Ir. C.N. van Dis

foto Ir. C.N. van Dis
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Fotoarchief Eerste Kamer
Met dank overgenomen van Parlement.com.

SGP-voorman van christelijk-gereformeerden huize. Scheikundig ingenieur, die jarenlang een onvervalst orthodox-calvinistisch en anti-Rooms geluid in beide Kamers liet horen. Strijder tegen vrouwenkiesrecht, loterijen, crematie, sport, inentingen, emancipatie, de Verenigde Naties, etc., etc. Tevens een fervent dierenbeschermer. Was ruim dertig jaar parlementariër en daarnaast gemeenteraadslid in Rotterdam en lid van Provinciale Staten van Zuid-Holland. Lange tijd stond hij in de schaduw van de voormannen Kersten i en Zandt i, maar vanaf 1961 was hij fractieleider en in 1963 en 1967 lijsttrekker. Bekende, beminnelijke en onwankelbaar getuigende politicus, die altijd een donkere jas en hoed droeg.

SGP
in de periode 1929-1973: lid Tweede Kamer, fractievoorzitter TK, lid Eerste Kamer, fractievoorzitter EK

Inhoudsopgave van deze pagina:

1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Cornelis Nicolaas

geboorteplaats en -datum
Leiden, 23 augustus 1893

overlijdensplaats en -datum
's-Gravenhage, 5 januari 1973

2.

Partij/stroming

partij(en)
SGP (Staatkundig-Gereformeerde Partij)

3.

Hoofdfuncties/beroepen (9/13)

  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 17 september 1929 tot 8 juni 1937
  • wetenschappelijk assistent van een farmaceutische fabriek te Amsterdam, van 1943 tot 1946
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 4 juni 1946 tot 10 mei 1971
  • lid gemeenteraad van Ermelo, van 2 september 1946 tot 1 november 1949
  • lid Provinciale Staten van Gelderland, van januari 1949 tot 15 september 1949
  • fractievoorzitter SGP Tweede kamer der Staten-Generaal, van 7 maart 1961 tot 28 april 1971
  • lid Provinciale Staten van Zuid-Holland, van 18 april 1961 tot 3 juni 1970
  • lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 11 mei 1971 tot 5 januari 1973
  • fractievoorzitter SGP Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 11 mei 1971 tot 5 januari 1973 (eenmansfractie)

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Partijpolitieke functies

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5.

Nevenfuncties

  • ouderling Christelijk-gereformeerde kerk te Zeist
  • ouderling Christelijk-gereformeerde kerk te Rotterdam-West

afgeleide functies, presidia etc. (2/3)
  • plaatsvervangend lid Presidium (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 21 september 1966 tot 16 september 1969
  • lid College van Senioren (Eerste Kamer der Staten-Generaal), van 11 mei 1971 tot 5 januari 1973

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

6.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

7.

Activiteiten

als parlementariër
  • Was woordvoerder van zijn fractie voor onder meer financieel-economische zaken, sociale zaken, defensie en buitenlandse zaken

8.

Wetenswaardigheden

algemeen
  • Was in december 1963 medeondertekenaar van een verzoekschrift aan de regering om overleg met de regering van 'het broedervolk' in Zuid-Afrika te gaan voeren om de vriendschapsbanden te verstevigen
  • Vond in 1966 dat de schrijver Gerard Reve zich schuldig maakte aan smalende godslastering in enkele passages van het boek "Nader tot U" en het blad "Dialoog". De Officier van Justitie stelde daarop rechtsvervolging in, maar de rechtbank in Amsterdam sprak Reve in oktober 1967 vrij.
  • Werd in 1966 door een leraar aangeklaagd vanwege godslastering, omdat hij verklaard had dat homoseksuelen in de hel zouden komen. Het OM besloot echter geen vervolging in te stellen.

uit de privésfeer
  • Overleefde het bombardement op Rotterdam in de kelder van het Eudokiaziekenhuis
  • Was tijdens de oorlog drie dagen leraar aan het Christelijk Lyceum te Zwolle. Hij zou een NSB'er vervangen, die zijn docentschap liet versloffen vanwege propagandawerkzaamheden en daarom was geschorst. Uiteindelijk bleef de NSB'er echter leraar.
  • Zijn tweede echtgenote was een Surinaamse lerares Frans

anekdotes en citaten
  • Toen hij in maart 1965 tijdens het Kamerdebat over de val van het kabinet-Marijnen verwees naar De Volkskrant interrumpeerde freule Wttewaall met de opmerking: "Sedert wanneer leest u een roomse krant?".
  • Had als de meeste SGP'ers geen televisie en hoorde bij zijn kapper een dag na de uitzending van het VPRO-jongerenprogramma "Hoepla" (augustus 1967) met Phil Bloem dat er 'een naakte juffrouw' op tv was geweest.

verkiezingen
  • Werd in 1971 tot Eerste Kamerlid gekozen door Groep IV: Zuid-Holland

9.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
F. van der Molen, "Wie is Wie in de Tweede Kamer?" (1970)

10.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.

Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.