Mr. F. (Frits) Korthals Altes

Vooraanstaand Rotterdams advocaat, die achtereenvolgens partijvoorzitter, Kamerlid, minister, Eerste Kamervoorzitter en minister van staat was en die een grote staat van dienst in de VVD had. Was onder meer geruime tijd secretaris en voorzitter van zijn partij. Drong er als partijvoorzitter, met anderen, bij vicepremier Wiegel i op aan steun te geven aan de lijn dat verdergaande bezuinigingen nodig waren, onder meer bij het aftreden van minister Andriessen i. Minister van Justitie in eerste kabinet-Lubbers i en tweede kabinet-Lubbers i. Vond bij zijn aantreden, dat "oerstaatszaken" niet in gevaar mochten komen. Vergde daarom het uiterste van de rechterlijke macht en de politie, maar verwierf brede steun in het parlement. In 1997 de eerste liberale voorzitter van de Eerste Kamer sinds 1900. Kleine welsprekende heer; volbloed jurist. Toegewijd en krachtdadig bestuurder, die van zijn medewerkers een zelfde houding en loyaliteit verlangde. Was sinds 2001 minister van staat.

VVD
functie(s) in de periode 1981-2001: lid Tweede Kamer, lid Eerste Kamer, fractievoorzitter EK, voorzitter Eerste Kamer, minister

• - 

  advocaat advocatenkantoor "Dutilh, Van der Hoeven & Slager" (voor fusie 1 januari 1970 kantoor Mrs. J.W.W. van der Hoeven, J.J. Fokma, J.J.M. Kaulingfreks, A.D. Mijs, H.C.G.L Polak en F. Korthals Altes; na 1 januari 1962 mede-vennoot in dit kantoor te Rotterdam), van 5 maart 1958 tot 4 november 1982
• - 

  lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 10 juni 1981 tot 4 november 1982
• - 

  minister van Justitie, van 4 november 1982 tot 7 november 1989
• - 

  tijdelijk waarnemend minister van Binnenlandse Zaken, van 20 februari 1986 tot 12 maart 1986 (na het overlijden van minister Rietkerk)
• - 

  minister van Binnenlandse Zaken ad interim, van 26 januari 1987 tot 3 februari 1987 (tijdens ziekte van minister Van Dijk)
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 14 september 1989 tot 11 juni 1991
• - 

  advocaat maatschap Nauta Dutilh, advocaten, notarissen en belastingadviseurs, van 1 april 1990 tot 1 januari 1994
• - 

  lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 11 juni 1991 tot 2 oktober 2001
• - 

  voorzitter maatschap Nauta Dutilh, advocaten, notarissen en belastingadviseurs, van 1 januari 1994 tot 1 januari 1997
• - 

  fractievoorzitter VVD Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 13 juni 1995 tot 11 maart 1997
• - 

  voorzitter Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 11 maart 1997 tot 2 oktober 2001

• - 

  minister van staat, van 26 oktober 2001 tot 19 februari 2025

• - 

  informateur, van 15 april 2003 tot 20 mei 2003 (samen met R.J. Hoekstra)

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

• - 

  voorzitter Raad van Commissarissen SENS (Stichting Exploitatie Nederlandse Staatsloterij) te 's-Gravenhage, van 11 maart 2002 tot 15 maart 2007
• - 

  voorzitter AIV (Adviesraad Internationale Vraagstukken), van 1 januari 2002 tot 1 januari 2014
• - 

  lid en plaatsvervangend voorzitter commissie belast met de voorbereiding van een referendum over het verdrag tot vaststelling van een Grondwet voor Europa (Referendumcommissie), van 10 februari 2005 tot juni 2005
• - 

  voorzitter Commissie inrichting verkiezingsproces, van januari 2007 tot 27 september 2007

• - 

  voorzitter vaste commissie voor Nederlands-Antilliaanse- en Arubaanse Zaken (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 28 november 1989 tot 11 juni 1991
• - 

  lid College van Senioren (Eerste Kamer der Staten-Generaal), van 13 juni 1995 tot 11 maart 1997
• - 

  voorzitter College van Senioren (Eerste Kamer der Staten-Generaal), van 11 maart 1997 tot 2 oktober 2001
• - 

  voorzitter Huishoudelijke Commissie (Eerste Kamer der Staten-Generaal), van 11 maart 1997 tot 2 oktober 2001

• - 

  lid Comité van Aanbeveling Stichting Asbestkanker te Rotterdam, vanaf 1999
• - 

  lid Comité van Aanbeveling Stichting Krachtmeting, van 1 februari 2001 tot 1 januari 2002

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

• - 

  Hield zich als Eerste Kamerlid onder meer bezig met Antilliaanse aangelegenheden, binnenlandse zaken, justitie (vennootschapsrecht) en defensie. Was in de periode 1991-1995 woordvoerder milieubeleid, justitie en binnenlandse zaken.

• - 

  Stemde in 1994 als enige van zijn fractie vóór de pkb Betuwelijn
• - 

  In 2000 stemden hij en Van Eekelen als enigen van hun fractie tegen het wetsvoorstel dat adoptie door gehuwde personen van het zelfde geslacht mogelijk maakte

• - 

  Bracht in 1988 samen met minister Brinkman een brief uit waarin namens het kabinet werd gereageerd op het rapport van de Staatscommissie-Jeukens over het vraagstuk van euthanasie. Gemeld werd dat het kabinet meer na- dan voordelen zag aan wetgeving, maar daarover wel een parlementaire discussie wilde aangaan. (19.359, nr. 2)
• - 

  Verdedigde in de Tweede Kamer met succes het op 27 januari 1989 genomen besluit om de "Twee van Breda" (Fischer en Aus der Funten) gratie te verlenen en als ongewenste vreemdeling over de grens te zetten (21.005)
• - 

  Tijdens zijn ministerschap kwamen enkele spraakmakende ontvoeringen voor, zoals van Toos van der Valk (van het Van der Valk-concern), van Freddy Heineken en diens chauffeur, en van Ahold-topman Gerrit-Jan Heijn
• - 

  Verdedigde in 1989 samen met minister Bolkestein met succes in de Tweede Kamer wetsvoorstellen tot herziening van het militair straf-, strafproces- en tuchtrecht. De wetsvoorstellen werden door hun opvolgers in het Staatsblad gebracht. (16.813, 17.804)
• - 

  Diende in 1989 samen met minister Van Dijk het wetsvoorstel Algemene wet bestuursrecht in. Dit voorstel werd in 1992 door de ministers Hirsch Ballin en Dales in het Staatsblad gebracht. (21.221)

• - 

  Bracht in 1989 een wet (Stb. 7) tot aanvulling van het Wetboek van Strafrecht tot stand die ernstige vormen van milieuverontreiniging tot delict verklaart, waardoor de verjaringstermijn op 15 jaar komt en strengere bestraffing mogelijk wordt. (19.020)
• - 

  Bracht in 1989 een wet (Stb. 16) tot stand die misbruik van voorwetenschap bij effectenhandel strafbaar stelt (19.935)
• - 

  Bracht in 1989 samen met minister De Koning een wet (Stb. 168) tot stand waardoor alle wetgeving inzake gelijke behandeling van mannen en vrouwen (o.a. inzake aanstelling en ontslag en beloning) worden samengevoegd in één wet. Er wordt één (nieuwe) commissie gelijke behandeling van mannen en vrouwen bij arbeid ingesteld, worden de bevoegdheden van die commissie vergroot, en de werking van de wet wordt uitgebreid tot het militaire overheidspersoneel. (19.908)
• - 

  Bracht in 1989 de Wet administratiefrechtelijke handhaving verkeersvoorschriften (Stb. 300) tot stand. Bestraffing van lichte verkeersovertredingen via een administratieve sanctie wordt mogelijk. Tegen de straf kan in beroep worden gegaan, maar dan moet wel door de overtreder zeker worden gesteld dat de opgelegde boete zal worden betaald. Gebeurt dit niet dan wordt het beroepschrift niet in behandeling genomen. Door de wet moet de werklast van de politie, het openbaar ministerie en de rechterlijke macht worden verminderd. De effectiviteit bij de inning van boeten moet worden vergroot. Het rapport van de commissie-Mulder lag ten grondslag aan de wet. (20.329)
• - 

  Bracht in 1989 samen met staatssecretaris Korte-van Hemel een wet (Stb. 482) tot aanvulling van het Wetboek van Strafrecht met de straf van onbetaalde arbeid tot stand. Een onvoorwaardelijke vrijheidsstraf van minder dan zes maanden, dan wel een vrijheidsstraf van waarvan het onvoorwaardelijke deel minder is dan zes maanden, kan door de rechter worden omgezet in een verplichting tot het verrichten van onbetaalde arbeid ten algemene nutte (taakstraf). Een voorwaardelijke vrijheidsstraf van minder dan zes maanden kan eveneens worden omgezet in een taakstraf. Er worden regels gesteld over het aantal als straf te verrichten uren en aan de aard van de werkzaamheden. Bij niet naar behoren uitvoeren van de taakstraf kan deze op vordering van het OM alsnog in een geheel of gedeeltelijke vrijheidsstraf worden omgezet. (20.074)

• - 

  Kreeg op 15 april 2003 samen met R.J. Hoekstra het verzoek te onderzoeken met welke derde partij CDA en VVD een meerderheidskabinet konden vormen. Op 29 april werden de besprekingen met ChristenUnie en SGP afgebroken en werd besloten verder te praten met D66. Op 14 mei bereikten de drie partijen een akkoord over de financiële paragraaf en een dag later kwam een ontwerp-regeerakkoord tot stand. Op 21 mei brachten hij en Hoekstra eindverslag uit, waarin zij adviseerden demissionair premier Balkenende tot formateur te benoemen.

U ziet een selectie van activiteiten. In de uitgebreide versie is het gehele overzicht van activiteiten in te zien.

• - 

  Op 19 mei 1983 interpelleerden Ria Beckers (PPR) en Aad Kosto (PvdA) hem over berichten dat hij een justitieel onderzoek naar mogelijke fraude met zwart geld bij Slavenburg's Bank had proberen te stoppen. Hij was eerder (huis)advocaat van die bank geweest. Hij erkende dat er een bespreking was geweest vanwege zorgen van minister Ruding voor mogelijke gevolgen van het onderzoek voor het bankwezen, maar ontkende inmenging in de procedure. Het justitiële onderzoek was volledig voortgezet.
• - 

  Verdedigde, na het overlijden van minister Rietkerk, als minister van Binnenlandse Zaken ad interim in maart 1986 in de Tweede Kamer drie wetsvoorstellen inzake overheidspensioenen
• - 

  Werd op 11 maart 1997 met 55 van de 68 stemmen tot Eerste Kamervoorzitter gekozen. Werd in 1999 met 74 van de 75 stemmen herkozen.

• - 

  Sloot op 27 januari 1989 in de Tweede Kamer zijn verdediging van het besluit om de laatste twee Duitse oorlogsmisdadigers vrij te laten, af met de woorden: "Laten wij onze samenleving ontdoen van het armzalige restje leven (...), in stede van hun symboolfunctie in onze samenleving te continueren en daarmee een onuitroeibare bron van verder verdriet en verdere verdeeldheid." Diverse Kamerleden, zowel voor- als tegenstanders van vrijlating, noemden de verdediging van dat besluit een 'indrukkend betoog'.

• - 

  Werd in 1981 gekozen door Groep IV: Zuid-Holland

• - 

  Trouw, 31 maart 1990
• - 

  Raymond van den Boogaard en Floris van Straaten, "Een professionele pleitbezorger neemt afscheid", in: NRC Handelsblad, 17 september 2001
• - 

  Ned. Patriciaat, 2006
• - 

  Mark Kranenburg, "Oud-minister Frits Korthals Altes overleden: man van het feilloze geheugen", NRC, 20 februari 2025
• - 

  Jan Joost Lindner, "Frits Korthals Altes: aanvoerder van de Avro-liberalen, steunpilaar van Bolkestein", de Volkskrant, 20 februari 2025
• - 

  Wilfred Scholten, "‘Kleine Frits’ Korthals Altes: in alle opzichten een klassiek liberaal", Trouw, 20 februari 2025

In de uitgebreide versie is een overzicht van publicaties opgenomen.

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.