Eerste Kamer: meer draagvlak voor Europa creëren
Op 13 maart vond er een Europadebat plaats in de Eerste Kamer. Minister-president Jan Peter Balkenende i, minister van Buitenlandse Zaken Maxime Verhagen i en staatssecretaris voor Europese Zaken Frans Timmermans i vertegenwoordigden de regering. Optimisme voerde de boventoon, maar de Eerste Kamer was wel van mening dat de paragrafen over Europa uit het regeerakkoord vaag en onduidelijk waren.
De Europese Grondwet is van tafel. In plaats daarvan moet er een nieuw Europees Verdrag komen om de EU transparanter, slagvaardiger en democratischer te maken. Beleidsterreinen zoals asiel en migratie, terrorisme en klimaatverandering vallen onder de bevoegdheden van de EU. Wat betreft het houden van een nieuw referendum, een belangrijk punt voor de SP, zei de minister-president dat 'het een politieke keuze' is: 'de regering neemt hier een besluit over, de Raad van State geeft alleen advies'.
De meningen over de inhoud van de Verklaring van Berlijn (een verklaring van de Europese staatshoofden ter gelegenheid van 'vijftig jaar Verdrag van Rome') liepen nogal uiteen. D66 vindt dat het een inspirerende tekst moet zijn die naar de toekomst kijkt. De ChristenUnie is, als enige partij, voorstander van een verwijzing naar een joods-christelijke traditie. Zij werd daarin gesteund door de minister-president. Tijdens het Tweede Kamerdebat, dat later plaatsvond, bleek naar aanleiding van een motie van D66, GroenLinks en Partij voor de Dieren dat een meerderheid in de Kamer dit initiatief niet steunt.
Volgens de Eerste Kamer heeft de regering de belangrijke taak om meer draagvlak te creëren voor Europa. De bevolking krijgt onvoldoende informatie en de regering dient de burger meer te betrekking in het besluitvormingsproces, aldus Timmermans.
Bovendien dient de regering ervoor te zorgen dat Brussel niet als boeman wordt gebruikt om fouten in de nationale regelgeving te maskeren.
Er moet een sterkere afbakening komen tussen de bevoegdheden van de EU en de lidstaten. Volgens Verhagen dient de regering duidelijk te maken waarom bepaalde beleidsterreinen, zoals asiel en terrorisme, om een internationale aanpak vragen. De rol van de nationale parlementen, en die van het Europees Parlement i moet worden versterkt. De nationale parlementen moeten al in een vroeg stadium betrokken zijn in het besluitvormingsproces.
De grenzen van Europa moeten duidelijker worden aangegeven. Aan landen die lid willen worden van de EU, wordt alleen een datum van toetreding in het vooruitzicht gesteld als zij aan alle criteria van Kopenhagen i voldoen.
Wat betreft de klimaattop i was de Eerste Kamer enthousiaster dan de Tweede Kamer, maar volgens GroenLinks zullen de maatregelen alleen effect hebben als deze wereldwijd worden ingevoerd.