Dr. N. (Neelie) Kroes

Neelie Kroes, dochter van een Rotterdamse vervoersondernemer, was tussen 1971 en 2014 als VVD-politica in vele functies actief. Zij werd in 1971 Tweede Kamerlid en was toen woordvoerster vervoer en onderwijs. In het eerste kabinet-Van Agt i (1977-1981) was zij staatssecretaris van vervoerszaken en PTT-zaken. Daarna was mevrouw Kroes minister van Verkeer en Waterstaat in het kabinet-Lubbers I i (1982-1986) en kabinet-Lubbers II i (1986-1989). In die functie was zij onder meer verantwoordelijk voor de spreiding van de PTT (hoofddirectie naar Groningen) en voor de verzelfstandiging van de PTT. Na haar ministerschap werd zij onder meer president van Universiteit Nijenrode en had zij vele functies in het bedrijfsleven. In 2004-2010 was mevrouw Kroes als Europees commissaris belast met mededinging. In de Commissie-Barroso II i (2010-2014) had zij de portefeuille digitale agenda en was zij tevens vicevoorzitter van de Europese Commissie.

VVD
functie(s) in de periode 1971-2014: lid Tweede Kamer, staatssecretaris, minister, lid Europese Commissie

• - 

  lid Raad van Bestuur zwaartransportbedrijf "ZwaTra", 1965
• - 

  wetenschappelijk medewerker economie, Nederlandse Economische Hogeschool te Rotterdam, van 1965 tot 1971
• - 

  lid gemeenteraad van Rotterdam, van 1 september 1970 tot 28 april 1972
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 3 augustus 1971 tot 28 december 1977
• - 

  lid gemeenteraad van Rotterdam, van 8 november 1973 tot 2 september 1974
• - 

  lid gemeenteraad van Rotterdam, van 15 september 1977 tot 28 december 1977
• - 

  staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat (onder meer belast met PTT-zaken en vervoersaangelegenheden), van 28 december 1977 tot 11 september 1981
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 25 augustus 1981 tot 4 november 1982
• - 

  minister van Verkeer en Waterstaat, van 4 november 1982 tot 7 november 1989
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 3 juni 1986 tot 14 juli 1986
• - 

  president "Nijenrode", Universiteit voor bedrijfskunde, van 1 juni 1991 tot 2000
• - 

  lid Europese Commissie, belast met mededinging, van 22 november 2004 tot 10 februari 2010 (Commissie-Barroso I)
• - 

  lid en vicevoorzitter Europese Commissie, belast met de digitale agenda, van 10 februari 2010 tot 1 november 2014 (Commissie-Barroso II)
• - 

  speciaal ambassadeur (parttime) voor start-ups (aantrekken van startende innovatieve ondernemingen uit het buitenland), van 2014 tot 2016
• - 

  adviseur Bank of America "Merrill Lynch", vanaf april 2015
• - 

  adviseur bestuur One Young World Den Haag
• - 

  lid Public Policy Advisory Board of Uber, van 2016 tot 2018

• - 

  Was als staatssecretaris belast met 1. aangelegenheden behorende tot het werkterrein van a. het Staatsbedrijf der Posterijen, Telegrafie en Telefonie, b. de Rijksluchtvaartdienst, c. het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut; 2. nationale en internationale aangelegenheden betreffende het goederenvervoer over de rail, langs de weg en over de binnenwateren, m.u.v. aangelegenheden van sociale aard betreffende het railvervoer; 3. andere van geval tot geval toe te wijzen aangelegenheden.

• - 

  erelid VVD, vanaf 29 november 2014

• - 

  lid bestuur Prof.Mr. B.M. Teldersstichting in Zuid-Holland
• - 

  lid bestuur Organisatie Vrouwen in de VVD
• - 

  lid Raad van Advies en Steun Prof.Mr. B.M. Teldersstichting

• - 

  adviseur Bank of America Merrill Lynch, vanaf 2015
• - 

  lid bestuur Rijksmuseumfonds, vanaf april 2015
• - 

  lid Board of Directors Salesforce, vanaf 2016
• - 

  voorzitter Stichting Little Bitz, vanaf 2017
• - 

  adviseur Impraise BV, vanaf 2018
• - 

  president Raad van Toezicht The Social Medwork BV, vanaf 2018
• - 

  lid adviesraad Council The American European Community Association (AECA), vanaf 2018

• - 

  secretaris Stichting Administratiekantoor NCM (Nederlands Credietverzekering Maatschappij) Holding, vanaf 2000
• - 

  voorzitter bestuur "Het Rembrandthuis", van maart 2000 tot 1 september 2004
• - 

  non-executive director Mint Holdings (investeringsmaatschappij), van 4 juni 2000 tot 1 oktober 2009 (Kroes had in 2002 moeten zijn uitgeschreven bij Mint Holdings)
• - 

  non-executive board member MMO2 (Brits telecombedrijf), van 2001 tot 1 september 2004
• - 

  voorzitter Raad van Commissarissen N.V. "Meyer Monitor", van 2002 tot september 2004
• - 

  lid Raad van Commissarissen N.V. Nederlandse Spoorwegen, van juni 2002 tot 1 september 2004
• - 

  lid Raad van Commissarissen "Fondel Finance", van 2002 tot 2003
• - 

  voorzitter Raad van Toezicht TBS-kliniek "De Kijvelanden", tot 2003
• - 

  lid Raad van Advies Nederlands Instituut voor Marketing
• - 

  niet-uitvoerend lid Raad van Bestuur N.V. "Koninklijke P en O Nedlloyd", van 16 april 2002 tot 1 september 2004
• - 

  lid High Level Group on the trans-European Network, van 2002 tot 2003
• - 

  lid Board of Trustees ProLogis International Inc., van 2002 tot 1 september 2004
• - 

  lid Raad van Commissarissen "Thales Nederland" B.V., van 2003 tot 1 september 2004
• - 

  lid Raad van Commissarissen "AB Volvo Group", van 2003 tot 1 september 2004
• - 

  voorzitter Overlegorgaan Waterbeheer en Noordzee-aangelegenheden, tot 2004
• - 

  lid Raad van Bestuur Wereld Kanker Onderzoek Fonds, van 2003 tot 1 september 2004
• - 

  voorzitter NLO (Nederlands Luchtvaart Overleg), van oktober 2003 tot 1 september 2004
• - 

  lid Raad van Bestuur Stichting Assurances KLM, van 19 juli 2004 tot 1 september 2004
• - 

  voorzitter Raad van Bestuur Delta Psychiatrisch Ziekenhuis (DeltaBouman Geestelijke Gezondheidszorg), tot 1 september 2004
• - 

  columnist "Het Financieele Dagblad", vanaf 1 juni 2012

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

• - 

  ambassadeur Vrouwenhart, vanaf 2018
• - 

  ambassadeur Prinses Maxima Centrum, 2017
• - 

  lid Comité van Aanbeveling AMREF Flying Doctors

• - 

  Prot.Chr. lagere school te Rotterdam

• - 

  h.b.s.-a, Christelijke middelbare school te Rotterdam, tot 1958

• - 

  economie, Nederlandse Economische Hogeschool te Rotterdam, van 1958 tot 1965

• - 

  eredoctoraat Universiteit van Hull (VK), 1989
• - 

  eredoctoraat Open Universiteit, 26 september 2014 (vanwege haar bijdrage aan de digitale agenda en online academisch onderwijs)
• - 

  eredoctoraat Universiteit Twente, 25 november 2016

• - 

  Was onderwijs-woordvoerster van de VVD-Tweede Kamerfractie. Hield zich verder vooral bezig met verkeer en waterstaat (met name goederenvervoer) en daarnaast met handelspolitiek.
• - 

  Interpelleerde op 6 maart 1975 staatssecretaris Veerman over de plaats van vestiging van het Centraal Opleidings-Instituut voor Sportleiders
• - 

  Interpelleerde op 25 maart 1976 minister Van Kemenade over het vooruitlopen op het overleg met de Tweede Kamer over de nota participatie-onderwijs

• - 

  Behoorde in 1976 tot de helft van haar fractie die tegen het wetsvoorstel Instelling van een Onderwijsplanbureau stemde
• - 

  Behoorde in 1977 tot de negen leden van haar fractie die tegen het wetsvoorstel over invoering van de zomertijd stemden

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.

• - 

  Bracht in 1983 de Nota controle openbaar vervoer uit. Hierin wordt structurele aanpak van zwart en grijs rijden geschetst. Er zal geëxperimenteerd worden met een gedifferentieerd instapregime en steeksproefgewijze ritconroles (met name in metro's), er komen extra kaartcontroleurs, de sancties worden verhoogd en er komt studie naar machineleesbare kaartjes. (17.883)
• - 

  Was in 1984 samen met staatssecretaris Scherpenhuizen verantwoordelijk voor een besluit om tot 1990 nog eens 1200 PTT-ambtenaren over te plaatsen naar Groningen. De hoofddirecties Post en Telecommunicatie zouden in Den Haag blijven. (12.831, nr. 56)
• - 

  Bereikte in 1984 overeenstemming met de gemeente Rotterdam over de aanleg van de Willemsspoortunnel onder de Nieuwe Maas ter vervanging van twee spoorbruggen
• - 

  Bracht in 1985 een visie uit over de verhouding Rijksoverheid-NS, waarbij een eerste aanzet werd gegeven voor de verzelfstandiging van de Nederlandse Spoorwegen (18.986)
• - 

  Nam in 1986 het besluit de Markerwaard vooralsnog niet in te polderen vanwege het ontbreken van verantwoorde financiering
• - 

  Bracht in 1987 samen met minister Nijpels een notitie uit over fosfaatbeperkende maatregelen voor de Nederlandse oppervlaktewateren. Er komt onder meer een convenant met de wasmiddelenfabrikanten over beperking van het gebruik van fosfaten. (20.342)
• - 

  Bracht in 1987 het Bereikbaarheidsplan Randstad uit. In april 1987 was een Projectgroep Mobiliteitsscenario Randstad ingesteld. Het Bereikbaarheidsplan ging uit van verhoging van de motorrijtuigenbelasting en extra geld voor openbaar vervoer en projecten om de grote steden, zoals de aanleg van vier tunnels (Coentunnel, Wijkertunnel, tunnel onder de Noord en tweede Beneluxtunnel). Op termijn moest elektronische tolheffing worden ingevoerd. (20.389)
• - 

  Bracht in 1987 samen met minister Korthals Altes de Nota Rijsnelheden uit. Daarin werd verhoging van de maximumsnelheid op ruim 80 procent van de snelwegen van 100 naar 120 km per uur aangekondigd. De handhaving ervan moet effectief en geloofwaardig zijn. De snelheidsverhoging ging per 1 mei 1988 in. (20.366)
• - 

  Bracht in 1988 de Nota Verkeer en Vervoer uit. Het doel van het verkeersbeleid wordt het verbeteren van de bereikbaarheid voor het zakelijke en goederenvervoer over de weg. Verder moet de groei van het autoverkeer in de spits worden beperkt door de invoering van rekeningrijden met behulp van elektronische tolheffing. De uitstoot van schadelijke stoffen door verkeer moet worden verminderd. Om de bereikbaarheid te vergroten komen er nieuwe wegen en worden bestaande wegen verbreed. In werkgebieden moeten er parkeerheffingen komen. Er komen extra financiële middelen naast die welke al voor het Bereikbaarheidsplan Randstad beschikbaar waren. (20.922)
• - 

  Nam in 1988 het besluit de Nieuwe Waterweg af te sluiten met een Stormvloedkering. Het rijk nam hiervan niet de financiering op zich, maar dit werd overgelaten aan waterschappen en lagere overheden (o.a. Rijnmond). (20.317, nr. 9)

• - 

  Bracht in 1985 samen met minister Ruding de Postbankwet (Stb. 510) en de Personeelswet Postbank NV (Stb. 511) tot stand. Hiermee werden de Postcheque- en Girodienst en Rijkspostspaarbank samengevoegd tot een commerciële bank. De Postbank moest zich vooral richten op de binnenlandse markt en zich zoveel mogelijk van branchevreemde activiteiten onthouden. De werkgelegenheid voor de betrokken PTT-werknemers werd gegarandeerd. (18.347)
• - 

  Bracht in 1987 de Wet Personenvervoer (Stb. 175) tot stand, die regels bevat over de financiering en bestuurlijke verantwoordelijkheden voor openbaar vervoer, busvervoer en taxivervoer. De wet beoogt betere afstemming tussen lokaal en interlokaal vervoer, grotere vrijheid voor het bedrijfsleven, handhaving van duurzame voorzieningen bij het openbaar personenvervoer en het geven van grotere verantwoordelijkheid aan lokale overheden. De Wet Autovervoer Personen en Wet vervoersvoorwaarden openbaar vervoer worden ingetrokken. (18.985)
• - 

  Bracht in 1987 samen met minister Korthals Altes een wijziging (Stb. 315) van de Wegenverkeerswet tot stand, waarbij de ademanalyse wordt ingevoerd. Hiermee moet rijden onder invloed van sterke drank verder worden tegengegaan. De ademanalyse vervangt grotendeels de omslachtiger bloedproef. Een weggebruiker is verplicht tot de ademproef; weigering - tenzij op medische gronden - is strafbaar. (19.285)
• - 

  Bracht in 1988 de Wet Overeenkomst binnenlandse openbaar personenvervoer (Stb. 118) tot stand. De wet regelt de civielrechtelijke gevolgen van een vervoersovereenkomst, met name de aansprakelijkheid. Het wetsvoorstel was in 1982 ingediend door minister Zeevalking. (17.650)
• - 

  Bracht in 1988 de Scheepvaartverkeerswet (Stb. 352) tot stand, waarin regels staan over de veiligheid van de scheepvaart in de Nederlandse binnenwateren en op zee. De wet bevat een verkeersreglementering voor scheepvaart (verkeerstekens, verkeersaanwijzingen) en regelingen inzake het loodsen van zeeschepen. De wet inzake voorkoming van aanvaring of aandrijving op openbare wateren, de wet tot regeling van het bakenwezen op openbare wateren en de Zeeaanvaringswet worden ingetrokken. (20.289)
• - 

  Bracht in 1988 een nieuwe Loodsenwet (Stb. 353) tot stand, waardoor de uitvoerende taken van de loodsdiensten worden verzelfstandigd. De rijksloodsen en de Rotterdamse havenloodsen worden geïntegreerd. (20.290)
• - 

  Bracht in 1988 de Personeelswet PTT (Stb. 519), de Wet op de Telecommunicatievoorzieningen (Stb. 520), de Machtigingswet PTT (Stb. 521) en een nieuwe Postwet (Stb. 522) tot stand vanwege de verzelfstandiging van het Staatsbedrijf der PTT. De Machtigingswet PTT verleent de verzelfstandigde PTT de exclusieve concessie tot aanleg, onderhoud en exploitatie van de telecommunicatie-infrastructuur. De Wet op de Telecommunicatievoorzieningen bepaalt dat de concessiehouder moet zorgdragen voor voldoende capaciteit en kwaliteit. De concessiehouder moet een aantal diensten m.b.t. het directe transport (telefoon- en datatransport) verzorgen. Tegen vergoeding moet het gebruik van de vaste verbindingen aan een ieder ter beschikking worden gesteld. De Telegraaf- en Telefoonwet 1904 en de Postwet 1954 worden ingetrokken. (20.371 & 20.368 & 20.369 & 20.370)
• - 

  Bracht in 1988 een wet (Stb. 676) tot wijziging van de Waterstaatswet 1900 tot stand, waardoor de overdracht van beheer en onderhoud van waterstaatswerken niet meer bij formele wet hoeft te geschieden, indien er overeenstemming is tussen het Rijk en de andere betrokken partij (19.639)
• - 

  Bracht in 1989 de Wet voorzieningen privatisering Staatsvissershavenbedrijf tot stand. De werkzaamheden van het staatsbedrijf gaan over op de N.V. Zeehaven IJmuiden. (20.896)
• - 

  Bracht in 1989 de Wet op de Waterhuishouding (Stb. 285) tot stand. Deze bepaalt dat ten minste eenmaal in de tien jaren een beleidsnota voor de waterhuishouding moet worden vastgesteld, waarin de beginselen en doeleinden van het beleid staan. Daarnaast moet er een Rijksplan komen waarin onder meer de functies van de oppervlaktewateren worden aangeduid en de wijze waarop het beheer hiervan wordt uitgevoerd. Ook de provincies moeten plannen en beheersplannen vaststellen. In een zgn. Waterakkoord regelen de waterbeheerders hun onderlinge verhouding ten aanzien van het te voeren kwantiteitsbeheer, waarbij zij rekening moeten houden met de Rijks en provinciale plannen. Het wetsvoorstel was in 1982 ingediend door minister Zeevalking. (17.367)

• - 

  Verbeterde in december 2005 de toegang tot fusie- en karteldossiers, waarmee rechten van zowel klagers en aangeklaagden worden vergroot
• - 

  Lanceerde in december 2005 een openbare raadpleging (Groenboek) over de wijze waarop gedupeerden van kartelvorming of misbruik van monopoliepositie schadeloos gesteld kunnen worden
• - 

  Lanceerde in december 2005 een openbare raadpleging over een herziening van de toepassing van EU-wetgeving tegen marktmisbruik door dominante marktpartijen
• - 

  Presenteerde in maart 2006 plannen voor stimulering van snelle breedbandverbindingen in Europa ("Breedband voor allen"), door soepele staatssteunregels te hanteren voor de aanleg van breedbandinternet in minder bevolkte regio's
• - 

  Wijzigde in september 2006 de EU-wetgeving volgens welke bedrijven worden vrijgesteld van een boete wanneer zij hun deelname aan een kartel onthullen (per 8 december 2006)
• - 

  Presenteerde in oktober 2007 plannen voor een versnelde procedure waarbij bedrijven die de kartelregels hebben overtreden een schikking met de Commissie kunnen treffen. Voorwaarde is wel dat de bedrijven toegeven verantwoordelijk te zijn voor de overtreding
• - 

  Presenteerde in mei 2008 plannen om de regels voor staatsgarantie te vereenvoudigen. De regels worden transparanter om sneller en eenvoudiger te kunnen bepalen of een bepaalde staatsgarantie valt onder staatssteun of niet.
• - 

  Speelde in 2008 en 2009 een belangrijke rol bij het tijdelijk toestaan van staatssteun aan in problemen gekomen financiële instellingen. Stelde daarbij als voorwaarde dat deze instellingen geen voordeel mochten behalen uit de staatssteun ten opzichte van niet-ondersteunde instellingen.
• - 

  Presenteerde in 2010 een programma voor haar digitale beleid. Doelen daarvan zijn gemakkelijker toegang voor burgers tot online diensten, aanpassing van de regelgeving op het gebied van auteursrechten en licentieverlening, en vereenvoudiging van elektronische betalingen, facturering en geschillenbeslechting. In 2020 moet iedereen in de EU kunnen beschikken over internet met een snelheid van 30 megabits per seconde of meer.
• - 

  Kwam in 2013 met voorstellen om tot één Europese telecommarkt te komen. Hierdoor moeten bedrijven en burgers kunnen beschikken over snel en betrouwbaar internet en moeten hoge roamingkosten buiten het eigen land verdwijnen. Roaming (verandering van netwerk) moet vanaf 2013 geleidelijk worden afgeschaft.

U ziet een selectie van activiteiten. In de uitgebreide versie is het gehele overzicht van activiteiten in te zien.

• - 

  Tijdens haar aanstellingshoorzitting voor het Europees Parlement als eurocommissaris mededinging plaatsten Europarlementariërs vraagtekens bij haar onafhankelijkheid, gezien het grote aantal commissariaten dat zij bekleedde. Zij beloofde dat zij de behandeling van concurrentiegeschillen zou delegeren aan collega's als het een bedrijfstak betrof waar zij in het verleden een commissariaat vervulde.
• - 

  Was al vanaf 12 augustus 2004 kandidaat-lid van de Europese Commissie. Aantreding per 1 november werd verhinderd, omdat het Europees Parlement de commissie wegstemde.
• - 

  Op 22 september 2016 brachten Het Financieele Dagblad en en Trouw het nieuws naar buiten dat Kroes een functie bij Mint Holdings, een bedrijf op de Bahama's, niet had gemeld voor zij toetrad tot de Europese Commissie. Kroes stelde dat zij door een administratieve fout niet in 2002 maar pas in 2009 was uitgeschreven als niet-uitvoerend bestuurder. Kroes erkende dat zij formeel de gedragsregels had geschonden, maar de Europese Commissie aanvaardde die uitleg.
• - 

  De Europese Commissie berispte haar in december 2016 over het niet melden van haar inkomen over 2015. Het ten onrechte uitgekeerde deel van haar toelage werd teruggevorderd.
• - 

  Het antifraudebureau OLAF concludeerde in 2023 dat zij geen Europese regels over lobbyen had overtreden. Een jaar eerder was zij evan beschuldigd in 2015 te hebben gelobbyt voor het Amerikaanse techbedrijf Uber, hoewel zij pas een jaar ervoor was afgetreden als Eurocommissaris.

• - 

  In 1982 en 1986 nummer 2 op de VVD-kandidatenlijst bij de Tweede Kamerverkiezingen

• - 

  minister van Defensie, september 1988 (na aftreden van minister Van Eekelen)

• - 

  Steely Neelie (bijnaam in de Britse pers)
• - 

  Nickel Neelie (bijnaam in de Britse pers)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

• - 

  Bert Bommels, "'Zalige' baan, interview in "Het Parool", 13 januari 1979
• - 

  Dick van Rietschoten, "Staatssecretaris met twee gezichten", Het Binnenhof, 20 januari 1979
• - 

  "Neelie Smit-Kroes: "'Ik heb geen klagen, ik heb mijn kansen gepakt'", interview met Bibeb, Vrij Nederland, 20 oktober 1979
• - 

  "Het Financieele Dagblad", 3 december 1990
• - 

  Harm van den Berg en Frederiek Weeda, "Neelie Kroes omzeilde affaires met charme", in: NRC Handelsblad, 7 april 1997
• - 

  "Neelie Kroes wil leiden en plannen maken: Niet het zorgzame type", VNO-NCW opinieblad Forum, 3 juli 2003
• - 

  Hans Buddingh' en Mark Kranenburg, "Het gaat bij Neelie Kroes nooit om koffiegeld. Nederlandse bestuurder sinds één jaar op de zwaarste post van de eurocommissarissen: Mededinging", in: NRC Handelsblad, 22 december 2005
• - 

  Klaas Broekhuizen, "Kroes maakt school in Brussels mijnenveld", in: Financieele Dagblad, 19 december 2005
• - 

  Jannetje Koelewijn, "Radicale huismus", NRC Handelsblad, Zaterdag&cetera, 24 en 25 november 2007
• - 

  Han Dirk Hessing en Martin Visser, "Harde onderhandelaar, slimme politica", Het Financieele Dagblad, 25 november 2009
• - 

  Joep Boerboom, "'Kroes control' in crisistijd. Neelie Kroes, lid van de Europese Commissie (2004-2009)", in: G. Voerman e.a. (red.), "De Nederlandse eurocommissarissen" (2010), 297
• - 

  Stan de Jong en Koen Voskuil, "Neelie Kroes. Hoe een Rotterdams meisje de machtigste vrouw van Europa werd" (2011)
• - 

  Alies Pegtel, "Neelie. Brave meisjes schrijven zelden geschiedenis" (2014)

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.