Prof.Dr. J.Th.J. (Joop) van den Berg

foto Prof.Dr. J.Th.J. (Joop) van den Berg
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
Fotograaf: Kevin Bergenhenegouwen / PDC
Met dank overgenomen van Parlement.com.

Vooraanstaande PvdA-ideoloog die acht jaar de Wiardi Beckman Stichting, de 'denktank' van zijn partij, leidde, en korte tijd fractievoorzitter in de Eerste Kamer was. Was aanvankelijk journalist en daarna wetenschapper in Leiden. Na zijn periode bij de WBS hoogleraar en hoofddirecteur van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. Was hoogleraar in Leiden en Maastricht. Leidde diverse adviescommissies en is publicist en columnist. Auctor intellectualis van begrippen als 'de Haagse kaasstolp' en 'het prefab-Kamerlid'.

PvdA
functie(s) in de periode 1981-1996: lid Eerste Kamer, fractievoorzitter EK, directeur wetenschappelijk instituut partij

Inhoudsopgave van deze pagina:

1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Johannes Theodorus Jozef (Joop)

geboorteplaats en -datum
Maastricht, 2 april 1941

2.

Partij/stroming

partij(en)
PvdA (Partij van de Arbeid), vanaf 1971

3.

Hoofdfuncties/beroepen

  • parttime (leerling-)redacteur, dagblad "De Gelderlander", van juni 1963 tot november 1965
  • redacteur "Limburgs Dagblad" te Heerlen, van 15 september 1968 tot 1 april 1970
  • adjunct-hoofdredacteur "Limburgs Dagblad" te Heerlen, van 1 april 1970 tot 1 augustus 1971
  • wetenschappelijk medewerker parlementaire geschiedenis, Rijksuniversiteit Leiden, van 1 augustus 1971 tot 1 november 1981
  • directeur WBS (Wiardi Beckman Stichting), wetenschappelijk bureau PvdA, van 1 november 1981 tot 1 november 1989
  • hoogleraar Nederlandse politiek en parlementaire geschiedenis, Rijksuniversiteit Leiden, van 1 november 1989 tot 15 augustus 1996
  • lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 14 april 1992 tot 1 augustus 1996
  • fractievoorzitter PvdA Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 13 juni 1995 tot 1 augustus 1996
  • hoofddirecteur VNG (Vereniging van Nederlandse Gemeenten), van 16 augustus 1996 tot 1 oktober 2002
  • deeltijd-hoogleraar parlementaire geschiedenis, (Rijks)universiteit Leiden, van 16 augustus 1996 tot 1 oktober 2006
  • bijzonder hoogleraar 'Het parlementaire stelsel: rechtsnormen en machtsverhoudingen', Universiteit Maastricht, van 1 januari 2004 tot 1 juli 2012

4.

Partijpolitieke functies

vorige (10/12)
  • secretaris redactie "Socialisme en Democratie", van 1981 tot 1993
  • secretaris redactie "Socialisme en Democratie", van 1981 tot 1986
  • lid werkgroep Sociaal-Democratische Geschiedenis, WBS, van 1982 tot 1989
  • lid en plaatsvervangend voorzitter onafhankelijke commissie kandidaatstelling PvdA, Tweede Kamerverkiezingen, van 1985 tot 1986
  • lid commissie vernieuwing programma PvdA, van april 1987 tot 31 oktober 1987 (rapport "Schuivende Panelen")
  • voorzitter commissie kandidaatstelling PvdA, van 2002 tot 2004
  • voorzitter PvdA-adviescommissie 'actualisatie toekomst Koningshuis', 2011
  • lid PvdA-werkgroep integriteit, van 2012 tot 2013
  • lid PvdA-commissie integriteit, van 2014 tot 2017
  • voorzitter onafhankelijke commissie kandidaatstelling gemeenteraadsfractie PvdA Maastricht, 2016–2017 en 2020–2021

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5.

Nevenfuncties

huidige
  • columnist website Parlement.com, vanaf mei 2005 (tweewekelijkse column)
  • politiek analist, programma 'De Stemming', L1-Radio, vanaf 2009
  • fellow Montesquieu Instituut, vanaf 1 november 2012
  • lid college van toezicht leerstoel parlementaire geschiedenis en parlementair stelsel, Universiteit Maastricht, vanaf 2018
  • voorzitter begeleidingscommissie geschiedschrijving ministerie van Justitie, vanaf 2018

vorige (20/53)
  • voorzitter Raad van Commissarissen "VNG Uitgeverij" B.V., van juli 2001 tot oktober 2002
  • kerndocent politiek en bestuur, Academie voor Wetgeving te 's-Gravenhage, van 2001 tot 2007
  • voorzitter Stichting Festival "Voor de Wind" (multidisciplinair orgelfestival), van 2003 tot 2007
  • voorzitter curatorium Stichting Thorbeckeleerstoel, Universiteit Leiden, van 2003 tot 2012
  • lid expertcommissie implementatie WMO, gemeente Alphen aan den Rijn, van 2005 tot 2008
  • lid Raad van Advies www.kennislink.nl, van april 2005 tot 2012
  • voorzitter redactie "Jaarboek Vereniging van Griffiers", van april 2005 tot 2009
  • voorzitter commissie relatie burger-overheid, gemeente Rotterdam, van 14 december 2005 tot maart 2006
  • voorzitter FDO (Forum voor Democratische Ontwikkeling), van 1 januari 2006 tot 1 januari 2011
  • voorzitter commissie van advies inzake mogelijke herindeling van gemeenten in het Zuidplasgebied en omstreken, provincie Zuid-Holland, 2006
  • lid curatorium, Ien Dales-leerstoel, Universiteit van Amsterdam, van 2007 tot 2014 (vanwege het Centrum Arbeidsverhoudingen Overheidspersoneel)
  • voorzitter stichting "Schuif aan", sociaalrestaurant Alphen aan den Rijn, van 2007 tot 2012
  • voorzitter wetenschappelijke raad, Montesquieu Instituut te 's-Gravenhage, van 2007 tot 2012
  • formateur college van B&W Maastricht, van 19 oktober 2010 tot 26 oktober 2010 (na breuk in coalitie)
  • lid redactie "De Raad van State in perspectief", 2011
  • voorzitter klankbordgroep gemeente ABR (Alphen aan den Rijn, Boskoop en Rijnwoude), van december 2011 tot 1 januari 2014
  • lid college van toezicht leerstoel local and reggional government, Universiteit Maastricht, van 2012 tot 2023
  • bemiddelaar bestuursconflict gemeente Wassenaar, van november 2012 tot december 2012 (vanaf december informateur nieuw College van B&W van Wassenaar)
  • voorzitter Comité Rusland-Nederlandjaar Maastricht, 2013
  • lid 'driemanschap' tot toezicht op ambtelijk onderzoek naar de beëindiging van de gijzelingsactie in De Punt 1977, van januari 2014 tot november 2014

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.


afgeleide functies, presidia etc.
  • voorzitter vaste commissie voor Binnenlandse Zaken en Hoge Colleges van Staat (Eerste Kamer der Staten-Generaal), van 12 mei 1992 tot 1 augustus 1996
  • lid College van Senioren (Eerste Kamer der Staten-Generaal), van 13 juni 1995 tot 1 augustus 1996

comités van aanbeveling, erefuncties etc.
erelid SPIL, studentenvereniging politicologie Universiteit Leiden, vanaf 1996

6.

Opleiding

primair onderwijs
  • R.K. "Sint Aloysiusschool" te Maastricht, van 1947 tot 1953 (bij de Broeders Onbevlekte Ontvangenis)

voortgezet onderwijs
  • R.K. seminarie Rolduc te Kerkrade, van 1953 tot 1955
  • gymnasium-a, R.K. "Henric van Veldeke College" te Maastricht, van 1955 tot 6 juni 1961

academische studie
  • Nederlands recht (kandidaats), Katholieke Universiteit Nijmegen, van 1963 tot september 1965
  • Nederlands recht: vrije studierichting (doctoraal), Rijksuniversiteit Leiden, van september 1965 tot 19 september 1968

promotie
  • rechtsgeleerdheid, Rijksuniversiteit Leiden, 7 december 1983

postacademisch onderwijs
  • fellow NIAS (Netherlands Institute for Advanced Studies in the Humanities and Social Sciences), van 1980 tot 1981

cursussen
  • zaterdagcursus, Katholiek Instituut voor de Journalistiek te Nijmegen, van 1962 tot 1964

7.

Activiteiten

als parlementariër
  • Was woordvoerder justitie en binnenlandse zaken van de PvdA-Eerste Kamerfractie. Hield zich ook bezig met bijzondere onderwerpen.
  • Voerde in 1993 namens zijn fractie het woord bij de behandeling van het euthanasievoorstel-Hirsch Ballin

opvallend stemgedrag
  • In 1993 stemden hij en Jaarsma-Buijserd als enigen van hun fractie tegen een wetsvoorstel over de wijziging in de verhouding van ouderdomspensioen en toeslag

8.

Wetenswaardigheden

algemeen
  • Indiener op het PvdA-congres van 11 juni 2022 van een motie waarin werd opgeroepen na de Eerste Kamerverkiezingen van 2023 tot een gezamenlijke Senaatsfractie van PvdA en GroenLinks te komen. De motie werd met 80 procent van de stemmen aangenomen.

uit de privésfeer
  • Zijn echtgenote, gepromoveerd in de psychologie, was maatschappelijk werkster, docente en onderzoeker bij de Rijksuniversiteit Leiden. Daarnaast was zij gemeenteraadslid in Alphen aan den Rijn (1997-1990) en gemeentelijk ombudsman in Alphen aan den Rijn en omliggende gemeenten (1998-2010).
  • Zijn vader was behanger/stoffeerder (in dienst van zijn vader) (tot 1926), werkzaam bij Vroom en Dreesman (1926-1929), zelfstandig behanger (1929-1931) en vertegenwoordiger (tot 1946)

anekdotes en citaten
  • Omschreef in 1990 in een recensie van het boek 'Aan deze zijde van het Binnenhof' de Eerste Kamer als 'een voor dames toegankelijke heerensociëteit'

9.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
  • Liesbeth Wytzes, "'Nederlanders gaan slordig om met tradities'", Elsevier, 15 september 2012
  • Maaike van Houten, "'In de PvdA moet het een beetje een rommeltje zijn'", Trouw, 27 september 2012
  • Peter Bootsma, Bert van den Braak en Luc Verhey, "Kringen in de Hofvijver. Liber amicorum voor Joop van den Berg" (2012)

10.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.