Artikel 59: Wettelijke regeling kiesrecht, verkiezingen

58
Artikel 59
60

Alles, wat verder het kiesrecht en de verkiezingen betreft, wordt bij de wet geregeld.


In andere talen:

English

All other matters pertaining to the right to vote and to elections shall be regulated by Act of Parliament.

Français

Toutes autres questions relatives au droit de vote et aux élections sont réglées par la loi.

Deutsch

Alles Weitere über das Wahlrecht und die Wahlen wird durch Gesetz geregelt.

Español

Todas las demás materias relativas al derecho de sufragio y a las elecciones serán reguladas por la ley.

Inhoudsopgave van deze pagina:

1.

Toelichting

Iemand die een stem uitbrengt

Het kiesrecht en de verkiezingen worden alleen op hoofdpunten in de Grondwet geregeld. Verder heeft de wetgever dit in de Kieswet i geregeld.

2.

Formele toelichting

Het kiesrecht en de verkiezingen worden op hoofdpunten in de Grondwet geregeld. De Grondwet draagt de wetgever op verder alles wat betreft het kiesrecht en de verkiezingen bij wet te regelen (artikel 59).

Dit is gebeurd in de Kieswet i.

3.

In eenvoudig Nederlands

Alle andere zaken van het kiesrecht en van verkiezingen staan in de wet. In de wet kan ook staan dat iemand anders hierover beslist.

Uitleg

In de Grondwet staan een aantal zaken over het kiesrecht en over verkiezingen. Alle andere zaken over kiesrecht en verkiezingen die de regering en de Eerste en Tweede Kamer belangrijk vinden, staan in andere wetten en regels. De belangrijkste wet is de Kieswet.

4.

Literatuur

Ter oriëntatie

A.F. Hendriks, Kieswet: wet van 28 september 1989, Stb. 1989, 423, houdende nieuwe bepalingen inzake het kiesrecht en de verkiezingen, zoals deze wet sindsdien is gewijzigd met aantekeningen aan de parlementaire stukken ontleend, jurisprudentie, regelingen ter uitvoering, circulaires en alfabetisch register (2005)

hoofdlijnennotitie Naar een sterker parlement (2004)

Wetenschappelijk

  • Handboek van het Nederlandse staatsrecht, Van der Pot (bewerkt door D.J. Elzinga, R. de Lange), 15e druk, Het kiesrecht, blz 327 t/m 334.
  • J.A. van Schagen, H.R.B.M. Kummeling, Proeve van een nieuw kieesstelsel (1998)
  • D.J. Elzinga, Het Nederlandse kiesrecht (2e druk, 1997)

5.

Ontwikkeling artikel

1798

Het geheel Vertegenwoordigend Lichaam i bestaat uit zooveele Leden, als er twintig duizend tallen Zielen in de Bataafsche Republiek gevonden worden.

1801

Het Wetgevend Lichaam bestaat uit vijf en dertig Personen, welke voor de eerste maal dadelyk worden benoemd door het Staats-Bewind, geduurende de eerste agt dagen na deszelfs installatie.

1805

De Vergadering van Wetten van Hun Hoog Mogenden bestaat uit negentien Leden, voor den tijd van drie Jaren verkozen, en benoemd door de Leden van de Departementale Besturen in de volgende evenredigheid, te weten

  • Door het Departement Holland, zeven Leden;
  • Door het Departement Zeeland, Een Lid;
  • Door het Departement Utrecht, Een Lid;
  • en door ieder der overige Departementen, Twee Leden.
1806

Het Wetgevend Ligchaam zal bestaan uit Negen-en-dertig Leden, gekozen voor vijf jaren, en benoemd in de volgende evenredigheid:

Van het Departement Holland 17 Leden,

Van het Departement Gelderland 4 Leden,

Van het Departement Braband 4 Leden,

Van het Departement Vriesland 3 Leden,

Van het Departement Overijssel 3 Leden,

Van het Departement Groningen 3 Leden,

Van het Departement Zeeland 2 Leden,

Van het Departement Utrecht 2 Leden,

Van het Landschap Drenthe 1 Leden,

Het getal der Leden van de Vergadering van Hun Hoog Mogenden zal door worden vermeerderd, in geval van vergrooting van Grondgebied.

1814

De vergadering der Staten Generaal bestaat uit vijf en vijftig leden.

Deze worden benoemd door de Staten der bovengemelde Provinciën of Landschappen in de volgende evenredigheid:

Uit Gelderland 6.

Uit Holland 22.

Uit Zeeland 3.

Uit Utrecht 3.

Uit Vriesland 5.

Uit Overijssel 4.

Uit Groningen 4.

Uit Braband 7.

Uit Drenthe 1.

1815

Eene dier kamers bestaat uit 110 leden, benoemd door de Staten der Provinciën, te weten: voor

Noord-Braband 7.

Zuid-Braband 8.

Limburg 4.

Gelderland 6.

Luik 6.

Oost-Vlaanderen 10.

West-Vlaanderen 8.

Henegouwen 8.

Holland 22.

Zeeland 3.

Namen 2.

Antwerpen 5.

Utrecht 3.

Vriesland 5.

Overijssel 4.

Groningen 4.

Drenthe 1.

Luxemburg 4.

Leden: 110

1840

Eene dier kamers bestaat uit 58 leden, benoemd door de Staten der Provinciën, te weten: voor

Noord-Braband 7.

Gelderland 6.

Zuid-Holland 12.

Noord-Holland 10.

Zeeland 3.

Utrecht 3.

Vriesland 5.

Overijssel 4.

Groningen 4.

Drenthe 1.

Hertogdom Limburg 3.

58 leden.

1848

Het getal van de leden der Tweede Kamer wordt bepaald naar de bevolking, voor ieder 45.000 één.

De verdere regels ten aanzien van het kiesregt stelt de kieswet.

1887

De Tweede Kamer bestaat uit honderd leden, die gekozen worden in kiesdistricten.

De verdeeling van het Rijk in kiesdistricten en alles wat verder het kiesregt en de wijze van verkiezing betreft wordt door de wet geregeld.

1917

De Tweede Kamer bestaat uit honderd leden, gekozen op den grondslag van evenredige vertegenwoordiging.

Alles wat verder het kiesrecht en de wijze van verkiezing betreft, wordt door de wet geregeld.

1922: art 82
1938

De Tweede Kamer bestaat uit honderd leden, gekozen op den grondslag van evenredige vertegenwoordiging binnen door de wet te stellen grenzen.

Alles wat verder het kiesrecht en de wijze van verkiezing betreft, wordt door de wet geregeld.

1948: art 84, 1953: art 91
1956

De Tweede Kamer bestaat uit honderd en vijftig leden, gekozen op de grondslag van evenredige vertegenwoordiging binnen door de wet te stellen grenzen.

Alles wat verder het kiesrecht en de wijze van verkiezing betreft, wordt door de wet geregeld.

1963: art 91, 1972: art 91
1983

Alles, wat verder het kiesrecht en de verkiezingen betreft, wordt bij de wet geregeld.

1987: art 59, 1995: art 59, 1999: art 59, 2000: art 59, 2002: art 59, 2005: art 59, 2006: art 59, 2008: art 59, 2017: art 59, 2018: art 59, 2022: art 59