EP bezorgd over ontwikkelingen Afghanistan

Andre BRIE (EVL/NGL, D)

Verslag over Afghanistan: uitdagingen en vooruitzichten voor de toekomst

Doc.: A5-0035/2004

Procedure : Initiatief

Debat : 12 februari 2004

Stemming : 12 februari 2004

Verslag aangenomen

Het Parlement waarschuwt tegen buitensporig geweld door het Amerikaanse leger tegen veronderstelde terroristische doelen dat de dood van burgers, onder wie kinderen, tot gevolg heeft gehad. Dergelijke acties kunnen ertoe leiden dat de Afghaanse bevolking zich gaat afwenden van het democratiserings- en normaliseringsproces. Het EP is wel tevreden met de uitbreiding van de onder NAVO-bevel opererende ISAF ( International Security Assistance Force) buiten Kabul. Ook gelukkig is het Parlement met de goedkeuring van de grondwet door de Loya Jirga. De goedkeuring is volgens het EP een belangrijke stap voor de versterking van de overgangsregering van het land onder president Karzai, alsook een elementaire voorwaarde voor democratische verkiezingen in juni van dit jaar.

Ondanks enige vooruitgang is het Parlement bezorgd over de volgende punten:

• - 

  beperking van de godsdienstvrijheid en het recht op vrije meningsuiting;
• - 

  het feit dat de Afghaanse onafhankelijke mensenrechtencommissie niet het recht heeft om schendingen van de mensenrechten voor de rechtbank te brengen;
• - 

  de politieke neutraliteit van de strijdkrachten, de politie en de inlichtingendiensten;
• - 

  de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht en de overheidsdiensten.

  Het EP wenst dat de toepassing van de nieuwe grondwet een eind zal maken aan de onzekere situatie op deze punten.

  De afgevaardigden zijn ingenomen met de ratificatie van het Verdrag inzake de uitbanning van alle vormen van discriminatie van vrouwen door het Afghaanse Overgangsbestuur op 5 maart 2003. Zij verzoeken de Raad en de Commissie om actieve steun te verlenen aan een dergelijk initiatief. De Commissie wordt verzocht geld ter beschikking te stellen om maatregelen te nemen om het vermogen van het land om de rechten van vrouwen en meisjes te beschermen te versterken.

  Hoewel het de nieuwe grondwet toejuicht, wijst het Parlement op enkele belangrijke tekortkomingen in die grondwet, zoals:

• - 

  het ontbreken van een scheiding der machten. Alle macht is geconcentreerd bij de president, terwijl de wetgevende macht over te geringe bevoegdheden beschikt;
• - 

  de grote rol van de islam, met name het feit dat religieuze autoriteiten het recht zullen hebben om toezicht uit te oefenen op het onderwijs en het feit dat het recht op vrije meningsuiting en politieke organisatie kan worden ingeperkt met een beroep op de islam;
• - 

  de povere rechten van vrouwen en minderheidsgroeperingen, die tot uitdrukking komen in het feit dat de staat geen duidelijke verplichting heeft om discriminatie te vermijden.

  Het Parlement is ervan overtuigd dat Afghanistan behoefte heeft aan een parlementair systeem dat kan garanderen dat de regionale, etnische en godsdienstige verscheidenheid van het land in de machtsstructuren tot uitdrukking komt. Het EP wijst erop dat in de ontwerpgrondwet geen aandacht wordt geschonken aan de toekomstige betrekkingen tussen de centrale regering en de provincies. Volgens het Parlement leidt iedere poging om een centraal gezag op te leggen aan een in etnisch, regionaal en religieus opzicht zo verscheidene bevolking alleen maar tot een verscherping van de interne scheidslijnen. Daarom dringt het EP erop aan dat in de grondwet moet worden voorzien in representatieve provinciale regeringen, wier verantwoordingsplicht tegenover de centrale regering duidelijk moet worden vastgelegd. Het Parlement maakt zich ook zorgen over de onophoudelijke dreiging die uitgaat van plaatselijke commandanten of krijgsheren.

  De Vergadering wil dat de nieuwe grondwet volledige garanties bevat inzake de rechten van vrouwen. De leden verzoeken de voorlopige Afghaanse autoriteiten zo spoedig mogelijk maatregelen te nemen die het vrouwen mogelijk maken zich vrij te bewegen, zich te ontwikkelen, voor hun gezondheid te zorgen en te werken. Het EP pleit voor wettelijke voorschriften waarin de gelijkheid van mannen en vrouwen op alle gebieden wordt erkend. Bovendien wil het EP dat iedereen die misdaden tegen de menselijkheid heeft begaan in Afghanistan, in het bijzonder tegen vrouwen, wordt berecht.

  Het Parlement is bezorgd over het vooruitzicht dat de presidentsverkiezingen vóór de parlementsverkiezingen plaatsvinden, zoals in de ontwerpgrondwet wordt voorgesteld, omdat dan het gevaar dreigt dat de parlementsverkiezingen voor onbepaalde tijd worden uitgesteld. Indien de registratie van de kiezers niet tijdig wordt afgerond, zullen de presidentsverkiezingen als onvoldoende legitiem worden beschouwd. Daardoor zal het gezag van de gekozen president worden verzwakt. Het EP is van mening dat, om beide verkiezingen op hetzelfde ogenblik te laten plaatsvinden en aldus hoge extra kosten te vermijden, het aanvaardbaar is dat beide verkiezingen enkele maanden, maar niet langer dan tot medio oktober 2004, worden uitgesteld.

  Het feit dat op de EU-begroting 2004 (in vergelijking met 2003) voor Afghanistan een kleiner bedrag wordt uitgetrokken, is volgens het Parlement een verkeerd signaal voor de Afghaanse regering en bevolking. Het Parlement verzoekt de Raad, de Commissie en de lidstaten meer middelen toe te wijzen voor de begroting van het Afghaanse Overgangsbestuur. Dit is van het grootste belang voor de vestiging van het gezag van het Overgangsbestuur als nationaal bestuursorgaan.

  Het Parlement dringt er verder bij de Commissie en de Raad op aan om steun te verlenen aan de restauratie en het terugvinden van objecten uit het Nationaal Museum van Afghanistan te Kabul. Voorts geeft het EP uiting aan zijn bezorgdheid over de recente scherpe stijging van de illegale opiumproductie in Afghanistan waardoor de macht en de invloed van de krijgsheren worden versterkt en het land de weg van een opiumeconomie kan inslaan. Het Parlement geeft in overweging om de gehele opiumoogst op te kopen en te vernietigen met gebruikmaking van fondsen van internationale donoren.

  De parlementariërs onderstrepen dat de veilige en vrijwillige terugkeer van de Afghaanse vluchtelingen en ontheemden voor Afghanistan en zijn buurlanden een hoge prioriteit moet zijn. De leden verzoeken de VN, het Internationaal Comité van het Rode Kruis en het Afghaanse Overgangsbestuur een onderzoek in te stellen naar alle gevallen van oorlogsmisdaden, misdaden tegen de mensheid en genocide die in de afgelopen jaren hebben plaatsgevonden. Daarnaast vragen de leden duidelijkheid omtrent de toekomst van Afghanistan in het regionale energiebeleid, in het bijzonder met betrekking tot de aanleg van olie- en gaspijpleidingen vanuit Centraal-Azië.

  De EU wordt opgeroepen met de Verenigde Staten het probleem aan te snijden van de toekenning aan alle gedetineerden, in het bijzonder die in Guantanamo en Bagram, van de rechten die uit het Verdrag van Genève voortvloeien. Tenslotte acht het Parlement het van het grootste belang dat de landen in de regio, met name Pakistan en India, de territoriale onschendbaarheid van Afghanistan erkennen, zich onthouden van inmenging in de interne aangelegenheden van dit land en een eind maken aan alle steun aan de een of andere politieke of gewapende factie in Afghanistan. Het EP dringt er met name bij Pakistan op aan om maatregelen te nemen om te verhinderen dat politieke en militaire formaties het Pakistaanse grondgebied gebruiken als uitvalsbasis voor operaties tegen de Afghaanse regering en de coalitiestrijdkrachten en tegen ontwikkelingswerkers.