt, acht ik bijzonder groot. Er komen steeds meer buitenlandse militairen, er vallen steeds meer (burger-)slachtoffers en het draagvlak onder de bevolking neemt steeds verder af. Generaal McChrystal wil met zijn rapport bereiken dat er extra militairen naar Afghanistan gaan, maar dat lijkt mij niet de oplossing. De buitenlandse militairen zijn daar onderdeel van het probleem geworden in plaats van onderdeel van de oplossing.
Een veilige toekomst voor de Afghanen kan alleen worden bereikt via een onderhandelde vrede. In dat politieke proces moet ook de Taliban worden betrokken. McChrystal schrijft in zijn rapport dat de meeste opstandelingen gewoon Afghanen zijn. Door tegen hen te blijven vechten, zal er in Afghanistan nooit vrede en duurzame ontwikkeling zijn. Dan lopen we het risico dat deze achtjarige oorlog uitmondt in de volgende tachtigjarige oorlog.