Tweede Kamer stevent af op meerderheid voor constitutionele toetsing

donderdag 20 april 2023

DEN HAAG (PDC i) - Een ruime meerderheid in de Tweede Kamer vindt dat burgers en bedrijven voortaan toepassing van wetten door een rechter moeten kunnen laten toetsen aan de grondwet. Dit bleek gisteren tijdens een debat van de commmissie voor Binnenlandse Zaken over een zogenaamde hoofdlijnenbrief van de ministers Bruins Slot i en Weerwind i

Het kabinet stelt in deze brief voor, alleen de zogenaamde vrijheidsrechten te toetsen aan de grondwet. Dit zijn rechten als vrijheid van godsdienst en het demonstratierecht. Sociale grondrechten zoals het recht op een woning of werk kunnen, als het aan het kabinet ligt, niet worden getoetst aan de grondwet.

Hierbij is het kabinet voorstander van een model waarbij álle rechters, in alle rechtelijke instanties, door het parlement aangenomen wetten kunnen toetsen. Dit wordt ook wel gespreide toetsing genoemd.

Op dit moment verbiedt artikel 120 van de Nederlandse Grondwet de rechter om wetten te toetsen aan de Grondwet. In andere landen als Duitsland en Finland is dit wel mogelijk. De staatscommissie parlementair stelsel i pleitte in haar rapport in 2018 reeds voor het instellen van een 'constitutionele toets'.

In 2015 haalde een wetsvoorstel dat veel overeenkomsten heeft met het huidige kabinetsvoornemen geen tweederde meerderheid. Coalitiepartijen VVD en CDA waren toen tegen.

Bron: Tweede Kamer, ANP