Brief ministers inzake mutaties binnen de homogene groep Internationale Samenwerking, met name uitgaven Ontwikkelingssamenwerking - Wijziging van de begroting van de uitgaven en de ontvangsten van het Ministerie van Buitenlandse Zaken (V) voor het jaar 1997 (wijziging samenhangende met de Najaarsnota) - Hoofdinhoud

Deze brief is onder nr. 3 toegevoegd aan wetsvoorstel 25775 - Wijziging begroting Buitenlandse Zaken 1997 (Najaarsnota).

Officiële titel	Wijziging van de begroting van de uitgaven en de ontvangsten van het Ministerie van Buitenlandse Zaken (V) voor het jaar 1997 (wijziging samenhangende met de Najaarsnota); Brief ministers inzake mutaties binnen de homogene groep Internationale Samenwerking, met name uitgaven Ontwikkelingssamenwerking
Document­datum	15-12-1997
Publicatie­datum	12-03-2009
Nummer	KST26791
Kenmerk	25775, nr. 3
Van	Buitenlandse Zaken Ontwikkelingssamenwerking
Originele document in PDF

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Vergaderjaar 1997–1998

25 775

Wijziging van de begroting van de uitgaven en de ontvangsten van het Ministerie van Buitenlandse Zaken (V) voor het jaar 1997 (wijziging samenhangende met de Najaarsnota)

Nr. 3

BRIEF VAN DE MINISTERS VAN BUITENLANDSE ZAKEN EN VOOR ONTWIKKELINGSSAMENWERKING

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

’s-Gravenhage, 15 december 1997

Hierbij bieden wij u de jaarlijkse «decemberbrief» aan.

Tot en met 1996 werd u jaarlijks in december geïnformeerd over mutaties ten opzichte van de stand Najaarsnota binnen de beschikbare middelen voor de homogene groep Ontwikkelingssamenwerking. Zulks conform de afspraak uit november 1988 tussen de Vaste Commissie voor Ontwikkelingssamenwerking en tweede ondergetekende. Met ingang van 1997 heeft de «decemberbrief» betrekking op mutaties binnen de homogene groep Internationale Samenwerking (HGIS), met dien verstande dat het leeuwendeel van de mutaties de uitgavencategorie Ontwikkelingssamenwerking betreft.

De mutaties zijn het gevolg van geraamde overschrijdingen en onder-schrijdingen op een aantal artikelen doordat het verwachte uitgavenniveau in 1997 van het totale pakket aan activiteiten in een programma (c.q. (sub)artikel) thans hoger of lager wordt geraamd dan ten tijde van de opstelling van de tweede wijzigingswet. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door het zich ten opzichte van eerdere verwachtingen sneller dan wel langzamer dan voorzien realiseren van uitgaven op de activiteiten in een programma in vergelijking met de tweede wijzigingswet. De aanwending van de door deze mutaties beschikbaar gekomen middelen, leidt eveneens tot wijzigingen van de bedragen voor enkele artikelen.

Onderstaand zijn de hieruit voortvloeiende verlagingen en verhogingen voor het onderdeel Ontwikkelingssamenwerking op artikelniveau vermeld.

Verlagingen

art.07.01 art.10.01

PersoneelenMaterieel                                         f 0,200 mln;

Landenprogramma’s m.b.t. economie &

werkgelegenheid                                                  f18,284 mln;

Onderstaand worden de verlagingen en verhogingen voor het onderdeel Buitenlandse Zakenop artikelniveau vermeld.

Verlaging

art.07.04

Indexering lonen en prijzen HGIS en nader te verdelen middelen

f 10,000 mln.

Verhoging

art.09.01

Veiligheidsbeleid

f 3,000 mln.

Onderstaand wordt een verhoging voor het onderdeel Economische Zakenvermeld.

Verhoging

Ministerie van Economische Zaken (XIII)                                       f7,000 mln.

Toelichting per artikel (Ontwikkelingssamenwerking)

Artikel 07.01 Personeel en Materieel

Voorgesteld wordt dit artikel voor wat betreft de aan Ontwikkelingssamenwerking toe te rekenen bedragen uit hoofde van de uitgaven verbonden aan de «Inspectie Ontwikkelingssamenwerking te Velde – IOB» (artikelonderdeel 07.01.06.01) te verlagen met f 0,2 miljoen. Op de uitgaven voor één van de deelonderzoeken kon f 0,1 miljoen worden uitgespaard en voor enkele andere onderzoeken werd de uitgavenprognose met in totaal f 0,1 miljoen bijgesteld.

Artikel 09.03 Mensenrechten en conflictbeheersing

Als gevolg van een sneller uitgavenritme dan verwacht en het feit dat enkele noodzakelijk geachte activiteiten o.a. op het gebied van kinderen in gewapende conflicten en het Yoegoslavië tribunaal moesten worden gefinancierd wordt een verhoging voorgesteld van f 3,100 miljoen. Een andere oorzaak van de gestegen uitgaven is het feit, dat de laatste maanden vele organisaties projectenrapportages hebben ingediend op basis waarvan vervolgbetalingen gedaan zijn.

Artikel 09.05 VN-vluchtelingenprogramma’s

Voor dit artikel wordt per saldo een verhoging van f 9,000 miljoen voorgesteld.

Voor het artikelonderdeel 09.05.01 «Bijdrage Hoge Commissariaat voor

Vluchtelingen (UNHCR)» wordt voor het voorzien in de grote behoefte aan vluchtelingenoperaties een verhoging voorgesteld van f 6,000 miljoen.

Deels betreft het een structurele beleidsintensivering, deels worden koerstegenvallers gecompenseerd.

Voor artikelonderdeel 09.05.02 «Bijdrage Organisatie voor hulp aan Palestijnse Vluchtelingen (UNRWA)» wordt een verhoging van f 3,000 miljoen voorgesteld om tegemoet te komen aan het tekort aan middelen van de UNWRA.

Artikel 10.01 Landenprogramma’s m.b.t. economie en werkgelegenheid

Per saldo wordt er op dit artikel een onderschrijding verwacht van f 18,284 miljoen. Dit betreft een gedelegeerd budget (een deel van het budget wordt op het departement in Den Haag beheerd, het overige deel van het budget is verdeeld over een aantal posten). De mutatie is voor een belangrijk deel toe te schrijven aan twee onderdelen, de Bosnië-faciliteit waar de voortgang trager is dan oorspronkelijk geraamd (– f 8,300 miljoen) en de samenwerking met de Palestijnse Gebieden, waar door politieke onrust de uitgaven achterbleven (– f 3,400 miljoen). De resterende verlaging van f 6,600 miljoen is voor een groot deel toe te schrijven aan de samenwerking met een aantal Aziatische landen (onder andere India en Pakistan), waar de uitputting achterbleef bij de verwachtingen.

Artikel 10.04 bevordering van de export van ontwikkelingslanden (CBI)

Het voorstel tot verhoging van dit artikel bedraagt f 0,503 miljoen. De kosten in verband met produktadaptiemissies blijken hoger uit te vallen dan verwacht (f 0,500 miljoen). Daarnaast is in verband met de 400-jarige herdenking van Mauritius een verhoging van f 0,003 miljoen noodzakelijk voor promotionele doeleinden.

Artikel 10.05 Bedrijfsmatige technische bijstand

Tengevolge van de vertraging, opgelopen bij de aanleg van de haven van Gaza, waarvoor technische assistentie, training en supervisie stonden gereserveerd, wordt voor dit artikel een verlaging voorgesteld van f 0,814 miljoen.

Artikel 10.06 Grondstoffen

Per saldo wordt voor dit artikel een verhoging voorgesteld van f 1,994 miljoen. De mutatie voor dit onderdeel bestaat enerzijds uit een opwaartse bijstelling van f 2,000 miljoen met betrekking tot artikelonderdeel 10.06.01 «Grondstoffenfonds» als gevolg van een contractueel verplichte betaling. Anderzijds bestaat de mutatie uit een neerwaartse bijstelling van f 0,006 miljoen van artikelonderdeel 10.06.03 «Projecten m.b.t. grondstoffen» als gevolg van koersverschillen.

Artikel 10.07 Bijdrage VN-kapitaalfonds (UNCDF)

Met het oog op de toezegging van de donoren van UNCDF om een stabiele financieringsbasis te garanderen ten tijde van de evaluatie van dit Fonds wordt voor dit artikel een verhoging van f 2,000 miljoen voorgesteld om koersverliezen te compenseren.

Artikel 10.10 Allochtoon ondernemerschap

De start van het project liep vertraging op tengevolge van het uitlopen van de goedkeuringsprocedure.

Eerst na instemming van de Tweede Kamer kon begin november een overeenkomst met Stichting IntEnt worden getekend. De uitgaven in verband met de voorbereidingsfase (f 0,300 miljoen) en het eerste voorschot voor het project (f 0,750 miljoen) leiden voor dit artikel tot een verhoging van f 0,050 miljoen.

Artikel 11.01 Landenprogramma’s m.b.t. landbouw en regionale ontwikkeling

Per saldo wordt er op dit artikel een mutatie voorgesteld van f 6,040 miljoen. Dit betreft een gedelegeerd budget (een deel van het budget wordt op het departement in Den Haag beheerd, het overige deel van het budget is verdeeld over een aantal posten). Een aantrekkende projectenportefeuille is voor dit artikel de aanleiding een verhoging voor te stellen van per saldo f 6,040 miljoen. Met name door de posten Bamako, Dar es Salaam, Islamabad, Nairobi en Ouagadougou zijn voorstellen tot verhoging ingediend.

Artikel 11.04 Stedelijke ontwikkeling

Dit betreft een gedelegeerd budget. Vertraging in de uitvoering van projecten voor dit programma resulteren voor dit artikel in een voorstel tot verlaging van per saldo f 1,655 miljoen.

Artikel 12.01 Milieubeleid in ontwikkelingslanden

Per saldo wordt op dit artikel een onderschrijding verwacht van 12,811

miljoen.

Voor het artikelonderdeel 12.01.01 «Landenprogramma’s m.b.t. milieu»

betreft dit in de eerste plaats een verlaging van f 5,530 miljoen in verband met de overheveling van het Montréal Fund naar artikelonderdeel 12.01.02 «Internationale milieubijdragen – GEF». Daarnaast is voor artikelonderdeel 12.01.01 sprake van vertraging in de uitvoering van de programma’s m.b.t. milieu uitgevoerd door de posten voor een bedrag van f 12,901 miljoen. Het betreft hier de posten Yaoundé, San José, Beijing, Nairobi, New Delhi en Bangkok.

Voor artikelonderdeel 12.01.02 «Internationale milieubijdragen – GEF» wordt in verband met wijzigingen in de SDR-koers (t.o.v. de geschatte koers in de begroting) een verhoging voorgesteld van f 0,090 miljoen. Daarnaast wordt op dit onderdeel de overheveling vanuit artikelonderdeel 12.01.01 – zoals hierboven geschetst – opgenomen.

Resumerend betekent dit voor artikelonderdeel 12.01.01 een verlaging van f 18,431 miljoen en voor artikelonderdeel 12.01.02 een verhoging van f 5,620 miljoen.

Artikel 13.01 Programma’s en bijdragen m.b.t. maatschappelijke ontwikkeling

Voor dit artikel wordt per saldo een verlaging van f 11,650 miljoen voorgesteld. Door vertragingen bij projecten in de gezondheid- en drinkwatersector en de instabiele politieke situatie van een aantal doelgroeplanden (Kenya, Niger, Ghana, Pakistan) wordt voor het artikelonderdeel 13.01.01 «Landenprogramma’s m.b.t. maatschappelijke ontwikkeling» een verlaging van f 20,650 miljoen voorgesteld.

Voor het artikelonderdeel 13.01.02 «VN-bevolkingsfonds (UNFPA)» wordt met het oog op de verantwoordelijkheid van UNFPA voor de implementatie van het actieprogramma van de bevolkingsconferentie te Cairo voorgesteld over te gaan tot een verhoging van f 9,000 miljoen. Deels betreft dit een structurele beleidsintensivering, deels betreft het een compensatie voor tegenvallende inkomsten van UNFPA over het afgelopen jaar.

Artikel 13.02 Vrouwen en ontwikkeling

Per saldo ontstaat er op dit artikel een onderschrijding van f 0,495 miljoen. Voor artikelonderdeel 13.02.01 «Internationale bijdragen» wordt een verhoging voorgesteld van f 0,600 miljoen. Deze verhoging is noodzakelijk voor de extra inspanningen die UNIFEM moet leveren in het kader van de follow-up van de Top van Beijing en om tegemoet te komen aan het inkomstenverlies ten gevolge van de stijging van de dollarkoers. Hiertegenover staat een onderschrijding van f 1,095 miljoen op het artikelonderdeel 13.02.02 «Landenprogramma’s m.b.t. vrouwen en ontwikkeling» als gevolg van vertragingen bij de uitvoering van projecten.

Artikel 13.03 Kinderen en ontwikkeling

Op dit artikel wordt een toevoeging voorgesteld van per saldo f 4,883

miljoen.

Voor het onderdeel «VN-kinderfonds UNICEF» (artikelonderdeel 13.03.01)

wordt een verhoging van f 6,000 miljoen voorgesteld. Deels betreft dit een structurele beleidsintensivering, deels betreft het een compensatie voor tegenvallende inkomsten van UNICEF over het afgelopen jaar.

Voor het artikelonderdeel 13.03.02 «Landenprogramma’s m.b.t. kinderen en ontwikkeling» ontstaat er een onderschrijding van f 1,117 miljoen als gevolg van vertragingen in de uitvoering van projecten, met name bij de post Pretoria.

Artikel 13.04 Ambassade Projectenprogramma (APP)

Voor dit artikel wordt als gevolg van vertragingen in de uitvoering een verlaging voorgesteld van f 0,627 miljoen.

Artikel 13.05 Medefinanciering van projecten van particuliere organisaties

Voor het artikelonderdeel 13.05.03 «Programma Personele Samenwerking met Ontwikkelingslanden» (PSO) wordt een verhoging van f 2,000 miljoen voorgesteld. De verhoging heeft tot doel het programma van de Vereniging ingrijpend te kunnen vernieuwen en professionaliseren.

Artikel 14.01 Internationaal onderwijs

Per saldo wordt er op dit artikel een onderschrijding verwacht van f 5,813

miljoen. Voor het onderdeel «Academisch samenwerkingsprogramma’s»

(artikelonderdeel 14.01.01) wordt een onderbesteding verwacht van

f 1,004 miljoen. Onder dit onderdeel vallen de programma’s:

– Medefinanciering voor universitaire en hbo-samenwerking (MHO);

– Jan Tinbergen Scholarships Programma (TSP);

– Samenwerking Nederlandse hogescholen met onderwijsinstellingen in ontwikkelingslanden ten behoeve van basisonderwijs (HOB); – Internationaal Onderwijsprojecten (IOP); – Samenwerkingsverband Internationale onderwijsinstelling /

Landbouw-universiteit Wageningen (SAIL) Projecten Programma

(SPP).

Voor het programma TSP wordt een onderbesteding verwacht van f 0,504 miljoen. Ondanks de maatregelen die genomen zijn met betrekking tot de NUFFIC om de uitvoering van het programma te verbeteren heeft dit nog niet geleid in een aantoonbare verbetering in de tweede helft 1997. Voor het programma IOP wordt een onderbesteding verwacht van f 0,500 miljoen. Als gevolg van het achterblijven van de tijdige indiening van rapportages – op grond waarvan besloten kan worden tot het doen overmaken van een volgende tranche – wordt eerdergenoemde neerwaartse mutatie voorgesteld.

Voor het onderdeel «Nederlands Fellowships Programma» (artikelonderdeel 14.01.02) wordt een onderbesteding verwacht van f 1,068 miljoen. Onder dit onderdeel vallen de programma’s: – Beurzenprogramma voor IO-instituten (BIO); – Universitair beurzenprogramma (UP); – Speciale beurzenprogramma (SAP).

Voor de programma’s BIO en SAP wordt een onderbesteding verwacht van respectievelijk f 0,310 miljoen en f 0,232 miljoen. Deze is het gevolg van het achterblijven van de geraamde uitgaven met betrekking tot cursussen. Voor het programma UP wordt uitgegaan van een uitgaven-realisatie van f 3,024 miljoen i.c. een onderschrijding van f 0,526 miljoen. Deze onderbesteding kan worden gekenschetst als een zogenaamd «groeiprobleem». Het programma is in 1996 van start gegaan. De uitgavenprognose voor 1997 van oorspronkelijk f 6,000 miljoen is reeds bij tweede wijzigingswet neerwaarts bijgesteld met f 2,450 miljoen.

Voor het onderdeel «Directe Steun aan Opleidingsinstituten in Ontwikkelingssamenwerking» (artikelonderdeel 14.01.03) wordt een onderbe- steding verwacht van f 3,741 miljoen. Onder dit artikel vallen de programma’s:

– Directe Steun aan Opleidingsinstituten in ontwikkelingslanden (DSO);

– Samenwerking Nederland – Israël;

– Internationale Instituten.

Voor het programma DSO bedraagt de onderbesteding f 3,491 miljoen. Dit betreft een zogenaamd gedelegeerd budget (een deel van het budget wordt op het departement in Den Haag beheerd, het restant van het budget is verdeeld over een aantal posten). De voorgestelde mutatie is het saldo van een aantal verhogingen en verlagingen op projectniveau. Voor het programma Internationale instituten bedraagt de onderschrijding f 0,250 miljoen. Middels het betaalbaar stellen van verrekenstukken afkomstig van het ministerie van O&W vindt de budgetrealisatie plaats. Het laatste verrekenstuk van 1997 was f 0,250 miljoen minder groot dan bij de programmering was voorzien.

Artikel 14.02 Landenprogramma m.b.t. onderwijs

Per saldo wordt er op dit artikel een onderschrijding verwacht van f 2,605 miljoen. Voor het onderdeel «Basisonderwijs en -vorming» (artikelonderdeel 14.02.01) wordt een onderschrijding verwacht van f 1,935 miljoen. Dit betreft een gedelegeerd budget (een deel van het budget wordt op het departement in Den Haag beheerd, het overige deel van het budget is verdeeld over een aantal posten). Op het budgetdeel dat in Den Haag wordt beheerd wordt een onderbesteding verwacht van f 1,647 miljoen. Het restant van de verwachte onderschrijding van f 0,288 miljoen vindt plaats op het budgetdeel dat is gedelegeerd aan de posten. Het betreft hier het saldo van een aantal verlagingen (Addis Abeba, Harare en San José) en verhogingen (New Delhi) op projectniveau.

Voor het onderdeel «Overige onderwijsactiviteiten» (artikelonderdeel 14.02.02) wordt een onderschrijding verwacht van f 0,670 miljoen. Ook dit betreft een gedelegeerd budget. De voorgestelde mutatie is het saldo van een aantal verlagingen (Islamabad, Maputo en Pretoria) en verhogingen (San José) op projectniveau.

Artikel 14.03 Internationaal onderwijs- en onderzoeksinstituten

Per saldo wordt er op dit artikel een overschrijding verwacht van f 0,601 miljoen. Voor het Koninklijk Instituut voor de Tropen (KIT) bedraagt de mutatie f 0,627 miljoen, voor het Opleidingscentrum Wereldomroep (RNTC) f 0,053 miljoen en voor huisvesting IO-instituten f 0,079 miljoen. Voor het KIT en RNTC zijn deze het gevolg om de WAGGS-bijdragen over 1997 te kunnen voldoen. Voor huisvesting IO-instituten is dit het gevolg van een bijstelling van de uitgavenprognose 1997.

Artikel 14.05 Communicatieprogramma

Op dit artikel wordt een onderschrijding verwacht van f 1,000 miljoen. De mutatie wordt veroorzaakt door vertragingen opgelopen in de aanloopfase van het «Instituut voor communicatie en ontwikkeling» (IICD). De organisatie is nu nog bezig met het inventariseren van de behoefte aan informatie- en communicatietechnologie bij de doelgroepen in ontwikkelingslanden. De IICD organiseert hiervoor rondetafelconferenties met overheden, de particuliere sector en universiteiten in ontwikkelingslanden.

Artikel 14.06 Cultuur

Per saldo wordt er op dit artikel een onderschrijding verwacht van f 1,305

miljoen. Dit artikel betreft een aan de ambassades gedelegeerd budget. De inschatting van het uitgavenverloop komt mede tot stand op basis van prognoses afkomstig van de ambassades. Deze prognoses hebben bij de tweede wijzigingswet geleid tot een voorgestelde ophoging van het budget van f 2,778 miljoen. Thans blijkt de uitgavenprognose – vanwege de tijd die benodigd is projectvoorstellen in uitvoering te nemen – iets te optimistisch te zijn ingeschat waardoor een mutatie van – f 1,305 miljoen wordt voorgesteld.

Artikel 15.01 Macro-economische steun en schuldverlichting

Per saldo wordt er op dit artikel een overschrijding verwacht van f 2,280 miljoen. Voor het onderdeel «Non-sectorale programmahulp» (artikelonderdeel 15.01.01) wordt een onderschrijding verwacht van f 5,404 miljoen. Deze is het gevolg van het niet doorgaan van de voorgenomen programmahulp aan Senegal van f 5,000 miljoen. Naar laatstelijk is gebleken is de financieringsbehoefte van Senegal afgenomen waardoor er geen dringende noodzaak meer is voor aanbieding van non-sectorale programmahulp. Daarnaast bleek de uitvoerbaarheid gegeven het ontbreken van cofinancieringsmogelijkheden in dit stadium van het jaar mogelijke problemen op te leveren. Vanwege het niet doorgaan van een project in Vietnam en het niet doorgaan van een evaluatie in Zimbabwe wordt een mutatie voorgesteld van f 0,404 miljoen.

Voor het onderdeel «Schuldverlichting» (artikelonderdeel 15.01.02) wordt een overschrijding verwacht van f 7,684 miljoen. Naast de genomen beslissingen zoals opgenomen in de tweede wijzigingswet heeft tweede ondergetekende laatstelijk besloten tot additionele schuldverlichtings-maatregelen voor de landen Honduras (f 2,2 mln) en Nicaragua (f 9,4 mln). Een verlaging op dit onderdeel van per saldo f 2,308 miljoen is grotendeels het gevolg van een verlaging van f 2,392 miljoen uit hoofde van een valutaclausule voor India en een verhoging van f 0,123 miljoen in het kader van Club van Parijs voor Ivoorkust.

Zoals gebruikelijk zal de Kamer begin 1998 een overzicht toegaan van de in 1997 genomen schuldverlichtingsmaatregelen.

Artikel 15.03 Democratisering en Goed Bestuur

Voor dit artikel wordt als gevolg van vertragingen in de uitvoering een verlaging van f 6,824 miljoen voorgesteld. Het betreft een programma dat gedeeltelijk is gedelegeerd naar de posten. Hoewel aanvankelijk het uitgavenritme hoog lag, is dat o.a. als gevolg van beleidsmatige verschuivingen tussen begrotingscategorieën teruggelopen.

Artikel 15.05 Hulp aan Suriname

Op dit artikel wordt een onderschrijding verwacht van f 8,500 miljoen. Dit betreft een gedelegeerd budget, hetgeen wil zeggen dat het budget is onderverdeeld in een centraal gedeelte (departement in Den Haag) en een decentraal deel dat door de ambassade in Paramaribo wordt beheerd. Bij de tweede wijzigingswet is onderhavig budget bijgesteld tot f 127,861 miljoen (f 19,361 mln centraal en f 108,500 mln decentraal). Vanwege de uitvoeringscapaciteit aan Surinaamse zijde – reeds bij tweede wijzigingswet over 1996, (TK 1996–1997, 25 150, nr. 2) werd hiervan melding gemaakt – wordt op het decentrale deel een neerwaartse mutatie voorgesteld van f 8,500 miljoen.

Artikel 16.01 Deskundigenprogramma’s

Op dit artikel wordt een overschrijding verwacht van per saldo f 9,600

miljoen. Deze overschrijding vindt plaats op het onderdeel Multilateraal Assistent Deskundigen (MAD). Hoofdzakelijk is de mutatie toe te wijzen aan koersontwikkelingen. De begroting van het MAD-programma is destijds opgesteld op basis van een koers US$=f 1,75. Bevoorschotting van de contractueel vastgestelde kwartaalovermakingen heeft echter tegen een koers US$=f 2,13 plaatsgevonden waardoor een koersverschil is ontstaan van f 5,500 miljoen. Daarnaast zijn door de stijging van de dollar de kosten verbonden aan het levensonderhoud van de door dit ministerie uitgezonden deskundigen eveneens toegenomen. Deze vergoedingen die door de betrokken VN-organisaties in rekening worden gebracht dienden hiervoor eveneens te worden aangepast met in totaal f 2,300 miljoen. Tenslotte konden door een versnelling en verbetering van procedures tussen de VN-organisaties en dit ministerie de voorbereidingsperioden worden ingekort waardoor de veldsterkte met ca. 7 mensjaren kon toenemen en heeft een financieel administratieve opschoningsactie geleid tot een extra betaling aan de FAO in verband met een te krappe bevoor-schotting in 1996.

Artikel 16.02 Voorlichting, bewustwording en advisering inzake Ontwikkelingssamenwerking

Op dit artikel wordt op het onderdeel «Nationale Adviesraad» (artikelonderdeel 16.02.04) een overschrijding verwacht van per saldo f 0,180 miljoen. Deze is het gevolg van de boven de raming vallende kosten inzake honoraria voorzitter en vice-voorzitters, vacatiegelden en drukkosten inzake uitgebrachte adviezen.

Artikel 16.03 Doelbijdragen en speciale activiteiten

Op dit artikel wordt een onderschrijding verwacht van per saldo f 4,494 miljoen. Onder dit artikel zijn de volgende programma’s/artikelonderdelen opgenomen:

– «Doelbijdragen» (artikelonderdeel 16.03.01); – «Speciale activiteiten» (artikelonderdeel 16.03.02); – «Project- & programmavoorbereiding en -begeleiding» (artikelonderdeel 16.03.03).

Voor het onderdeel «Doelbijdragen» wordt een onderschrijding verwacht van f 1,500 miljoen. Dit is het gevolg van een kleinere dan verwachte vraag naar doelbijdragenprogramma’s.

Voor het onderdeel «Speciale activiteiten» wordt eveneens een onder-schrijding verwacht van f 1,500 miljoen. Bij tweede wijzigingswet is voorgesteld dit programma in het kader van het Voorzitterschap met f 4,200 miljoen voorgesteld te worden verhoogd. Thans is vrijwel voor al deze activiteiten de eindafrekening opgemaakt. Daaruit blijkt dat met name de kosten van de post-Lomé conferentie met f 0,750 miljoen lager zijn uitgevallen dan oorspronkelijk geraamd. Ook de Euromed conferentie en de Onderzoeksconferentie vallen lager uit dan geraamd (f 0,2 miljoen). Andere neerwaartse aanpassingen betreffen de volgende activiteiten: vertraging in de productie van een film over Bolivia. De geplande uitgaven van f 0,3 miljoen schuiven door naar 1998. De kosten verbonden aan de conferentie met de OESO inzake «Shaping the 21st century» vallen voor f 0,1 miljoen lager uit. Ook vallen de kosten inzake het Nationaal debat over Ontwikkelingssamenwerking met f 0,1 miljoen lager uit. Tenslotte zullen de voor dit jaar geraamde kosten ten bedrage van f 0,1 miljoen met betrekking tot vreedzame geschillenbeslechting van het Hof van Arbitrage niet tot uitgaven leiden.

Voor het onderdeel «Project- & programmavoorbereiding en -begeleiding» wordt een onderschrijding verwacht van f 1,494 miljoen. Deze is voornamelijk het gevolg van het achterblijven van de geraamde uitgaven op de zgn. beleidsondersteuningsfondsen voor de nieuwe thema- en regiodirecties. Uit deze fondsen kunnen activiteiten worden gefinancierd gericht op algemene beleidsondersteuning.

Artikel 16.04 Bijdrage VN-ontwikkelingsfonds (UNDP)

Om gedeeltelijk tegemoet te komen aan de tegenvallende inkomsten voor algemene middelen wordt voorgesteld dit artikel te verhogen met f 5,000 miljoen. Deze mutatie wordt gemotiveerd door de positieve beoordeling van de hervormingen die binnen de organisatie ten uitvoering worden gelegd.

Ministerie van Financiën (hoofdstuk IXb)

Het totaal van de aan de Uitgavencategorie Ontwikkelingssamenwerking toe te rekenen bedragen van dit hoofdstuk bedraagt f 603,405 miljoen, i.c. een verhoging van per saldo f 29,846 miljoen ten opzichte van de tweede wijzigingswet.

Een bedrag van f 36,416 miljoen heeft betrekking op de Internationale Ontwikkelings Associatie (IDA). Voor f 14,792 miljoen heeft deze betrekking op koersontwikkelingen van de SDR. Voor een bedrag van f 21,624 miljoen heeft deze betrekking op het Interim Trust Fund. In de tweede suppletore begroting van Financiën is gemeld dat het oorspronkelijk voor 1997 begrote bedrag voor verzilveringen uit hoofde van de Nederlandse deelneming in het Interim Trust Funds op verzoek van de minister voor Ontwikkelingssamenwerking werd doorgeschoven naar 1998. Dit betrof een bedrag van bijna f 40 miljoen (equivalent van SDR 15,9 mln tegen een koers van f 2,503). Thans wordt voorgesteld, in verband met de beschikbare middelen binnen het ODA-plafond, de helft van SDR 15,9 mln tegen een koers van f 2,72 = f 21,624 miljoen alsnog in 1997 te betalen.

Een bedrag van f 0,203 miljoen heeft betrekking op de Internationale Financierings Maatschappij (IFC). Ook hier betreft het wisselkoersontwikkelingen.

Een bedrag van per saldo – f 5,124 miljoen heeft betrekking op de Regionale Ontwikkelingsbanken en -fondsen. Voor – f 5,754 miljoen wordt de mutatie veroorzaakt door een lagere kasbehoefte van het African Development Fund dan verwacht. Voor f 0,647 miljoen heeft de mutatie betrekking op het Asian Development Fund en voor f 0,017 miljoen op de Asian Development Bank.

Een bedrag van – f 1,649 miljoen heeft betrekking op de schuldkwijtscheldingen. Ten aanzien van de schuldkwijtscheldingen in de Club van Parijs (vorderingen uit hoofde van export-kredietverzekering) is bij eerste wijzigingswet (TK, 1996–1997, 25 394, nr. 2) een ophoging van de begrote middelen van f 88,000 miljoen voorgesteld tot een totaal f 123,000 miljoen. Deze ophoging heeft betrekking op schuldkwijtscheldingen aan Tanzania in het kader van de Club van Parijs.

Nu er een bilateraal akkoord tussen de Nederlandse Credietverzekerings-maatschappij (NCM) en Tanzania is gesloten, waaruit een voor 1997 kwijt te schelden bedrag voorkomt van f 121,400 miljoen wordt de eerder genoemde mutatie voor dit verschil bijgesteld.

Conform de toezegging is als bijlage B bij deze brief een overzicht gevoegd – volgens de indeling van de Uitgavencategorie Ontwikkelingssamenwerking – waarin de mutaties uit hoofde van de eerste- en tweede wijzigingswet en uit hoofde van deze (December)brief zijn opgenomen.

Toelichting per artikel (Buitenlandse Zaken)

Artikel 07.02 Gebouwen buitenland

In verband met een versnelling bij de contractsluiting voor de aankoop van grond voor de residentie in Berlijn wordt de verplichtingenraming (niet de kasraming) verhoogd met f 10,6 miljoen.

Artikel 07.04 Indexering lonen en prijzen HGIS en nader te verdelen

middelen

Artikel 09.01 Veiligheidsbeleid

Tijdens de pledging conference voor het Tsjernobyl Shelter Fonds in New York in november jl. is namens de Nederlandse regering een algemene bijdrage toegezegd aan het Shelter Implementation Plan. Zie in dit verband ook de beantwoording van vraag 120 in het kader van de voorbereiding van de behandeling van de begroting 1998 van Buitenlandse Zaken.

Het plan is ontwikkeld om het betonnen omhulsel (de sarcofaag) van de in 1986 ontplofte reactor van de Tsjernobyl-kerncentrale in een stabiele toestand te brengen, zodat het risico op instorting wordt verkleind. Daarnaast zullen voorbereidingen worden getroffen voor de verwijdering van de radioactieve materialen uit de ruïne. Aan de European Bank for Reconstruction and Development (EBRD) is gevraagd de toegezegde bijdragen aan de financiering van dit project te beheren in een afzonderlijk fonds (het Tsjernobyl Shelter Fonds). De EBRD heeft deze taak aanvaard.

De Nederlandse bijdrage van f 6,000 miljoen zal door het ministerie van Financiën worden overgemaakt. Reden hiervoor is dat de minister van Financiën namens ons land Governor van de EBRD is. Het ministerie van Financiën betaalt deze bijdrage echter niet uit de eigen begroting, maar uit een door Buitenlandse Zaken en Economische Zaken gevulde tussen-rekening waaraan beide ministeries ieder de helft bijdragen. Vanuit de BZ-begroting wordt f 6,000 miljoen overgemaakt naar Financiën ten laste van artikel 09.01 «Veiligheidsbeleid». Dit betreft voor f 3,000 miljoen BZ-en voor f 3,000 miljoen EZ-middelen. De EZ-middelen zijn afkomstig uit de onderuitputting op diverse HGIS-begrotingsonderdelen ad f 10,000 miljoen die bij Najaarsnota/tweede suppletore wet door EZ werd overgeboekt naar artikel 07.04 (Indexering lonen en prijzen HGIS en nader te verdelen middelen) op de BZ-begroting. Ten behoeve van de betaling aan Financiën wordt f 3,000 miljoen hiervan dus eerst overgeheveld naar artikel 09.01. De overige f 7,000 miljoen wordt teruggeboekt naar de begroting van Economische Zaken, omdat de eerder verwachte onderuit-puttingen niet zullen plaatsvinden. Zie de toelichting hieronder.

Toelichting per artikel (Economische Zaken)

Er wordt een groter bedrag aan betalingen verwacht op de artikelen 07.03 «Stimulering exportactiviteiten» en 07.05 «Economische hulp Oost-Europa» op eerder aangegane verplichtingen dan door EZ was geraamd bij tweede suppletore begroting. Om deze reden wordt bij Slotwet f 7,000 miljoen overgeboekt van artikel 07.04 van de BZ-begroting. Daarnaast vindt een interne verschuiving van middelen plaats tussen de artikelen 07.02 en 07.03. Voor de «Garantiefaciliteit Opkomende Markten» (GOM) op artikel 07.03 «Stimulering exportactiviteiten» blijken al voldoende aanvragen aanwezig te zijn om het daarvoor geraamde bedrag van f 25,000 miljoen met f 17,500 miljoen te verhogen naar f 42,500 miljoen. Deze verhoging wordt gedekt uit de verlaging van artikel 07.02 «Bevordering van de buitenlandse economische betrekkingen». Dit is mogelijk omdat de wijziging van de «Investeringsfaciliteit Opkomende Markten» (IFOM) op artikel 07.02 niet door Brussel is goedgekeurd.

De Minister van Buitenlandse Zaken, H. A. F. M. O. van Mierlo

De Minister voor Ontwikkelingssamenwerking, J. P. Pronk

BIJLAGE

Bijlage B bij de toelichting bij de Decemberbrief 1997

Uitvoering begroting 1997

Begr. 1997

Eerste wijz.

Saldo 1997

Tweede wijz.

Saldo 1997

Decem-berbrief

Saldo 1997

BNP-raming in miljarden

0,8% BNP in miljoenen

0,8% BNP afgerond geraamde aflossingen op ODA-leningen

Nominale Bruto ODA

Toevoeging inz. Armenië (min. Finan.)

MFO-aandeel (9,5% in 97; 9,75% in 98; 10% in 99)

MFO-aandeel afgerond

Hulpplafond exclusief bandbreedte bandbreedte begrotingsmiddelen 1994 bandbreedte kapitaalmarktmiddelen 1994 bandbreedte begrotingsmiddelen 1995 bandbreedte kapitaalmarktmiddelen 1995 bandbreedte begrotingsmiddelen 1996 bandbreedte kapitaalmarktmiddelen 1996

XII

Sub-totaal ODA

Overige uitgaven mbt OS (non-ODA)

5 963,022 449,560

38,371 6 001,393 449,560

95,752 - 1,398

6 097,145 448,162

6 097,145 448,162

Totaal Ontwikkelingssamenwerking

6 412,582

38,371 6 450,953

94,354 6 545,307

6 545,307

Cat. Maatschappelijke ontwikkeling IV

Begr. 1997

Eerste         Saldo Tweede         Saldo Decem-         Saldo wijz.           1997           wijz.           1997 berbrief           1997

Begr.nr. artikelnr.

IVa Landenprogramma’s mbt maatschappelijk ontwikkeling

IVb Internationale bijdragen

– VN-bevolkingsfonds (UNFRA) – VN-AIDS programma (UNAIDS) – Ontw.fonds Soc.Infrastructuur van de Caribische Ontw.bank (CDB)

IVe Landenprogramma’s mbt Vrouwen & Ontwikkeling

IVd Internationale bijdragen – UNIFEM & INSTRAW

IVe Landenprogramma’s mbt Kinderen en ontwikkeling (K&O)

IVf Internationale bijdrage

– VN-kinderfonds (UNICEF)

IVg Ambassade Projecten Programma

IVh Medefinanciering van projecten van particuliere organisaties – Medefinanceringsprogramma (MFP) – Programma Voedselzekerheid en

Voedingsverbetering (VPO) – Programma Personele Samenwerking met ontwikkelingslanden (PSO) – Vakbondsmedefinancieringsprogramma (VMP) IVi Nederlandse Ontwikkelingsorganisatie

(SNV) IVj Gemeente-initiatieven en Kleine Plaatselijke Activiteiten (GI/KPA)

310,000

310,000 -12,704 297,296 -20,650 276,646

V-13.01.01

Totaal Categorie IV

1 276,274

1 276,274

3,813 1 280,087

5,889 1 274,198

Cat. Onderwijs, Onderzoek en Cultuur

Begr. 1997

Eerste wijz.

Saldo Tweede 1997           wijz.

Saldo Decem-1997 berbrief

Saldo 1997

Begr.nr. artikelnr.

Va Landenprogramma’s mbt onderwijs – (pre-)basisonderwijs en -vorming – overige onderwijsprogramma’s

Vb Internationaal Onderwijs

– Academisch Samenwerkingsprogr.

(ASP) – Nederlands Fellowshipsprogramma

(NFP) – Directe steun aan opleidingsinstituten in ontw.landen (DSO)

Vc

Programma’s van IO&O-instituten

Vd Onderzoek

– Onderzoeksprogramma

– RAWOO Ve Communicatieprogramma

61,000 14,000

76,556

53,410

32,000

128,072

45,000

0,250

10,500

Vf

Culturele samenwerking

– Cultuur in ontwikkelingslanden

12,000

12,000

2,778         14,778

1,305         13,473

V-14.06.02

Totaal Categorie V

432,788

432,788        39,317 472,105 -10,122 461,983

V

VIIa Noodhulp

– Noodhulp t.b.v. ontwikkelingsldn VIIb VN-vluchtelingenprogramma’s

– Bijdrage Hoge Commissariaat voor vluchtelingen (UNHCR) – Bijdrage organisatie voor hulp aan Palestijnse vluchtelingen (UNRWA)

425,000

425,000

425,000

425,000

V-09.04.01

Cat.X Multilaterale programma’s

Xa EU-hulpverlening

– Europees Ontwikkelingsfonds

– Samenwerking met ontwikkelingslanden in Lat.Am. en Azië – Middellandse Zee-gebied – Nood- en voedselhulp – Overige specifieke maatregelen – Samenwerking met Midden- en OostEuropa en onafh.staten ex Sovj.Unie

Xb Multilaterale financiële instellingen

– Wereldbank

– Internationale Ontwikkelings Associatie (IDA)

– Internationale Financierings Maatschappij (IFC)

– Multilateraal Agentschap voor Investeringsgaranties (MIGA)

– Regionale Ontwikkelingsbanken en Fondsen

– Uitbreiding structurele aanpassingsfaciliteit (ESAF/IMF)

Xc Bijdrage VN-ontwikkelingsfonds (UNDP)

Xd Speciale Multilaterale Activiteiten

229,086

52,900 69,100 90,000 69,900

48,000

229,086      -82,038       147,048

21,400 74,300      -12,400        61,900

69,100         14,700        83,800

90,000         12,100       102,100

69,900      -20,100        49,800

147,048

48,000

5,700        53,700

53,700

V-08.02

EU

Totaal CategorieX–

1 282,604        21,400 1 304,004 -120,597 1 183,407        36,495 1 219,902

Cat.XI Overige programma’s

Begr. 1997

Eerste wijz.

Saldo 1997

Tweede wijz.

Saldo 1997

Decem-berbrief

Saldo 1997

Begr.nr. artikelnr.

(***) = buiten de hgis

XIa Deskundigenprogramma

– Voorbereiding, opleiding & begeleiding

– Uitzending deskundigen

XIb Voorlichting, bewustwording en adv. inz. OS – Nat.Comm.Int.Samenw. en Duurz.Ontw. – Voorlichtingsactiviteiten OS – Samsam/IS/Scherpenz.stichting – NAR

XIc Doelbijdragen & speciale activiteiten – Doelbijdragen – Speciale activiteiten – Proj. & progr.voorb. & begeleiding

XId Kosten inz. toegelaten vluchtelingen uit ontwikkelingslanden

XIe ODA voortvloeiend uit de opvang erkende vluchtelingen (***)

24,740

119,000

24,740

119,000

24,740

119,000

24,740

119,000

V-16.06

VI

XIf Internationale apparaatskosten

– VN en haar gespecialiseerde organisaties – OESO

XIg Nationale apparaatskosten

– Personele en materiele kosten binnen-land(***)

– Personele en materiele kosten buitenland

– Inspectie Ontwikkelingssamenwerking te Velde (IOB)

– Accountantscontrole OS-activiteiten

XIh

Ned. Investeringsbank Ontwikkelingslanden – Apparaatskosten NIO

5,000

5,000

5,000

5,000

V-17.02.02

Totaal Categorie XI

581,660         20,300 601,960

6,122 608,082

5,086 613,168

Cat.XII Overige uitgaven mbt OS (non-ODA)

Begr. 1997

Eerste wijz.

Saldo Tweede 1997           wijz.

Saldo 1997

Decem-berbrief

Saldo 1997

Begr.nr. artikelnr.

XIIa – Particuliere Ontwikkelings & Participatiemij’en (POPM) – Wet Herverzekering Investeringen (WHI)

XIIb Financieringsmij. ontw.landen (FMO) – Middelenvoorziening FMO – Speciale programma’s FMO – Rentesub./ app.kosten FMO

XIIc Ned.Investeringsbank Ontw.landen – Rentesubsidies OS-leningen

XIId Garanties op door de NIO verstrekte leningen aan ontwikkelingslanden

XIIe Programma’s van IO&O-instituten – Huisvestingsvoorziening KIT

XIIf Internationale milieubijdragen – Bijdrage GEF (16%)

XIIg Gemeente-initiatieven en kleine Plaatselijke Activiteiten (GI/KPA)

XIIh Afwikkeling OS-activiteiten in niet DAC-landen

Totaal Categorie XII

449,560

449,560        -1,398 448,162

448,162

Annex 1 Programma’s van Instituten en cursussen van Internationaal Onderwijs

Begr. 1997

Eerste wijz.

Saldo Tweede 1997         wijz.

Saldo Decem-1997 berbrief

Saldo 1997

Begr.nr. artikelnr.

(***) = buiten de hgis Afrika Studie Centrum Bijdrage BZ NIET OS Bijdrage BZ WEL OS Bijdrage OCW Bijdrage LNV

– Afrika Studie Centrum

– Koninklijk Instituut vd Tropen

– Graphic Media Developm. Centre (GMDC)

– Opleidingscentrum Wereldomroep (RNTC)

– Huisvesting IO-instituten

– Institute of Social Studies (ISS)

– Internationaal Training Centre for Aerial Surveys (ITC)

– Netherlands University Foundation for International Cooperation (NUFFIC)

– International Institute for Hydrolic and Environmental engineering (IHE)

– Institute for Housing and Urban Development Studies (IHS)

– Netherlands Institue for Management/Maastricht School of Management (RVB/MSM)

– Stichting voor Wetenschappelijk Onderzoek voor de Tropen (WOTRO)

– International Reference Centre for Watersupply (IRC)

– Internationaal Instiuut voor Landaanwinning en Cultuurtechniek (ILRI) (***)

– Internationaal Agrarisch Centrum (IAC) (***)

– Landbouwuniversiteit Wagerningen (***)

– IAH Larenstein, locatie Deventer (***)

128,072

128,072        2,713 130,785        0,601 131,386