Mr. F.H.J.J. (Frans) Andriessen

Vooraanstaande christendemocraat van katholieken huize. Kwam in 1967 voor de KVP in de Kamer nadat zijn vader i die had verlaten. Als voormalige directeur van een instituut voor de bouw aanvankelijk woordvoerder volkshuisvesting. Volgde in 1971 Veringa i op als partijleider toen deze moest aftreden vanwege gezondheidsproblemen. Leidde de KVP-Tweede Kamerfractie tijdens het kabinet-Den Uyl i, waaraan hij kritisch, maar ook loyaal steun gaf. In 1977 maakte hij bezwaar tegen het ontwerp-regeerakkoord met de PvdA en werd hij door die partij afgewezen als kandidaat voor Economische Zaken. In het eerste kabinet-Van Agt i dat na de mislukte formatie-Den Uyl werd gevormd, was hij minister van Financiën. Trad af, omdat hij vond dat er meer bezuinigd moest worden. Nadien Europees Commissaris voor handelspolitiek en landbouw. Pragmatisch politicus.

KVP, CDA
functie(s) in de periode 1967-1993: lid Tweede Kamer, fractievoorzitter TK, lid Eerste Kamer, lid Europese Commissie

• - 

  KVP (Katholieke Volkspartij), tot 11 oktober 1980
• - 

  CDA (Christen-Democratisch Appèl), vanaf 11 oktober 1980

• - 

  directeur KIV (Katholiek Instituut voor Volkshuisvesting), later opgegaan in: NCIV (Nederlands Christelijk Instituut voor Volkshuisvesting), van 1 april 1954 tot 24 maart 1972 (stichting voor bouwkundige en administratieve diensten aan de aangesloten bouwverenigingen)
• - 

  lid Provinciale Staten van Utrecht, van 2 juli 1958 tot 1 juni 1967
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 23 februari 1967 tot 18 december 1977
• - 

  waarnemend fractievoorzitter KVP Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 16 augustus 1971 tot 1 januari 1972 (vanwege gezondheidsproblemen van Veringa)
• - 

  fractievoorzitter KVP Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 1 januari 1972 tot 25 mei 1977 (gekozen op 22 december 1971)
• - 

  minister van Financiën, van 19 december 1977 tot 22 februari 1980
• - 

  lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 16 september 1980 tot 6 januari 1981
• - 

  lid Europese Commissie, belast met mededinging en betrekkingen met het Europees Parlement, van 6 januari 1981 tot 6 januari 1985 (commissie-Thorn)
• - 

  lid en vicevoorzitter Europese Commissie, belast met land- en bosbouw (en tot 1 januari 1986 tevens visserij), van 6 januari 1985 tot 6 januari 1989 (commissie-Delors I)
• - 

  lid en vicevoorzitter Europese Commissie, belast met externe betrekkingen, handelspolitiek en samenwerking met andere Europese landen, van 6 januari 1989 tot 6 januari 1993 (commissie-Delors II)
• - 

  hoogleraar Europese integratie, Rijksuniversiteit Utrecht, van 1 maart 1990 tot 1 september 2009 (onbezoldigd)

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

• - 

  lid AIV (Adviescommissie Internationale Vraagstukken), van juli 1997 tot 2009
• - 

  voorzitter Asia House, vanaf februari 1998
• - 

  waarnemend voorzitter AIV (Adviesraad Internationale Vraagstukken), tot januari 2002
• - 

  lid Innovatienetwerk Groene Ruimte en Agrocluster, vanaf 2004

• - 

  plaatsvervangend lid Presidium (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 18 september 1968 tot 21 september 1971
• - 

  voorzitter bijzondere commissie wetsvoorstel Bepalingen m.b.t. het einde van huur en verhuur van woonruimten (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 18 februari 1970 tot januari 1971
• - 

  lid parlementaire delegatie naar de Volksrepubliek China, van 18 augustus 1973 tot 28 augustus 1973
• - 

  lid parlementaire delegatie naar de Unie van Socialistische Sovjet-Republieken, van 12 augustus 1976 tot 21 augustus 1976

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

• - 

  Was voor hij fractievoorzitter werd volkshuisvesting-specialist van de KVP-Tweede Kamerfractie. Hield zich ook bezig met binnenlands bestuur en financiën lagere overheden.
• - 

  Was in 1970 met Kolfschoten en Van Schaik mede-indiener van een initiatiefwetsvoorstel over verhoging van de kiesdrempel. Dit voorstel werd in 1976 door de Tweede Kamer verworpen.

• - 

  Behoorde in 1968 met Van Schaik en Weijters tot de minderheid van zijn fractie die tegen het wetsvoorstel Wet jaarlijkse huurverhogingen stemde

• - 

  Had in 1978 een groot aandeel in de totstandkoming van de Nota "Bestek'81, hoofdlijnen van het financiële en sociaal-economische beleid voor de middellange termijn". De nota had als uitgangspunten ombuiging van de groei van de overheidsfinanciën, een gematigde loon- en inkomensontwikkeling en terugdringing van de werkloosheid tot 150.000 personen in 1981. Er werden in deze nota extra bezuinigingen aangekondigd in de collectieve uitgaven van circa f. 10 miljard. Die bezuinigingen betroffen onder meer de uitgaven voor sociale zekerheid, gezondheidszorg en ambtenarensalarissen. De koopkracht van inkomens onder de f 50.000 zou in 1981 gelijkblijven, boven die grens zou deze afnemen. In de Voortgangsnota Bestek'81 uit 1979 werd een noodremprocedure in het vooruitzicht gesteld voor het geval het financieringstekort de 6 procent zou overschrijden. (15.081)
• - 

  Tijdens zijn ministerschap werd in 1978 besloten tot invoering van een Europees Monetair Stelsel (dat in maart 1979 in werking trad). Voerde namens Nederland, samen met minister Van der Klaauw, in december 1978 in de Europese Raad de onderhandelingen. Het EMS moest leiden tot grotere wisselkoersstabiliteit in de EG. De valuta's van de lidstaten werden binnen een bandbreedte aan elkaar gekoppeld. Er kwam een Europese Valute Eenheid en een Europees Monetair Fonds, waaruit tegen deposito's van goud en dollars EVE's worden uitgegeven. Tevens konden EVE's worden gecreëerd tegen afgifte van nationale valuta's door centrale banken. Het EMS was een stap naar een Europese Monetaire Unie. (15.132)

• - 

  Bracht in 1978 de nieuwe Wet toezicht kredietwezen in het Staatsblad (Stb. 255). De herziene wet vergroot de reikwijdte van het toezicht door De Nederlandsche Bank. Ook de Postcheque- en girodienst, de Rijkspostspaarbank en de gemeentegiro van Amsterdam gaan onder de wet vallen. Tevens kan een kredietinstelling worden verplicht een vastgestelde kasreserve aan te houden. De DNB kan een aanwijzing geven indien een kredietinstelling in de problemen komt. Het wetsvoorstel was in 1975 ingediend door minister Duisenberg. (11.068)
• - 

  Bracht in 1978 de Wet wisselkoers van de gulden in het Staatsblad (Stb. 332). Deze wet regelt onder meer de wijze waarop de wisselkoers moet worden bepaald. De regering krijgt daarbij de mogelijkheid om met andere landen wisselkoersarrangementen af te sluiten. De wet vervangt de Wet pariwaarde van de gulden en sluit beter aan bij de vernieuwde statuten van het IMF. De pariwaarde van de gulden mag niet meer in goud worden uitgedrukt. Het wetsvoorstel was in 1976 ingediend door minister Duisenberg. (14.642)
• - 

  Bracht in 1978 een wet (Stb. 321) tot regeling van het financieel verkeer met het buitenland tot stand. De minister van Financiën kan De Nederlandsche Bank alleen richtlijnen geven over het deviezenbeleid. Het wetsvoorstel was in 1972 ingediend door minister Nelissen. (11.097)
• - 

  Bracht in 1978 samen met minister Van Aardenne en staatssecretaris Nooteboom de Wet Investeringsrekening (WIR) (Stb. 368) tot stand. Deze wet riep een Fonds Investeringsrekening in het leven, dat werd gevoed uit de algemene middelen. Via premies die uit dit Fonds werden gefinancierd, werden bepaalde investeringen in het bedrijfsleven gestimuleerd en gestuurd, zoals investeringen voor innovaties, milieubesparing en zuiniger energiegebruik. Het wetsvoorstel was in 1976 ingediend door de ministers Lubbers en Duisenberg en staatssecretaris Van Rooijen. (14.377)
• - 

  Bracht in 1979 de Wet overheidsopdrachten voor levering van produkten (Stb. 334) tot stand. Deze geeft uitvoering aan Europese richtlijnen voor overheidsaanbesteding, waardoor het vrije verkeer van goederen en handhaving van het verbod van discriminatie naar nationaliteit moeten worden gewaarborgd. (15.402)

• - 

  Lanceerde in 1990 een plan om een algemeen reservefonds in het leven te roepen voor hulp aan Oost-Europese landen bij het oplossen van hun betalingsbalansproblemen
• - 

  Lanceerde in april 1991 het plan om Oost-Europese landen via een b-status uitzicht te bieden op toetreding tot de EG. Die b-status hield in dat landen wel volwaardig lid zouden worden, maar niet over alle onderwerpen mochten beslissen.
• - 

  Speelde in 1990/1991 een belangrijke rol bij de onderhandelingen over toetreding van Oostenrijk tot de Europese Gemeenschap
• - 

  Bracht in oktober 1991 een bezoek aan China om over betere handelsbetrekkingen en economische samenwerking te spreken
• - 

  Bracht in 1992 samen met Landbouw-commissaris McSharry een akkoord tot stand over de handel tussen de Europese Gemeenschap en de Verenigde Staten

U ziet een selectie van activiteiten. In de uitgebreide versie is het gehele overzicht van activiteiten in te zien.

• - 

  Stemde in 1977 in de CDA-fractie tegen de abortusparagraaf in het ontwerp-regeerakkoord van CDA en VVD
• - 

  Werd in 1977 tijdens de formatie-Den Uyl door het CDA naar voren geschoven als minister van Economische Zaken. De PvdA wees die voordracht af en formateur Den Uyl hield vast aan Lubbers.
• - 

  Trad af als minister van Financiën wegens onenigheid met de andere ministers over de omvang van de door hem noodzakelijk geachte bezuinigingen. Vooral de ministers Albeda (Sociale Zaken) en Pais (Onderwijs) verzetten zich tegen verdergaande bezuinigingen. Hij meende niet langer verantwoordelijkheid te kunnen dragen voor het financiële beleid, omdat in zijn ogen onvoldoende maatregelen werden genomen om op middellange termijn tot een solide begrotingsbeleid te komen.
• - 

  In 1994 schoof Lubbers hem naar voren als mogelijke CDA-kandidaat voor het premierschap. Omdat het CDA niet de grootste werd, kwam deze optie niet echt op tafel.
• - 

  Was medeondertekenaar van een open brief van 27 CDA'ers, onder wie Cees Veerman, Herman Wijffels, Hanja Maij-Weggen en Bert de Vries, die de CDA-fractie opriep af te zien van vorming van een kabinet met gedoogsteun van de PVV. De brief werd gepubliceerd in NRC Handelsblad van 28/29 augustus 2010.

• - 

  Was in 1977 nummer 4 op de CDA-kanidatenlijst bij de Tweede Kamerverkiezingen
• - 

  In 1980 tot Eerste Kamerlid gekozen door Groep I: Noord-Brabant, Zeeland, Utrecht en Limburg

• - 

  staatssecretaris van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening, 1971
• - 

  minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, november 1982 (geweigerd)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

• - 

  Het Financieele Dagblad, 21 mei 1990
• - 

  J.C.F.J. van Merriënboer, "'Een monument van een commissaris'. Frans Andriessen, lid van de Europese Commissie (1981-1993)", in: G. Voerman e.a. (red.), "De Nederlandse eurocommissarissen" (2010), 209
• - 

  Mark Kranenburg, "Altijd maar weer die daad van verzet. In memoriam Frans Andriessen", NRC Handelsblad, 23 maart 2019
• - 

  Wilma Kieskamp, "Een politicus in de oude stijl: gevreesd, bekwaam en koel", Trouw, 23 maart 2019
• - 

  Jan Joost Lindner, "Knap en hardwerkende oud-minister Frans Andriessen overleden (89)", De Volkskrant, 23 maart 2019
• - 

  Johan van Merriënboer, "Frans Andriessen (1929-2019). De laatste man van de KVP ging voluit voor het CDA en voor een 'ever closer Union'", in: Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2019, 145

In de uitgebreide versie is een overzicht van publicaties opgenomen.

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.