EU-leiders tekenen Verdrag van Lissabon

BRUSSEL (ANP) - Regeringsleiders en staatshoofden van de 27 landen van de Europese Unie i tekenen donderdag in Lissabon het nieuwe Hervormingsverdrag van de EU. Het zal de geschiedenis in gaan als het 'Verdrag van Lissabon'.

Met de ondertekening komt er een einde aan de impasse waarin de EU zat nadat de bevolking van Frankrijk en Nederland in 2005 de toen op tafel liggende Europese grondwet bij referenda hadden weggestemd. Dit voorjaar werden de landen het onder leiding van de Duitse bondskanselier Angela Merkel eens over een nieuwe tekst.

Alles wat verwijst naar een mogelijke superstaat Europa en naar een grondwet (vlag, volkslied) verdween uit de tekst, al veranderde er inhoudelijk niet veel. Er verdwijnen een aantal vetorechten, de nationale parlementen krijgen meer zeggenschap en er komt vanaf 2009 een voorzitter van de Europese Raad i die in de volksmond waarschijnlijk Europese president gaat heten. Voor Nederland waren de veranderingen voldoende om alsnog in te stemmen met de nieuwe tekst. Een nieuw referendum was volgens de Raad van State, het kabinet en de Tweede Kamer niet nodig.

Klooster

Maar definitief van kracht is het Hervormingsverdrag nog niet. Het moet namelijk nog geratificeerd worden door de parlementen van de 27 EU-landen. En in Ierland volgt nog een referendum. Als dat geen nieuwe problemen oplevert, kan de ratificatie per 1 januari 2009 worden afgerond, mooi op tijd voor de verkiezingen voor een nieuw Europees Parlement i in juni 2009.

De plechtige ondertekeningsceremonie begint donderdag om 12.30 uur in het Hiëronymus-klooster in Lissabon. Met de bouw van het klooster werd begonnen in 1502 en het geldt als symbool voor de rijke geschiedenis van Portugal en voor de ontdekking van de zeeroute naar India.

In het klooster bevinden zich onder meer de sarcofagen van Portugese koningen en koninginnen, maar ook de grafstenen van ontdekkingsreiziger Vasco da Gama en van de dichter Luís de Camoes. Het klooster staat op de Werelderfgoedlijst van Unesco.

Namens Nederland tekent premier Jan Peter Balkenende i het verdrag. Hij 'planepoolt' met de Belgische en de Luxemburgse premier naar Lissabon. Ook de Deense en de Zweedse premier delen een vliegtuig om zo minder van het broeikasgas CO2 uit te stoten. Na de ondertekening vliegen alle EU-leiders naar Brussel, waar ze vrijdagochtend hun reguliere Europese top hebben.