Politiek ja tegen Verdrag van Lissabon

Een meerderheid van de Tweede Kamer heeft ingestemd met het Verdrag van Lissabon i, de opvolger van de Europese grondwet. Die grondwet werd in 2005 door de Nederlandse en Franse bevolking via een referendum naar de prullenbak verwezen. Dit keer komt de Nederlandse burger er niet aan te pas. Een meerderheid in het parlement vond een volksreferendum niet nodig.

Het Verdrag van Lissabon is niet hetzelfde als de eerder verworpen Europese Grondwet, zo benadrukken de politieke voorstanders van het nieuwe Europese Hervormingsverdrag. Een opmerking die vooral bedoeld is om de euroscepsis in eigen land te temperen. In het verdrag is geen Europese vlag en volkslied opgenomen, de Europese symbolen zijn geschrapt. Ook de grondwettelijke taal is in het Verdrag van Lissabon verdwenen.

Loftrompet

Tijdens het debat over het nieuwe Hervormingsverdrag klonk er dan ook vooral veel lof van de kant van de regeringspartijen. De EU i wordt democratischer, omdat het Europees Parlement i meer zeggenschap krijgt. En daarnaast worden de rechten van de meeste EU-burgers beter beschermd en krijgen nationale parlementen meer zeggenschap. Vooral dat laatste is volgens de politieke voorstanders van het Verdrag een teken dat er na het verwerpen van de grondwet wel het één en ander is veranderd.

Maar ondanks de pro-Europese woorden, werden tijdens het debat ook genoeg kritische noten gekraakt. Volgens de SP - altijd kritisch als het Europa betreft - is het Verdrag van Lissabon weliswaar een verbetering, maar zitten er ook nog veel haken en ogen aan. De partij vindt dat Nederland met het verlies van het vetorecht op het gebied van justitie en politiesamenwerking zich overlevert aan Europa.

Ook maakt de SP bezwaar tegen de machtige positie van de Hoge Vertegenwoordiger, een soort van minister van Buitenlandse Zaken. De partij vreest dat door het nieuwe verdrag een federaal Europa steeds dichterbij komt. Naast de SP stemden ook de PVV, SGP en Partij voor de Dieren tegen het Verdrag van Lissabon.

Meer greep op Europa

De VVD greep het debat aan om te pleiten voor meer parlementaire invloed op de Europese voorstellen. Zo wil de partij dat de Tweede en Eerste Kamer eerst naar een deel van de voorstellen kijkt, alvorens het Nederlandse kabinet een wetsvoorstel tekent. Maar premier Balkenende i ziet niets in dit instemmingsrecht en vreest dat dit het kabinet alleen maar voor de voeten zal lopen.

Staatssecretaris Timmermans i van Europese Zaken onderstreepte dat het kabinet in Brussel niet meer serieus wordt genomen als eerst het parlement er nog naar moet kijken. De ChristenUnie stond eerst positief tegen het voorstel van de VVD, maar de coalitiepartij liet zich uiteindelijk overtuigen door het kabinet.

Uitleggen in het land

Nu het Verdrag van Lissabon in de Tweede Kamer is aangenomen, gaat een aantal politici het land in om uitleg te geven over het verdrag. In vier steden (Groningen, Eindhoven, Apeldoorn, Den Haag) wordt er gedebatteerd over de toekomst van Europa onder het nieuwe verdrag. Voorstanders van een referendum hadden liever gehad dat het parlement via een volksraadpleging opnieuw de mening aan de bevolking had gevraagd. Dat strandde nu op de dag dat het debat over het Verdrag van Lissabon begon. Op 12 juni wordt er in Ierland wel zo'n referendum gehouden.