Mr. E.H. (Edzo) Toxopeus

In de periode 1963-1969 de gezaghebbende leider van de VVD als opvolger van Oud i. Welsprekende, hoffelijke en aimabele zoon van een lutherse dominee. Aanvankelijk advocaat in Breda. Werd al na drie jaar in de Kamer minister van Binnenlandse Zaken in het kabinet-De Quay i. Befaamd om de Toxopeusronde (loonsverhoging voor ambtenaren) die hij als minister begin jaren zestig doorvoerde. Voerde tevens de vrije zaterdag en het welvaartvaste pensioen voor ambtenaren in. Na zijn ministerschap in het kabinet-Marijnen i teruggekeerd in de Tweede Kamer als fractievoorzitter. Werd in 1969 Commissaris van de Koningin in Groningen en daarna staatsraad en minister van staat.

VVD
functie(s) in de periode 1956-1988: lid Tweede Kamer, fractievoorzitter TK, minister, lid Raad van State, Commissaris van de Koning(in), politiek leider

• - 

  PvdV (Partij van de Vrijheid), van 1946 tot 28 januari 1948
• - 

  VVD (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie), vanaf 28 januari 1948

• - 

  advocaat, advocatenkantoor te Breda, van 1945 tot 1947
• - 

  advocaat te Breda, van 1947 tot 19 mei 1959 (zelfstandig)
• - 

  lid gemeenteraad van Breda, van 6 september 1949 tot 19 mei 1959
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 6 november 1956 tot 19 mei 1959
• - 

  minister van Binnenlandse Zaken, van 19 mei 1959 tot 14 april 1965
• - 

  fractievoorzitter VVD Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 16 mei 1963 tot 24 juli 1963
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 2 juli 1963 tot 24 juli 1963
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 21 september 1965 tot 1 november 1969
• - 

  fractievoorzitter VVD Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 12 maart 1966 tot 1 oktober 1969
• - 

  Commissaris van de Koningin in Groningen, van 16 februari 1970 tot 1 november 1980 (benoemd bij K.B. van 30 september 1969)
• - 

  lid Raad van State, van 1 november 1980 tot 1 maart 1988 (benoemd bij K.B. van 20 juni 1980)

• - 

  minister van staat, van 22 januari 1985 tot 23 augustus 2009

• - 

  Was van 1 september 1959 tot 1 mei 1963 tevens belast met de aangelegenheden betreffende Nederlands Nieuw-Guinea. Werd daarbij vanaf november 1959 bijgestaan door staatssecretaris Bot. (K.B. van 18 augustus 1959)

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

• - 

  voorzitter commissie van goede diensten gehandicaptensport, omstreeks augustus 1987
• - 

  voorzitter Raad van Commissarissen Nestlé Nederland B.V., tot mei 1990
• - 

  voorzitter Stichting Aids Fonds, van 1 maart 1988 tot 1 september 1991
• - 

  voorzitter Bezwaarschriftencommissie, CFV (Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting), van 1989 tot 1997

• - 

  voorzitter vaste commissie voor Binnenlandse Zaken (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 10 mei 1967 tot 1 oktober 1969
• - 

  ondervoorzitter bijzondere commissie voor het wetsvoorstel Wijziging van de bedragen in de Grondwet inzake het inkomen van de Kroon (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 18 juni 1968 tot oktober 1968 (8683)
• - 

  voorzitter afdeling Landbouw en Visserij (Raad van State)

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

• - 

  Hield zich aanvankelijk in de Tweede Kamer bezig met volkshuisvestingszaken; sprak ook soms over onderwijs
• - 

  Was in 1966 woordvoerder van zijn fractie bij het debat over de herziening van het Reglement van Orde

• - 

  Behoorde in 1967 tot de zeven leden van zijn fractie die tegen een (verworpen) amendement-Voogd over afschaffing van keuring van tv-films stemden

• - 

  Benoemde in 1964 twee vrouwen, mevrouw Van der Wall-Duyvendak (PvdA, Geldermalsen) en mevrouw s'Jacob-des Bouvrie (VVD, Leersum) tot burgemeester. Na mevrouw Smulders-Beliën die in 1945 haar in de oorlog omgekomen echtgenoot opvolgde, waren dit de eerste vrouwelijke burgemeesters.
• - 

  Bracht in 1964 een nota uit over structuur en werking van het georganiseerd overleg in rijksambtenarenzaken. Ruime inspraak van de ambtenarenorganisaties is onontbeerlijk, maar het overleg is niet te vergelijken met onderhandelingen zoals in het bedrijfsleven. Nauwere betrokkenheid van de minister is wenselijk. (7.834)
• - 

  Trok in 1965 het in 1958 door minister Struycken ingediende wetsvoorstel over vorming van een gemeente Bijlmermeer in, nadat de meerderheid van de Tweede Kamer een door hem onaanvaardbaar verklaard amendement-Scheps had aangenomen dat gedeeltelijke overgang van de Bijlmermeer naar Amsterdam regelde (5.146)
• - 

  Diende in 1965 de ontwerp-Algemene Burgerlijke Pensioenwet in. Dit voorstel werd door zijn opvolger in 1966 in het Staatsblad gebracht. (7.980)
• - 

  Belangrijke benoemingen tijdens zijn ministerschap: Kortmann (KVP, Commissaris van de Koningin in Noord-Brabant), Fock (VVD, Commissaris van de Koningin in Groningen), Kranenburg (PvdA, Commissaris van de Koningin in Noord-Holland), Gaarlandt (partijloos, Commissaris van de Koningin in Drenthe), Van Nispen tot Pannerden (KVP, Commissaris van de Koningin in Overijssel), Van Rooy (KVP, Commissaris van de Koningin in Limburg); Thomassen (PvdA, burgemeester van Rotterdam), Witte (KVP, burgemeester van Eindhoven); Beel (KVP, vicepresident van de Raad van State)

• - 

  Bracht in 1963 een wet tot stand over een grenswijziging tussen de gemeenten Nieuwer-Amstel en Uithoorn. Tevens werd de naam Nieuwer-Amstel per 1 januari 1964 gewijzigd in Amstelveen. (7.419)
• - 

  Bracht in 1964 de Wet tot instelling van de Raad voor de Territoriale Decentralisatie (Stb. 236) tot stand. Hiermee werd een advieslichaam ingesteld dat adviseerde over overdracht van rijkstaken aan provincies en gemeenten. Dit in het kader van spreiding van bestuursverantwoordelijkheden. (7.036)
• - 

  Bracht in 1964 samen met minister Bogaers de Wet Openbaar Lichaam Rijnmond (Stb. 178) tot stand, die in het gebied rond Rotterdam voor 24 gemeenten een aparte (vierde) bestuurslaag in het leven riep met een eigen (gekozen) bestuur en bevoegdheden op het gebied van ruimtelijke ordening, milieu en vervoer. De Rijnmondraad werd op 2 juni 1965 voor het eerst gekozen. Het wetsvoorstel was in 1962 door hem en minister Van Aartsen ingediend. (6.780)
• - 

  Bracht in 1964 een wet tot stand tot samenvoeging van de gemeenten Bunnik, Odijk en Werkhoven en vorming van een nieuwe gemeente Bunnik
• - 

  Bracht in 1965 een wet tot stand tot vereniging van de gemeenten Noordbroek en Zuidbroek en vorming van een nieuwe gemeente Oosterbroek

U ziet een selectie van activiteiten. In de uitgebreide versie is het gehele overzicht van activiteiten in te zien.

• - 

  Vormde in 1964 met zijn collega's Marijnen, Biesheuvel en Scholten het zgn. 'Irene-kwartet': de vier ministers die zich direct bezighielden met de perikelen rond het (voorgenomen) huwelijk van prinses Irene

• - 

  minister van Buitenlandse Zaken, december 1977 (geweigerd)

• - 

  H.J.L. Vonhoff, "Mr. E.H. Toxopeus - Een Heer uit Breda", in: W.J.A. van den Berg e.a. (red.), "Kopstukken van de VVD. 16 Biografische schetsen" (1988), 51
• - 

  Mark Kranenburg, "Liberaal met oog voor de verzorgingsstaat", NRC Handelsblad, 29 augustus 2009
• - 

  Jan-Joost Lindner, "Toxopeus was effectieve politicus van het midden, ook in de VVD", De Volkskrant, 29 augustus 2009
• - 

  H.J.L. Vonhoff, "De liberale trendsetter. Edzo Toxopeus (1918-2009)", in: Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2010, 135

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.