Debat met Romano Prodi over de toekomst van Europa

De Italiaanse premier Prodi spreekt onomwonden zijn steun uit voor het Europees grondwettelijk verdrag. Als bepaalde landen niet mee willen doen met een steeds hechter Europa, dan moet er maar een Europa van verschillende snelheden komen.

De Italiaanse premier

Romano PRODI

De gemeenschappelijke instellingen moeten hervormd worden om slagvaardiger te worden, dat is een vereiste voor het welslagen van de Unie. De afgelopen twee jaar is geluisterd naar diegenen die aarzelen. Maar nu is het tijd om te luisteren naar die landen die het constitutionele verdrag hebben geratificeerd. Solidariteit, het luisteren naar elkaar, is een Europees grondbeginsel. Er is veel solidariteit betracht, maar de andere kant moet zich ook solidair opstellen. Wat nodig is, is een steeds hechtere Unie.

In 2009 moeten de Europese kiezers weten waarvoor ze kiezen. De Intergouvernementele Conferentie (IGC) die gestart zal worden, moet dan ook een beperkt mandaat krijgen, zodat ze haar werkzaamheden voor het eind van 2007 kan afronden. Anders kan het proces van de totstandkoming van een nieuwe tekst niet begin 2009 worden afgerond. Prodi roept de aanwezigen op de tekst van 2004 nog eens na te lezen. Het is een mooie tekst, een eenvoudig en leesbaar patrimonium. We moeten nog eens kijken of we er geen stukken van kunnen behouden in plaats van hem in de kast te leggen. Jammer genoeg zal de tekst moeten worden veranderd. Maar Prodi waarschuwt dat als we dit doen, we een deel van het Europese project opgeven.

In een nieuw verdrag moet de pijlerstructuur van de Unie worden afgeschaft. Prodi waarschuwt tegen een compromis op een laag niveau. Er moet een echte ruimte van vrijheid, veiligheid en rechtvaardigheid komen en het sociale model moet worden gewaarborgd. Hoe is het mogelijk om niet in te zien dat dit van fundamenteel belang is en dat de EU niet alleen een economische Unie kan zijn? Europa moet naar buiten toe met één stem spreken. De burgers begrijpen niet wat pijlers zijn. Het verdragsontwerp uit 2004 biedt oplossingen. Willen we die echt opofferen en de Unie nog ingewikkelder maken? Willen we met een masker op lopen omdat we bang zijn Europa te laten zien aan de burgers?

Niemand mag zijn positie al te lang opleggen aan de wensen en aspiraties van de anderen. Daarom meent Italië dat het nu een extra taak heeft gekregen, namelijk om na te denken hoe het mogelijk is voor die landen die door willen gaan met de opbouw van Europa, om dat te doen. Prodi is zich ervan bewust dat het niet altijd mogelijk is om met Europa voort te gaan met één snelheid.

Italië zal de grootst mogelijke steun geven aan het Duitse voorzitterschap, opdat de top van 21-22 juni a.s. een succes wordt. Maar een compromis dat niet overtuigt, zal Italië niet onderschrijven. In dat geval is een avant-garde van lidstaten een betere oplossing. Voorkomen moet worden dat Europa een klein aanhangsel wordt van het Aziatische continent.

Fractiewoordvoerders

Joseph DAUL (EVP-ED, FR) zegt dat iedereen inspanningen moet leveren om de publieke opinie te beïnvloeden. Europa moet een macht worden op buitenlands gebied. We zijn op de goede weg. We kunnen onze idealen slechts verwezenlijken indien we pragmatisch zijn.

Martin SCHULZ (PES, DE) heeft eigenlijk niets aan de woorden van Prodi toe te voegen. Als Prodi ook zo duidelijk is op de top, dan zit er in ieder geval één sterke Europese leider in de IGC. Het Verdrag van Nice was een minimaal compromis. Vandaar dat er na Nice een Conventie in het leven is geroepen. Wat juist was in 2000, namelijk dat Nice niet volstond voor de uitbreiding, klopt dat niet meer in 2007? Nee, want de EU is uitgebreid, maar we mogen niet die mensen de ruimte geven die de Unie om zeep willen helpen. Ja, als mensen nog minder willen dan Nice, dan moeten ze niet naar de IGC gaan, met zulke mensen zijn geen compromissen te sluiten. Waarom staan we toe dat alleen gesproken wordt over Frankrijk en Nederland? Er hebben al meer mensen in Europa in referenda voor de grondwet gestemd, dan ertegen. "Alles moet veranderen opdat alles blijft zoals het is." Europa moet veranderen wil het succesvol blijven.

Graham WATSON (ALDE/ADLE, UK) vindt dat Prodi Italië weer in het hart van Europa heeft gezet, vijftig jaar na het Verdrag van Rome. Er is kritiek op Prodi, maar de critici kregen ongelijk toen hij voorzitter was van de Europese Commissie en zullen ook nu ongelijk krijgen. Italië kan de visie en de capaciteiten hebben om samen te werken voor het welzijn van iedereen in Europa. De kracht van Europa ligt niet in het zich isoleren. We moeten "de krachten van vernietiging" gezamenlijk het hoofd bieden. Klimaatverandering, een groeiende wereldbevolking en nucleaire proliferatie zijn de grote wereldproblemen waar we nu mee te maken hebben. Het Europese communautaire model is de oplossing. Europa speelt nu een volwassen rol op het internationale toneel. Er zijn mensen die vinden dat hun nationale identiteit bedreigd wordt; zij horen wel wat wij zeggen, maar luisteren niet. Wij moeten niet apathisch zijn of egocentrisch, wij willen meer Europa. Meer Europa en niet minder Europa is de sleutel voor een rechtvaardige wereld. Wij hebben sterkere instellingen en betere afspraken nodig.

Volgens Cristiana MUSCARDINI (UEN, IT) willen de burgers geen vage voorstellen. Sarkozy geeft het goede voorbeeld door te laten zien wat mogelijk is. We willen geen compromissen op een laag niveau. Er moet meer subsidiariteit zijn, het terrorisme moet beter gezamenlijk worden aangepakt en de rol van de Unie in de WTO moet worden versterkt evenals de rol van de EU in de bestrijding van geweld tegen kinderen. Er moet een gemeenschappelijk immigratiebeleid worden gevoerd.

Monica FRASSONI (GROENEN/EVA, IT) is verheugd over de aanwezigheid van de Italiaanse premier in het Europees Parlement. Er is onvoldoende van een dergelijk discours waarin vol vertrouwen wordt gesproken over Europa. Morgen zal de Nederlandse premier "wel heel andere muziek laten horen." We horen de hele tijd het geluid van tegenstanders, maar de voorstanders zijn te stil. Frassoni is blij met Prodi's verklaring dat de Italiaanse regering geen compromissen op de laagste gemeenschappelijke noemer zal aanvaarden en hoopt dat dit zo zal blijven, omdat de precedenten niet zo geweldig zijn: "We willen een duurzaam Europa, maar laten we eerlijk zijn, tot nu toe is steeds toegegeven door hen die de constitutionele crisis willen oplossen." Er moet een sterk bondgenootschap komen tussen de landen die hebben geratificeerd, het EP en de nationale parlementen om het hoofd te bieden aan hen die een verdere constitutionele uiteenrafeling wensen. Verder moeten we de moed hebben om tegen de bevolking te zeggen waar het over gaat. Er mogen geen 'mysterieuze' onderhandelingen zijn en het EP moet niet buiten de IGC gehouden worden, want geheimzinnigheid steekt juist een spaak in het wiel. Frassoni vindt het goed als bepaalde regeringen gewoon geconfronteerd worden met de keuze: erin of eruit.

Francis WURTZ (EVL/NGL, FR)

Het veranderen van de terminologie van het verdrag zonder het wijzigen van de inhoud, zal de burgers doen denken dat ze voor de gek worden gehouden. Wat heeft Europa tegenover de ongebreidelde liberalisering te stellen, waarvan zelfs liberale economen zich afvragen welke kant ze opgaat? Moet Europa een markt zijn of meer dan een markt? Waar houdt de democratie op en waar begint de vrije concurrentie? Dat zijn belangrijke vragen.

Nigel Paul FARAGE (IND/DEM, UK) is het niet helemaal eens met Prodi, maar is wel blij dat hij zo eerlijk spreekt. Prodi zegt dat Europa met één stem moet spreken op het wereldtoneel en dat veiligheid belangrijk is en moet leiden tot verdergaande samenwerking. In dit kader geeft Farage het voorbeeld van het onderzoek rond de dood van KGB-agent Alexander Litvinenko, waarbij de Italiaanse justitie de Britse tegenwerkt. Farage vraagt zich af of de Britse common law en het habeas corpus werkelijk opgeofferd moeten worden aan de Europese Grondwet. Hij reageert op Schulz' interventie door erop te wijzen dat zestien landen de Grondwet goedgekeurd hebben, geen achttien. "We moeten eerlijk en open zijn en niet gaan doen alsof het Franse en Nederlandse Nee eenvoudigweg niet bestaat. De mensen wensen inspraak en vragen u zich niet meer te gedragen als een bulldozer, maar om respect te hebben voor de publieke opinie."

Jean-Marie LE PEN (ITS, FR)

Het verdrag wordt met misprijzen voor de democratie weer op de rails gezet. Sarkozy en Royal willen ons doen geloven dat de burgers alleen tegen het Europese beleid hebben gestemd, maar ze hebben ook tegen de Europese instellingen gestemd. Prodi wil ons een autocratische superstaat opleggen. Sarkozy of Royal, dat maakt niet uit, want er komt toch geen nieuw referendum in Frankrijk. Merkel kan nu een routeplan opstellen dat afbreuk doet aan de soevereiniteit van de Europese volkeren.

Koenraad DILLEN (ITS, BE) meent dat Prodi meer dan wie dan ook het functioneren kent van de EU-instellingen en dat hij als geen ander bekend is met eurocratie, overreglementering, gebrek aan respect voor het principe van de subsidiariteit en de christelijke identiteit van Europa, en de obsessie met de toelating van Turkije. Europa wordt door de burgers geassocieerd met deze zaken en niet met het idealisme van de founding fathers. Dillen spreekt van een "opzettelijke doofheid" van de EU: in Frankrijk en Nederland is "Nee" gezegd tegen een Europese superstaat, toch gaat Europa door op de ingeslagen weg. Alle peilingen wijzen uit dat Europeanen bevriend willen zijn met Turkije, maar dat zij niet willen dat dit islamitische land lid wordt van de Unie. De Europese leiders kunnen niet doorgaan op deze koers en later komen klagen mocht de burger nog eens nee stemmen. Ten slotte merkt Dillen op dat de Belgische regering zich ten schande heeft gemaakt door om commerciële redenen de Dalai Lama een visum te weigeren. "Erst das Fressen, dann die Moral." Dillen hoopt dat de Belgische regering stevig aangepakt zal worden, want als het Europa menens is met de mensenrechten moet het ook in dit geval serieus optreden.

Hans-Gert PÖTTERING (EVP-ED, DE) reageert: Dillen heeft hem persoonlijk aangesproken en Pöttering verwijst naar de opmerkingen die hier gisteren over gemaakt zijn. Hij heeft actie ondernomen en zal niet toelaten dat het bezoek van de Dalai Lama wederom verhinderd wordt.