Mr. M.A. (Marianne) Tellegen

Invloedrijke eigengereide directeur van het Kabinet der Koningin, vertrouwelinge van Wilhelmina en vriendin van Juliana, functioneerde tevens als een soort politieke contactfunctionaris van het staatshoofd. Strijdbaar feministe en moedig leiding gevend aan het verzet. Zeer vertrouwelijke gesprekspartner van Drees i en bevriend met Beel i en prins Bernhard. Kwam tijdens de kwestie-Soestdijk (Hofmans-affaire) in een moeilijke positie door de eigen weg die haar 'chef' (Juliana) vaak ging. Was zowel thuis in het politieke establishment als in de literaire bohème. Plus royaliste que la reine.

functie(s) in de periode 1945-1959: directeur Kabinet van de Koning(in)

Inhoudsopgave van deze pagina:

1. Personalia
2. Partij/stroming
3. Hoofdfuncties/beroepen (4/5)
4. Nevenfuncties (4/5)
5. Opleiding
6. Wetenswaardigheden
7. Publicaties van/over
8. Familie/gezin
9. Uitgebreide versie

voornamen (roepnaam)
Marie Anne (Marianne)

geboorteplaats en -datum
Arnhem, 30 december 1893

overlijdensplaats en -datum
Amsterdam, 23 april 1976verwante partij
PvdA (Partij van de Arbeid)

• - 

  ambtenaar (tijdelijk adjunct-commies) ter secretarie, gemeente Utrecht, 1921
• - 

  ambtenaar (adjunct-commies) afdeling maatschappelijke aangelegenheden, gemeente Utrecht, van 1922 tot 1924
• - 

  chef afdeling maatschappelijke aangelegenheden (hoogste rang: referendaris), gemeente Utrecht, van 1924 tot april 1942
• - 

  directeur Kabinet der Koningin, van 15 oktober 1945 tot 1 juli 1959

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

• - 

  voorzitter CVVAV (Comité tot Verdediging van de Vrijheid van Arbeid voor de Vrouw) (in jaren dertig)
• - 

  voorzitter Nederlands Vrouwencomité
• - 

  lid Nationale Advies Commissie (adviescollege voor de samenstelling van de Voorlopige Staten-Generaal), van 20 juli 1945 tot 16 november 1945
• - 

  lid College van Curatoren Rijksuniversiteit Utrecht, van 1946 tot 1965

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

algemeen (5/7)

• - 

  Speelde na het uitroepen van de spoorwegstaking in september 1944 een coördinerende rol bij het verstrekken van 'uitkeringen' aan de stakende spoorwegmensen
• - 

  De eerste directeur van het Kabinet der Koningin die niet van adel was, de eerste vrouw en bovendien niet voortkomend uit de eigen staf
• - 

  Eén der weinigen die Drees tutoyeerde en bij de voornaam aansprak
• - 

  Schreef boven haar zakelijke correspondentie aan koningin Juliana "Lieve Chef" of "Lieve J."
• - 

  Organiseerde in december 1949 in het Paleis op de Dam de bijeenkomst waarin Nederland de souvereiniteit aan Indonesië overdroeg

uit de privésfeer

• - 

  In haar jonge jaren was zij bevriend met schrijvers als Frans Coenen en Carry van Bruggen
• - 

  Haar grootvader, B.D.H. Tellegen, was hoogleraar staatsrecht in Groningen
• - 

  Promoveerde bij prof. B.C. de Savornin Lohman
• - 

  Zij woonde op Utrechts Maliebaan in een bovenwoning naast het pand waar het hoofdkwartier van de Duitse Sicherheitsdienst was geweest en was van daaruit zeer actief in het verzet

pseudoniemen, bij-, koos- en schuilnamen

• - 

  Dr. Max (schuilnaam in het verzet)
• - 

  Judith (schuilnaam in het verzet)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

literatuur/documentatie

• - 

  N. Cramer, "Het Kabinet der Koningin 1841-1991. Een staatkundig-historische schets", in: Ch. Dumas en H.P.R. Rosenberg, "Het Kabinet der Koningin. Geschiedenis van het instituut en het huis aan de Korte Vijverberg" (1991), 41
• - 

  G.J. Röhmer, "M.A. Tellegen", in: "Utrechtse Biografieën", deel IV, 193
• - 

  Mineke Bosch, "Tellegen, Marie Anne (1893-1976)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel VI (digitale versie)
• - 

  W. Weenink, "Een vrouw achter de troon. Marie Anne Tellegen 1893-1976" (2014)

Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland

archivalia

• - 

  familiearchief Tellegen, Nationaal Archief
• - 

  archief-M.A. Tellegen, Het Utrechts Archief

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.