Antwoorden op vragen D66 over schending van de privacy van het leerlingdossier

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Vergaderjaar 2008–2009

Aanhangsel van de Handelingen

Vragen gesteld door de leden der Kamer, met de daarop door de regering gegeven antwoorden

1635

Vragen van het lid Pechtold (D66) aan de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap over schending van de privacy van het leerlingdossier.(Ingezonden 30 januari 2009)

1

Onderschrijft u de bevinding van Stichting Onderwijsklachten dat de meeste scholen niet bekend zijn met de rechten van ouders met betrekking

tot het leerlingdossier?¹ Zo nee,

waarom niet?

2

Onderschrijft u de bevindingen van de Stichting Onderwijsklachten dat leerlingdossiers vaak onjuiste, overbodige of onvolledige informatie bevatten? Zo nee, waarom niet?

3

Beschikken scholen over digitale systemen om leerlingdossiers bij te werken en te archiveren?

4

Bent u van mening dat ouders te allen tijde inzage moeten hebben in de leerlingdossiers van hun kinderen? Zo nee, waarom niet?

5

Wat gaat u doen om ervoor te zorgen

dat scholen aan ouders zonder

oponthoud volledige inzage verlenen

in het leerlingdossier van hun

kinderen?

6

Waar kunnen ouders terecht met klachten over de toegankelijkheid en inhoud van het leerlingdossier van hun kind?

7

Is het waar dat scholen informatie uit

leerlingdossiers zonder toestemming

van ouders aan derden hebben

verstrekt? Zo ja, wat zijn daarvan de

mogelijke consequenties voor deze

scholen?

8

Aan welke kwaliteitseisen moeten leerlingdossiers voldoen en wie ziet daarop toe?

9

Welke informatie moet het leerlingdossier wettelijk bevatten en welke informatie mag het dossier wettelijk absoluut niet bevatten?

10

Voldoen leerlingdossiers volgens u aan de eisen van bescherming van persoonsgegevens en de toegankelijkheid daarvan die het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) heeft gesteld?

11

Hoeveel kosten mogen scholen maximaal in rekening brengen voor een kopie van het leerlingdossier? Brengen scholen verschillende kosten

in rekening aan ouders voor een kopie van het leerlingdossier van hun kind?

¹ Algemeen Dagblad, 24 januari 2009: «Scholen knoeien met leerlingdossier».

Antwoord

Antwoord van staatssecretaris Dijksma (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) (ontvangen 20 februari 2009)

1

Neen. Ik heb naar aanleiding van het artikel in het AD aan de inspectie gevraagd of zij bekend zijn met de beschreven problematiek en de gestelde ernst daarvan. De inspectie heeft laten weten niet over aanwijzingen te beschikken dat deze problematiek zich breed voordoet op scholen.

2

Neen. Zoals hierboven aangegeven wordt (de ernst van de) in het artikel beschreven problematiek niet herkend. Het leerlingdossier bevat administratieve gegevens, een onderwijskundig rapport, rapporten, uitslagen van toetsresultaten, gegevens uit het leerlingvolgsysteem, verslagen van gesprekken met ouders en soms ook een psychologisch rapport. Ook worden er soms schriftelijke observaties van leraren

KVR35111 2080911310 0809tkkvr1635 ISSN 0921 - 7398 Sdu Uitgevers ’s-Gravenhage 2009

Tweede Kamer, vergaderjaar 2008–2009, Aanhangsel

3431

toegevoegd over de sociale en emotionele ontwikkeling van de leerling, de werkhouding etc.

3

Praktisch alle scholen beschikken over een geautomatiseerde leerlingenadministratie. Daarnaast is het gangbare praktijk om ook een papieren administratie bij te houden voor zaken als in het antwoord bij 2 en bij 7 genoemd.

4

Ouders hebben als wettelijk vertegenwoordiger van hun kind het recht op inzage in het leerlingdossier en wel op grond van artikel 35 van de Wet bescherming persoonsgegevens(Wbp). Dit artikel kan alleen buiten toepassing worden gelaten indien dat noodzakelijk is op gronden die in artikel 43 van de Wbp worden genoemd, waaronder de bescherming van de betrokkene of van de rechten en vrijheden van anderen.

5

Ik constateer op basis van het artikel in het AD dat er kennelijk scholen zijn waar onduidelijkheid bestaat over de regels rond het leerlingdossier. Dit is voor mij aanleiding om de regels rondom het leerlingdossier nog eens onder de aandacht te brengen van de scholen. Dit gebeurt via de Nieuwsbrief PO.

6

Ouders kunnen de

klachtencommissie inschakelen als zij vermoeden dat er onzorgvuldig met de gegevens van hun kind wordt omgegaan. Daarnaast bestaat de mogelijkheid klachten voor te leggen aan het College Bescherming Persoonsgegevens. In het uiterste geval kunnen ouders zich tot de rechter wenden.

7

Daar heb ik geen zicht op. Maar in een aantal gevallen is de school verplicht om gegevens uit het leerlingdossier aan derden te geven zonder dat hiervoor toestemming nodig is. Dit is bijvoorbeeld het geval bij de aanvraag van een leerlinggebonden budget, de plaatsing van een leerling op een school voor speciaal onderwijs en de overgang naar een andere school. Ook de onderwijsinspectie mag een leerlingendossier zonder toestemming van de ouders bekijken. Daarnaast dient de school informatie aan derden te verstrekken

bijvoorbeeld bij vermoedens van kindermishandeling (op grond van een expliciet wettelijk voorschrift) of als het gaat om een noodsituatie. Scholen dienen hierbij te handelen conform de privacywetgeving en kunnen bij onterechte verstrekking van persoonsgegevens geconfronteerd worden met het College Bescherming Persoonsgegevens of de rechter.

8

Het wettelijk kader voor de omgang met persoonsgegevens is vastgelegd in de Wbp. De persoonsgegevens moeten zoveel mogelijk juist, nauwkeurig, toereikend, ter zake dienend en niet bovenmatig zijn. De onderwijsinspectie controleert de leerlingdossiers in beginsel vanuit onderwijskundig oogpunt maar als bij deze controle blijkt dat de school de procedures en de wettelijke voorschriften met betrekking tot het leerlingdossier niet in acht neemt, dan wordt daar aantekening van gemaakt. De school wordt op de onrechtmatigheid gewezen en krijgt de aanwijzing om e.e.a. zo spoedig mogelijk te herstellen.

9

Het leerlingdossier bestaat eigenlijk uit twee componenten te weten de leerlingadministratie en het feitelijke leerlingdossier. Het leerlingdossier dient derhalve administratieve informatie over de leerling te bevatten zoals gegevens over verzuim, in- en uitschrijving en gegevens van leerlingen en hun ouders die nodig zijn voor het berekenen van de bekostiging. Daarnaast dient het leerlingdossier het onderwijskundig rapport te bevatten. De precieze invulling van het onderwijskundig rapport is niet wettelijk vastgelegd maar het betreft hier bijvoorbeeld notities van besprekingen over de leerling door het schoolteam, notities van gesprekken die de school met de ouders heeft gevoerd, verslagen van speciale onderzoeken, toetsuitslagen en rapportuitslagen. Wat betreft informatie die het dossier wettelijk absoluut niet mag bevatten dient te worden gedacht aan feitelijk onjuiste informatie en informatie die niet verenigbaar is met het doel waarvoor de gegevens worden verzameld (Wet bescherming persoonsgegevens).

10

In de leerlingadministratie en

-dossiers bevinden zich gegevens en

documenten die onderwerp zijn van de jaarlijkse controle op de juistheid van de opgegeven bekostigingsgegevens. Over de bevindingen bij die controles word ik jaarlijks gerapporteerd. Daarbij zijn tot nu toe geen signalen ontvangen over het niet-naleven van bepalingen uit de Wet Bescherming Persoonsgegevens (CBP heeft hierbij een toezichtfunctie op naleving).

11

Voor het verstrekken van een kopie mag een vergoeding van € 0,23 per pagina in rekening worden gebracht met een maximum van € 4,50. Ik heb geen zicht op de kosten die scholen in rekening brengen voor een kopie van het leerlingdossier.

Tweede Kamer, vergaderjaar 2008–2009, Aanhangsel

3432