Dr. H. (Hilda) Verwey-Jonker

foto Dr. H. (Hilda) Verwey-Jonker
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Fotoarchief Eerste Kamer
Met dank overgenomen van Parlement.com.

Onafhankelijke, intelligente en arbeidzame socialiste van vrijzinnigen huize. Sloot zich in haar studententijd aan bij de SDAP i. Eerste vrouwelijke sociologe die promoveerde. Enige jaren lid van de Eerste Kamer, daarna vijftien jaar Kroonlid van de SER waar zij zich beter thuis voelde. Haar hele leven betrokken bij problemen van vluchtelingen. Feministe. Veelzijdige maatschappelijke, politieke en wetenschappelijke activiteiten. Veelgevraagd spreekster en publiciste.

PvdA
functie(s) in de periode 1954-1958: lid Eerste Kamer

Inhoudsopgave van deze pagina:

1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Hilda (Hilda)

wijziging in naam en/of titulatuur
  • H. Jonker, van 20 mei 1908 tot 9 juli 1930
  • H. Verwey-Jonker, van 9 juli 1930 tot 9 oktober 1945
  • Dr. H. Verwey-Jonker, vanaf 9 oktober 1945 (na haar promotie in de Letteren aan de Gemeentelijke Universiteit te Amsterdam)

geboorteplaats en -datum
Goes, 20 mei 1908

overlijdensplaats en -datum
Utrecht, 23 juni 2004

2.

Partij/stroming

partij(en)
  • SDAP (Sociaal-Democratische Arbeiderspartij), van 1927 tot 9 februari 1946
  • PvdA (Partij van de Arbeid), vanaf 9 februari 1946

3.

Hoofdfuncties/beroepen

  • leerling journaliste "Zwolsche Courant" en "Provinciale Overijsselsche Courant", van 1928 tot november 1928
  • journaliste "Haagsche Volk", van 1928 tot 1929
  • ambteloos, vanaf 1929
  • lid gemeenteraad van Eindhoven, van 3 september 1935 tot 1 september 1941
  • lid gemeenteraad van Eindhoven, van 1 september 1953 tot 4 september 1962
  • lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 23 november 1954 tot 16 mei 1957
  • parttime wetenschappelijk hoofdmedewerker Sociologische Instituut, Rijksuniversiteit Utrecht

4.

Partijpolitieke functies

overzicht (10/12)
  • cursusleidster vormings- en scholingswerk SDAP
  • lid bestuur Bond van Sociaal-Democratische Vrouwenclubs
  • lid programcommissie SDAP, omstreeks 1935
  • lid commissie beginselprogramma SDAP, 1937
  • lid commissie beginselprogramma PvdA, van 27 juli 1946 tot 24 april 1947
  • lid curatorium WBS (Wiardi Beckman Stichting)
  • medewerker tijdschrift "Socialisme en Democratie"
  • lid commissie beginselprogramma PvdA, 1959
  • lid commissie beginselprogramma PvdA, 1977
  • voorzitter curatorium WBS (Wiardi Beckman Stichting), tot 1978

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5.

Nevenfuncties

  • cursusleider kadercursussen NVV (Nederlands Verbond van Vakverenigingen)
  • medewerker VARA-radio (radio-lezingen)
  • medewerker Vlaams-Nederlands tijdschrift "Schakels"
  • lid comité voor opvang van Joodse vluchtelingen te Eindhoven, van 1938 tot 1939
  • lid overleg Nederlandse vrouwenverenigingen (in de Tweede Wereldoorlog)
  • medewerker weekblad "Vrij Nederland"
  • medewerker tijdschrift "Tijd en Taak"
  • medewerker tijdschrift "Wending"
  • lid Tribunaal
  • lid commissie voor de Perzuivering
  • lid Nederlandse delegatie naar de oprichtingsvergadering van de Verenigde Naties, 1946
  • lid Nederlandse delegatie naar de algemene vergadering van de Verenigde Naties te Parijs, 1948
  • lid Nederlandse delegatie naar de IVO
  • lid Nederlands Vrouwencomité namens de sociaaldemocratische vrouwen
  • voorzitter Vereniging voor Vrouwenbelangen en Gelijk Staatsburgerschap, van 1951 tot 1955
  • secretaris voorbereidende commissie, die leidde tot de oprichting van de International Refugee Organisation
  • lid commissie van advies voor arbeid van vrouwen en meisjes
  • lid Staatscommissie inzake het kiesstelsel en wettelijke regeling der politieke partijen (Staatscommissie-Teulings), van februari 1953 tot december 1954
  • voorzitter commissie van advies voor arbeid van vrouwen en meisjes, van 1956 tot 1972
  • kroonlid SER (Sociaal-Economische Raad), van 1 april 1957 tot 1 april 1972
  • voorzitter commissie m.b.t. de Ambonezen in Nederland, van september 1957 tot 1959
  • lid bestuur Teleac (Televisie Academie), vanaf 1964
  • lid bestuur VPRO, vanaf 26 april 1969
  • lid commissie-Wagner, vanaf 1980

6.

Opleiding

primair onderwijs
  • Nutsschool te Zwolle, van 1914 tot 1920

voortgezet onderwijs
  • Rijks Hogere Burgerschool te Zwolle, van 1920 tot 1924
  • Gemeentelijke Hogere Burgerschool voor meisjes te Leiden, van 1924 tot 1926
  • staatsexamen, 1927

academische studie
  • Nederlands recht (kandidaats), Rijksuniversiteit Leiden, van 1926 tot 1928
  • sociologie, Gemeentelijke Universiteit te Amsterdam, van 1929 tot 1934

promotie
  • letteren en wijsbegeerte, Gemeentelijke Universiteit te Amsterdam, 9 oktober 1945

eredoctoraten
  • sociale wetenschappen, Erasmus Universiteit Rotterdam, 8 november 1978

7.

Activiteiten

als parlementariër
  • Was woordvoerster cultuur (omroep), sociale zaken en onderwijs van de PvdA-Eerste Kamerfractie. Voerde verder onder meer het woord bij de behandeling van het wetsvoorstel tot goedkeuring van het verdrag inzake de status van vluchtelingen en bij de behandeling van het wetsvoorstel tot opheffing van de handelingsonbekwaamheid van de vrouw.

opvallend stemgedrag
  • Behoorde in 1955 tot de vier leden van haar fractie die tegen de ontwerp-Crematiewet stemden

8.

Wetenswaardigheden

algemeen
  • Eén der "Heren XVII", een groep van zeventien vertegenwoordigers uit het bevrijde Zuiden die in februari 1945 in Engeland op het landgoed Stubbings bij Maidenhead koningin Wilhelmina bijpraatte over de toestanden in Nederland.

uit de privésfeer (5/8)
  • Onderwerp van haar geschriften voor de oorlog: de geschiedenis van het socialisme, de achterstelling van de vrouw en de dreiging van het nationaal-socialisme
  • Onderwerpen van haar geschriften na de oorlog: vluchtelingenprobleem, positie van Europa in de wereld, de vorming van de PvdA, de afrekening met de nationaal-socialisten, de geleidelijke totstandkoming van een gericht overheidsbeleid voor het oplossen van sociale problemen, emancipatie van de mens in de ruimste zin van het woord
  • In 1993 kreeg een onafhankelijk instituut voor onderzoek op sociaal-maatschappelijk terrein haar naam
  • Haar lengte was slechts 1.48 m
  • Haar echtgenoot was directeur van het natuurkundig laboratorium Philips te Eindhoven

verkiezingen
  • Was in 1952 kandidaat in en werd in 1956 gekozen door Groep II: Gelderland, Overijssel, Groningen en Drenthe

niet-aanvaarde politieke functies
  • Weigerde in november 1945 een benoeming tot lid van de Tweede Kamer (Tijdelijke Staten-Generaal)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

9.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
  • A. Ribberink, "Radicalisering of integratie van de SDAP in de jaren dertig: de levensgeschiedenis van Hilda Verwey-Jonker", in: Tweede Jaarboek van het democratisch-Socialisme (1980)
  • A. Botman, "Hilda Verwey-Jonker 1908-2004. Tegendraads, scherp en onafhankelijk feministe" (in memoriam, Trouw 26 juni 2004)
  • M. van der Steen, "Jonker, Hilda (1908-2004)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel VI (elektronische versie)
  • M. van der Steen, "Drift en Koers. De levens van Hilda Verwey-Jonker (1908-2004)" (2011)

Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland

10.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Uitgebreide versie

Uitgebreide biografieën van de huidige leden van de Eerste en Tweede Kamer zijn beschikbaar via parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.

Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.