Z.M. koning Willem III , koning der Nederlanden, groothertog van Luxemburg, prins van Oranje-Nassau

Vorst in de tweede helft van de negentiende eeuw. Volgde in 1849 zijn vader pas na enige aarzeling op, omdat hij weinig ingenomen was met de nieuwe liberale Grondwet. Trachtte nog enige jaren zijn macht enigszins te herwinnen en behield nog enige jaren invloed op ministersbenoemingten. Ging soms in tegen zijn ministers, bijvoorbeeld in 1853 (Aprilbeweging i). Had lange tijd ook een afkeer van Thorbecke i. Verloor later steeds meer interesse in de politiek. Kreeg bovendien te maken met privé-affaires, met conflicten met zijn zoons en met gezondheidsproblemen. Berucht vanwege zijn wispelturigheid en barse uitvallen tegen onder anderen ministers. Trouwde op hoge leeftijd met de veel jongere Duitse prinses Emma i, die hem een opvolgster, Wilhelmina i, schonk.

functie(s) in de periode 1849-1890: lid Raad van State, staatshoofd

• - 

  Z.K.H. prins Willem
• - 

  Z.K.H. de prins van Oranje, van 7 oktober 1840 tot 17 maart 1849

• - 

  chef regiment Russische Grenadiers van Kiev nr. 5, vanaf 1834
• - 

  chef regiment Pruisische Huzaren nr.11, vanaf 1834
• - 

  van rechtswege zitting verleend in de Raad van State, van 19 februari 1838 tot 7 oktober 1840
• - 

  vermoedelijk troonopvolger, van 7 oktober 1840 tot 17 maart 1849
• - 

  van rechtswege lid Raad van State, van 7 oktober 1840 tot 17 maart 1849
• - 

  koning der Nederlanden, groothertog van Luxemburg, van 17 maart 1849 tot 23 november 1890 (inhuldiging vond plaats 12 mei 1849)
• - 

  buiten staat te regeren, van 3 april 1889 tot 2 mei 1889
• - 

  buiten staat te regeren, van 29 oktober 1890 tot 23 november 1890

• - 

  Grootmeester Militaire Willemsorde
• - 

  Grootmeester Orde van de Nederlandse Leeuw
• - 

  Grootmeester Orde van de Eikenkroon
• - 

  lid Kroonraad, van 7 oktober 1840 tot 17 maart 1849
• - 

  voorzitter Kroonraad, vanaf 17 maart 1849 (vergadering van koning en ministers; kwam slechts sporarisch bijeen)
• - 

  voorzitter Raad van State, van 17 maart 1849 tot 23 november 1890 (alleen formeel)
• - 

  opperbevelhebber Grote Staf van het Leger, van 17 maart 1849 tot 23 november 1890
• - 

  kolonel-eigenaar Oostenrijkse infanterie, nr. 63, vanaf 1860

• - 

  beschermheer der Koninklijke Academie voor Burgerlijke Ingenieurs te Delft
• - 

  beschermheer Koninklijke School voor nuttige en beeldende kunsten te 's-Hertogenbosch
• - 

  beschermheer Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde te Leiden
• - 

  protector Bataafsch Genootschap der Proefondervindelijke wijsbegeerte te Rotterdam
• - 

  protector Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen te Haarlem
• - 

  beschermheer Groote Sociëteit te 's-Gravenhage
• - 

  beschermheer Provinciaal Utrechtsch Genootschap van Kunsten en Wetenschappen
• - 

  protector Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen te Middelburg
• - 

  beschermheer Vereeniging ter bevordering van fabrijk- en handwerksnijverheid in Nederland te 's-Gravenhage
• - 

  beschermheer Nederlandsche Maatschappij tot bevordering van Nijverheid te Haarlem
• - 

  beschermheer Hollandsche Maatschappij van Landbouw
• - 

  beschermheer Koninklijke Nederlandsche Zeil- en Roeivereeniging te Amsterdam
• - 

  beschermheer Amsterdamsche roei- en zeilvereeniging "De Hoop"
• - 

  beschermheer Koninklijk Militair Invalidenhuis "Bronbeek"
• - 

  beschermheer Vereeniging "Het Metalen Kruis"
• - 

  beschermheer Koninklijk Instituut voor de taal-, land- en volkenkunde van Nederlandsch-Indië
• - 

  beschermheer Oost- en Westindische Opvoedingsmaatschappij te Delft
• - 

  beschermheer Koninklijke Natuurkundige Vereeniging in Nederlandsch-Indië
• - 

  beschermheer Indisch Landbouwgenootschap
• - 

  beschermheer Vereeniging tot voorbereidend onderrigt aan kinderen in Nederlandsch-Indië
• - 

  beschermheer Koninklijk Nederlandsch Zangersverbond

• - 

  De Belgische koning bracht van 17 tot en met 20 oktober 1883 een staatsbezoek aan Nederland. Bracht in mei 1884 met koningin Emma in Spa een officieel (tegen)bezoek aan koning Leopold II en diens echtgenote. Dit was zijn enige officiële staatsbezoek.
• - 

  Gaf in 1888 schriftelijk aan Mackay de opdracht tot kabinetsformatie en had verder ook geen contact met de formateur
• - 

  Was in mei en september 1888, september 1889 en september 1890 vanwege ziekte verhinderd de troonrede uit te spreken
• - 

  Tijdens zijn ziekte in april/mei 1889 werd zijn gezag waargenomen door de Raad van State
• - 

  Tijdens zijn ziekte in oktober/november 1890 trad koningin Emma als regentes op

• - 

  Leefde sinds december 1855 'gescheiden van tafel en bed' van zijn echtgenote
• - 

  Weigerde tussen 1874 en 1879 toestemming aan zijn oudste zoon Willem om te trouwen met jkvr. Anna Mathilde (Mattie) van Limburg Stirum. De kroonprins vestigde zich daarop in Parijs en overleed aldaar op 11 juni 1879 op 39-jarige leeftijd.
• - 

  Kwam in 1875 tijdens een vakantie in Zwitserland in aanraking met de politie vanwege exhibitionisme en werd veroordeeld tot een geldboete
• - 

  Zag in september 1877 (drie maanden na het overlijden van zijn echtgenote) onder druk van het kabinet-Van Lynden van Sandenburg af van een huwelijk met de actrice Mlle d'Ambres
• - 

  Zijn derde zoon, Alexander, overleed op 21 juni 1884 in Den Haag op 33-jarige leeftijd

• - 

  "De waterheld van het Loo" (spotnaam)
• - 

  "Koning Gorilla" (spotnaam)

• - 

  prins van Oranje-Nassau, van 7 oktober 1840 tot 17 maart 1849
• - 

  groothertog van Luxemburg, van 17 maart 1849 tot 23 november 1890
• - 

  hertog van Limburg, van 17 maart 1849 tot 15 mei 1866

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

• - 

  C.W. de Vries, "Overgrootvader Koning Willem III" (Amsterdam, 1951)
• - 

  P. van 't Veer, "Maar majesteit! Koning Willem III en zijn tijd. De geheime dagboeken van minister A.W.P. Weitzel" (Amsterdam, 1968)
• - 

  C.A. Tamse, "Koning Willem III, Emma en Sophie", in: C.A. Tamse (red.), "Nassau en Oranje in de Nederlandse geschiedenis" (Utrecht, 1996)
• - 

  Dik van der Meulen, "Koning Willem III 1817-1890" (2013)
• - 

  Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek, deel I, 1570

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.