Bulgarije

De Republiek Bulgarije is een land in Zuidoost-Europa. Het land grenst aan Roemeniė, Serviė, Noord-Macedoniė, Griekenland en Turkije. Bulgarije is op 1 januari 2007 lid geworden van de Europese Unie.

Bulgarije is in 681 gesticht door Khan Asparoukh. Van de 14e tot het begin van de 20e eeuw hoorde het land bij het Ottomaanse Rijk. In 1908 werd het land onafhankelijk. Na een kleine 50 jaar onafhankelijkheid viel Bulgarije na de Tweede Wereldoorlog onder de invloedsfeer van de Sovjet-Unie. Na de val van de Sovjet-Unie in 1989 werd in 1990 de democratische Republiek Bulgarije uitgeroepen.

Bekende Bulgaren zijn onder anderen de Nobelprijswinnaar voor literatuur van 1981, Elias Canetti; John Atanasoff, die in 1939 's werelds eerste elektronische digitale computer gebouwd heeft; violiste Milena Djekova, en theaterregisseur Mladen Kisselov. Op sportgebied is Bulgarije bekend door kunstschaatser Ivan Dinev, de voetballers Georgi Asparoukhov en Hristo Stoichkov, en de atletes Yordanka Donkova en Stefka Kostadinova. Op diverse Olympische Spelen werden medailles gewonnen bij onder meer boksen, ritmische gymnastiek, worstelen, gewichtheffen, schieten en kanoėn.

Bron: IPU.org

In 2021 gingen de Bulgaren maar liefst 3 keer naar de stembus voor een nieuw parlement. Bij de laatste van die verkiezingen werd de populistische partij PP de grootste en in december 2021 werd PP-voorman Kiril Petkov premier. Een lang leven was dit kabinet niet beschoren. Na het opstappen van coalitiepartij ITN diende GERB, de partij van de vorige minister-president Boyko Borisov, een motie van wantrouwen in die in juni 2022 werd aangenomen.

Op 2 oktober 2022 vonden er nieuwe verkiezingen plaats. De verkiezingen stonden in het teken van economische problemen en de hoge inflatie. De centrumrechtse partij GERB van Borisov won de verkiezingen met ruim 25 procent van de stemmen. Borisov was al drie keer eerder premier en slaagde er in 2022 niet in een stabiele regeringscoalitie te smeden. Tot er een nieuwe regering is gevormd is Galab Donev de waarnemend premier.

Bulgarije werd na de val van het communisme in 1989 een democratische republiek. De eerste democratische verkiezingen van het land waren in 1990. De politieke richting van het land schommelde daarna per kabinetsperiode van centrumlinks naar centrumrechts. Aanvankelijk domineerden de socialistische partijen (met deels voormalige communisten) de Bulgaarse politiek, maar vrijwel altijd hadden kabinetten steun van de gematigd liberale partijen nodig. Tussen 2005 en 2009 was er een centrumlinks kabinet. Na 2009 wisselden centrum- en centrumrechtse kabinetten elkaar af.

Bulgarije is sinds 2007 lid van de Europese Unie. Het land was van januari - juni 2018 voorzitter van de Raad van de Europese Unie. De Bulgaarse politicus Mariya Gabriel is Eurocommissaris voor innovatie, onderzoek, cultuur, onderwijs en jeugd.

Bulgarije is een parlementaire republiek, waarin de president het staatshoofd is. De minister-president is verantwoordelijk voor het regeringsbeleid. De president heeft de mogelijkheid om een wetsvoorstel terug te sturen naar het parlement. Op die manier kan hij het parlement dwingen om nog eens na te denken over het wetsvoorstel. Alleen als het parlement unaniem instemt met het voorstel kan de president gepasseerd worden.

De parlementsleden, die zitting hebben in de Nationale Assemblee (Narodno Sabranie), kunnen net als de regering wetsvoorstellen indienen.

Kiesstelsel

De Bulgaren kiezen zowel de volksvertegenwoordiging als de president. De Nationale Assemblee bestaat uit 240 volksvertegenwoordigers, waarvan er 209 via evenredige vertegenwoordiging voor een periode van vier jaar worden gekozen. De overige 31 vertegenwoordigen de provincies en de grootste steden door middel van het meerderheidsstelsel. De kiesdrempel in Bulgarije is 4%.

De president wordt voor een periode van vijf jaar rechtstreeks gekozen door de bevolking.

Partijen

De politieke partijen in Bulgarije werken veelvuldig samen rond verkiezingen. Daarom zijn er regelmatig coalities van kleinere partijen, die samen tegenover de grote partijen staan. Deze coalities verschillen van tijd tot tijd.

In de huidige politiek van Bulgarije spelen vijf partijen een rol. Aan de rechterzijde van het politieke spectrum staat de regeringspartij GERB (ГЕРБ), de partij staat bekend als pro-Europees.

In het centrum vinden we de liberale partij DPS (Движение за права и свободи), ze komen op voor de belangen van de Turkse / Moslim minderheid in Bulgarije. De enige linkse partij is de sociaaldemocratische BSP (Българска социалистическа партия). DB (Демократична България, Democratisch Bulgarije) is conservatief-liberaal en pro-Europees.

In 2021 kwamen nieuwe populistische partijen op: ITN (Ima takav narod) Има такъв народ (Er is zo'n land), ISMV (Izpravi se! Mutri vŭn!) Изправи се! Мутри вън! Sta Op Mafia, Donder Op!) en anticorruptiepartij PP (Wij gaan voor verandering).

• * 

  Voor 2001 nam de Bulgaarse Socialistische Partij (BSP) als individuele partij deel aan de verkiezingen. Tussen 2001 en 2013 was het een onderdeel van KB.

** Sinds 2009 werkten ODS en DSB samen onder de vlag van SK.