Dr. H.J. (Hein) Roethof

foto Dr. H.J. (Hein) Roethof
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Fotobureau Stokvis
Met dank overgenomen van Parlement.com.

Onafhankelijke progressieve liberaal in de PvdA-Tweede Kamerfractie. Was parlementair journalist bij de NRC en voorzitter van de JOVD i. Brak begin jaren'60 met de VVD en stapte over naar de PvdA. Goed jurist, deskundig op het gebied van het volkenrecht en verdediger van burgerlijke rechten. Keerde zich tegen beperkingen ten aanzien van politieke organisaties. Met Jan Lamberts i mede-initiatiefnemer van een wetsvoorstel om zwangerschapsonderbreking te legaliseren. Het met een VVD-initiatief samengevoegde voorstel werd in 1976 echter door de Eerste Kamer verworpen. In 1981 niet herkozen, maar in 1986 teruggekeerd in de Kamer. In die periode tevens voorzitter van de commissie kleine criminaliteit en naamgever van een prijs voor initiatieven om criminaliteit tegen te gaan. Humanist en schaker.

PvdA
functie(s) in de periode 1969-1989: lid Tweede Kamer

Inhoudsopgave van deze pagina:

1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Hendrik Jan (Hein)

geboorteplaats en -datum
Utrecht, 23 november 1921

overlijdensplaats en -datum
Utrecht, 15 januari 1996

2.

Partij/stroming

partij(en)
  • VVD (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie), van 1949 tot 1 maart 1963
  • PvdA (Partij van de Arbeid), vanaf 1964

3.

Hoofdfuncties/beroepen

  • bediende in boekhandel, vanaf 1 januari 1941
  • ambtenaar Netherlands Indies Civil Administration, van oktober 1945 tot maart 1946
  • ambtenaar Regerings-Voorlichtingsdienst te Batavia, van maart 1946 tot 1948
  • vertegenwoordiger Nederlandse minderheidsdelegatie bij de Bijzondere Federale Conferentie, van 1947 tot 1948
  • belast met samenstelling wekelijkse bronnen en radio-commentator, Regerings-Voorlichtingsdienst te Batavia, vanaf 1948
  • adjunct-hoofdredacteur dagblad "Warta Indonesia" te Batavia, van december 1948 tot juli 1949
  • redacteur binnenland, "NRC" (Nieuwe Rotterdamsche Courant), van 1951 tot 1 januari 1958 (later redacteur overzeese gewesten)
  • parlementair redacteur "NRC" (Nieuwe Rotterdamsche Courant), van 1 januari 1958 tot 1 februari 1964
  • ambtenaar Bureau (directie) Internationale Technische Hulp, ministerie van Buitenlanse Zaken, van 1 februari 1964 tot 4 november 1969 (per 1 mei 1965 hoofdadministrateur in vaste dienst)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 4 november 1969 tot 16 september 1982
  • lid gemeenteraad van Voorburg, van 1 september 1970 tot mei 1971
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 28 januari 1986 tot 14 september 1989

4.

Partijpolitieke functies

overzicht
  • vicevoorzitter Parfadi (Partai Demokrasie Associatief Federaal Indonesia), vanaf mei 1948
  • voorzitter JOVD (Jongeren-Organisatie "Vrijheid en Democratie"), van 15 november 1952 tot 10 november 1956
  • voorzitter Stichting liberaal Rèveil, vanaf 1955
  • voorzitter Liberaal Democratisch Centrum, van 1962 tot 1963
  • lid PvdA-studiegroep "Een politiek voor vrede", van februari 1967 tot september 1967
  • lid redactie tweewekelijks partijblad "Opinie", tot 1 januari 1970
  • lid partijbestuur PvdA, van april 1984 tot januari 1986

5.

Nevenfuncties

  • lid Nederlandse delegatie naar de Federale Conferentie te Bandoeng, mei 1948
  • ondervoorzitter Humanistisch Verbond
  • lid bestuur Novib (Nederlandse organisatie voor internationale bijstand), vanaf 1958
  • lid bestuur VIRO (Vereniging voor Internationale Rechtsorde)
  • lid Adviescommissie inzake veiligheidsonderzoeken, 1971
  • lid Persraad, van 1972 tot 1981
  • lid Commissie van Drie inzake politie-optreden bij krakersrellen in Amsterdam, omstreeks 1982
  • voorzitter NCO (Nationale Commissie voorlichting en bewustwording ontwikkelingssamenwerking), van januari 1983 tot januari 1986
  • voorzitter commissie kleine criminaliteit, van 28 september 1983 tot 23 juni 1986
  • voorzitter Omroepraad, van 1 oktober 1983 tot 1 januari 1986
  • lid bestuur Koninklijk Instituut voor de Tropen, omstreeks oktober 1986 (nog in 1989)
  • lid bestuur Lever/Darmstichting, omstreeks oktober 1986 (nog in 1989)
  • lid bestuur Stichting vredesopbouw, omstreeks april 1989
  • lid jury Hein Roethof-Prijs, omstreeks 1990

afgeleide functies, presidia etc.
  • voorzitter bijzondere commissie voor de ontwerp-Wet op de lijkbezorging (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 29 juni 1971 tot 4 april 1978
  • lid Raadgevende Interparlementaire Beneluxraad, vanaf september 1971 (nog in 1977)
  • voorzitter bijzondere commissie voor het Massamediabeleid (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 15 april 1975 tot februari 1976
  • ondervoorzitter bijzondere commissie voor de wetsvoorstellen regelen inzake werkstaking en wettelijke bepalingen inzake werkstaking (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 7 september 1976 tot 3 juni 1986
  • ondervoorzitter vaste commissie voor Justitie (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 24 januari 1978 tot oktober 1981
  • voorzitter vaste commissie voor Justitie (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 30 september 1981 tot 14 september 1982
  • voorzitter vaste commissie voor de Politie (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 18 juni 1987 tot 14 september 1989

6.

Opleiding

primair onderwijs
  • Agatha Snellenschool voor bijzonder-neutraal onderwijs te Utrecht

voortgezet onderwijs
  • h.b.s.-b, Rijks Hogere Burgerschool te Utrecht, tot juli 1940

academische studie
  • Indisch recht, Rijksuniversiteit Utrecht, van 1940 tot 1945

promotie
  • rechtsgeleerdheid, Rijksuniversiteit Utrecht, 14 februari 1951

7.

Activiteiten

als parlementariër
  • Was in de Tweede Kamer woordvoerder justitie (strafrecht), media en politie. Hield zich ook bezig met volkenrechtelijke vraagstukken, stakingsrecht en ambtenarenzaken.
  • Vond in 1970 op grond van volkenrechtelijke overwegingen dat Nederland de DDR moest erkennen en behoorde tot de minderheid van zijn fractie die vóór een (verworpen) motie-Van der Spek hierover stemde
  • Voorstander van legalisering van abortus provocatus. Diende hierover in 1970 samen met zijn fractiegenoot Jan Lamberts een initiatiefwetsvoorstel in. In mei 1976 werd dit voorstel samengevoegd met het initiatiefwetsvoorstel van de VVD'ers Veder-Smit en Geurtsen. Het voorstel werd in december 1976 door de Eerste Kamer verworpen. (10.719 & 13.909)
  • Diende in 1971 samen met zijn fractiegenoten Gerda Brautigam en Joop Voogd een initiatiefwetsvoorstel in om de overheidscontrole op de inhoud van programma's op te heffen. Het voorstel werd in 1973 ingetrokken na aanneming van een amendement-Van der Sanden. (11.120)
  • Verdedigde in 1972 het minderheidsstandpunt van de PvdA in het debat over de vrijlating van de Drie van Breda (Roethof was daar vóór)
  • Was in 1975 woordvoerder van zijn fractie in het debat over het ontslag van staatssecretaris Glastra van Loon
  • Diende in 1975 samen met zijn fractiegenote Ineke Haas-Berger een initiatiefwetsvoorstel in waardoor het verbergen van weggelopen minderjarigen door hulpverleners niet zonder meer strafbaar zou zijn. Vanwege ernstige kritiek in de Eerste Kamer werd dit voorstel in 1980 vervangen door een nieuw voorstel. Dit voorstel werd in 1983 wet. (13.538 & 16.518)
  • Interpelleerde op 19 mei 1976 minister Van Agt over de sluiting van de Bloemenhove-kliniek (voor zwangerschapsafbreking) in Heemstede
  • Diende in 1980 samen met Elida Wessel-Tuinstra (D66) een initiatiefwetsvoorstel in inzake het afbreken van zwangerschap. Dit voorstel werd in 1986 ingetrokken. (16.322)
  • Een door hem ingediend (en aanvaard) amendement leidde tot het opnemen in de Grondwet van een verbod op de doodstraf in oorlogstijd

opvallend stemgedrag (2/11)
  • Stemde in 1986 als enige van zijn fractie tegen een wetsvoorstel over verboden rechtspersonen
  • Behoorde in 1986 tot de tien leden van zijn fractie die tegen een (verworpen) motie-Van den Bergh stemden over het afwijzen van leverantie van onderzeeboten aan Saoedi-Arabië

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.

8.

Wetenswaardigheden

algemeen (5/7)
  • Bedankte als lid van de VVD, nadat een poging mislukt was om Oud op te laten volgen door Korthals
  • Tegenstander van een verbod op pornografie en van het weren van antidemocratische partijen
  • Deelnemer aan het Des Indesberaad over (toekomstige) samenwerking van PvdA, VVD en D66
  • Maakte midden jaren zeventig deel uit van een Euro-Arabische groep die een dialoog voorstond met de gematigde vleugel van de PLO
  • Was in 1987 tweemaal fungerend Kamervoorzitter

uit de privésfeer
  • Richtte de schaakclub E.U.W.E. (Eerst Uitkijken, Wacht Even) op
  • Van september 1988 tot voorjaar 1989 uitgeschakeld door ziekte

niet-aanvaarde politieke functies
  • lid Tweede Kamer, juni 1984 (vacature-Patijn)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

9.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
  • F. van der Molen, "Wie is Wie in de Tweede Kamer?" (1970)
  • "Dr H.J. Roethof 1921-1996. De tijd vooruit", NRC Handelsblad, 15 januari 1996
  • Louis Cornelisse, "Hein Roethof 1921-1996", Trouw, 16 januari 1996
  • Milja de Zwart, "Rechtlijnige Roethof legde mede de basis voor paars", De Volkskrant, 16 januari 1996

10.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.

Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.