Uitbreiding kiesrechtuitsluiting en verbod meervoudige nationaliteit ambtsdragers

Sinds 15 februari 2019 lag er een voorstel tot wijziging van de Grondwet ter behandeling in de Tweede Kamer dat ingediend was door de Tweede Kamerleden Geert Wilders i en Martin Bosma i. Het is op 8 januari 2024 ingetrokken. Deze grondwetswijziging beoogde twee zaken. Ten eerste wilden de indieners dat mensen met een dubbele nationaliteit werden uitgesloten van het kiesrecht van de Tweede Kamer. Ten tweede stelden de indieners voor dat diverse ambtsdragende functies niet langer mochteen worden bekleed door mensen met een dubbele nationaliteit.

Inhoudsopgave van deze pagina:

1.

Het voorstel

Uit de memorie van toelichting blijkt dat de indieners van mening zijn dat alle stemgerechtigden en personen die een politiek ambt bekleden uitsluitend Nederlandse belangen horen te dienen. Zij moeten de schijn van een dubbele loyaliteit tegenover het openbaar bestuur voorkomen.

Kiesrechtuitsluiting

Het kiesrecht is geregeld in artikel 54 Grondwet i. Daar zou dit voorstel aan toevoegen dat mensen met een meervoudige nationaliteit niet deel mogen nemen aan verkiezingen voor de Tweede Kamer.

Verbod op bekleden van diverse ambten

De artikelen 74 i, 77 i, 78a i en 131 i zouden worden gewijzigd om te voorkomen dat mensen met een dubbele nationaliteit ambtsdrager worden. Het gaat concreet om de volgende ambten:

  • Minister-president
  • Minister
  • Staatssecretaris
  • lid van de Staten-Generaal
  • Commissaris van de Koning
  • lid van de Provinciale Staten
  • burgemeester
  • Gemeenteraadslid
  • Wethouder
  • Nationale Ombudsman
  • lid van de Raad van State
  • lid van de Algemene Rekenkamer

2.

Kritiek Raad van State

Op 16 juni 2022 publiceerde de Raad van State haar advies over dit wetsvoorstel i. Volgens de Raad van State is de kiesrechtuitsluiting en het verbod op het uitoefenen van diverse functies in strijd met artikel 1 van de Grondwet. De Raad van State oordeelt dus negatief over dit wetsvoorstel en adviseert het voorstel niet in behandeling te nemen.

3.

Historische ontwikkeling

Er is niet eerder een poging ondernomen om het kiesrecht op deze manier in te perken. In de Nederlandse wet is al wel geregeld dat bij het verkrijgen van het Nederlanderschap, indien mogelijk, afstand moet worden gedaan van andere nationaliteiten. Er zijn echter verschillende uitzonderingen op dit afstandsvereiste, waardoor meer dan een miljoen Nederlanders op dit moment een dubbele nationaliteit hebben.

4.

Meer informatie