De onzin van de 'spitzenkandidaat'

woensdag 10 april 2019, column

In aanloop naar de Europese verkiezingen komt regelmatig de Duitse term 'Spitzenkandidaat' voorbij. Deze titel suggereert dat er sprake is van een Europese superlijsttrekker. Een lijsttrekker die zich niet alleen tot zijn eigen land beperkt. Een lijsttrekker die in de hele Europese Unie verkiesbaar is. Een onzinnige suggestie, want kandidaten kunnen slechts in één van de 28 EU-landen verkiesbaar zijn. Na de Brexit nog 27. De grenzeloosheid van deze Spitzen zegt dus vooral iets over hun ego, meer dan over hun verkiesbaarheid.

De Europese verkiezingen zijn niet één internationale verkiezing. Het zijn 27 nationale verkiezingen. Maar dat weerhoudt Frans Timmermans (PvdA), Bas Eickhout (GroenLinks) en Manfred Weber (Christendemocraten) niet. Zij hebben zich laten verheffen tot Spitzenkandidaat. Dat verraadt direct een van hun grootste dromen: de Verenigde Staten van Europa.

Sommige Europarlementariërs zijn al zo lang van huis dat ze zichzelf als meer Europeaan dan Nederlander beschouwen.

D66, GroenLinks en PvdA stemden in februari in Straatsburg voor transnationale lijsten. Europa wordt in hun droom één groot kiesdistrict. U stemt dan niet zonder meer voor een Nederlandse kandidaat van een Nederlandse partij. Het zet de deur open voor Europese partijen met transnationale superkandidaten. Zij kunnen dan over de grenzen stemmen werven en hebben vervolgens internationaal mandaat. Voor dit heilloze plan is in het Europees Parlement gelukkig geen meerderheid.

De Europese Unie is bedacht als samenwerkingsproject. Niet als een superstaat om individuele landen aan te onderwerpen. Als Nederland mogen wij straks 29 Europarlementariërs afvaardigen. Zij gaan namens de inwoners van Nederland aan de slag. Sommige Europarlementariërs zijn al zo lang van huis dat ze zichzelf als meer Europeaan dan Nederlander beschouwen. En dat de mensen op Cyprus en in Kroatië er niet om smeken om op de Nederlanders Frans Timmermans en Bas Eickhout te mogen stemmen, is in de Brusselse bubbel nog niet helemaal doorgedrongen.