Europese verkiezingen: hogere opkomst in 2009?

Ondanks de toename van de bevoegdheden van het Europees Parlement, is de opkomst bij de Europese verkiezingen sinds de eerste rechtstreekse verkiezingen van 1979 dalende. Het is een trend die velen zorgen baart, maar een aantal recente verkiezingen hebben aangetoond dat het patroon kan worden teruggedraaid als mensen begrijpen wat er op het spel staat.

De opkomst bij de verkiezingen voor het Europees Parlement daalde sinds 1979 met ruim 16 procentpunten, van circa 62% in 1979 tot 45,5% in 2004. Tijdens de laatste Europese verkiezingen voor het Europees Parlement was de opkomst in Slowakije en Polen het laagste.

Hoe ging het de vorige keer?

De laatste Europese verkiezingen van 2004 waren de eerste voor de nieuw toegetreden lidstaten uit Midden- en Oost-Europa. Dit maakte dat een electoraat van ongeveer 350 miljoen mensen naar de stembus kon trekken, hoewel "slechts" 160 miljoen dit deden…

Opvallende genoeg bleek de opkomst in de "oude" lidstaten iets toegenomen te zijn, maar vond er een lage opkomst plaats onder veel nieuwe lidstaten, uitgezonderd Hongarije, Letland en Litouwen. Hoe kan het EP ervoor zorgen dat de opkomst volgende jaar groter zal zijn?

"Gebrek aan informatie"

Volgens de Slovaakse Zita Pleštinská (Europese Volkspartij) is de lage opkomst in haar land in 2004 (slechts 17%) te danken aan "het ontbreken van informatie in de nationale media over Europese vraagstukken. In het algemeen gaat alle schuld verder naar Brussel en alle roem naar de nationale hoofdsteden," zo verklaart ze.

Haar land- en fractiegenote Miroslav Mikolasik is van mening dat "het Slowaakse volk moeite had te geloven dat slechts 14 leden van het Parlement hun land echt op een grotere schaal zouden kunnen vertegenwoordigen."

Polen kende de op één na laagste participatiegraad tijdens de laatste verkiezingen (21%). Het Poolse EP-lid Mieczyslaw Janowski (UEN) denkt dat dit te wijten is aan "een gebrek aan kennis over de EU-structuren" en "vooral het gebrek aan bewustzijn over de rol van het Europees Parlement en de negatieve campagne tegen de Europese Unie."

"Rol van media belangrijk"

Mikolasik verwacht een hogere opkomst voor Slowakije tijdens de EP-verkiezingen van volgend jaar: "Ik hoop op een verdubbeling ten opzichte van 2004. Het is ook mijn taak om ervoor te zorgen dat de kiezers een sterke drijfveer krijgen in het ondersteunen van bijvoorbeeld het cohesiebeleid, wat erg belangrijk is in mijn land."

Janowski hoopt eveneens dat de opkomst voor de komende Europese verkiezingen in zijn land zal verdubbelen: "Ik ga uit van een participatie van 40%, maar hiervoor moet alles worden gedaan om het Parlement dichter bij de burgers te brengen." Janowski denkt ook dat "de EU-burgers uit de nieuwe lidstaten nu de gevolgen van de EU-fondsen hebben aanschouwd en dus met meer enthousiasme zullen deelnemen aan de verkiezingen."

De Est Toomas Savi (ALDE) is het hiermee eens: "Na vijf jaar van deelname aan de Europese Unie hebben mensen in Estland een beter beeld van wat er zich in het EP afspeelt."

Pleštinská benadrukt tenslotte de rol van de media: "Als de media niet ingaan op de inhoud van de Europese politiek zullen de burgers sceptisch blijven over de Europese verkiezingen."

België - verplicht om te stemmen!

In België is het voor stemgerechtigden verplicht te gaan stemmen. Volgens het Belgische Parlementslid Bart Staes (fractie De Groenen) zou de opkomst anders niet zo hoog zijn, "maar gezien onze zeer bijzondere politieke situatie is het mogelijk dat mensen meer gemotiveerd zijn om te stemmen."

De lage opkomst in andere lidstaten zou Staes tegengaan door "te praten, praten en nog eens praten." Staes: "Probeer mensen ervan te overtuigen om deel te nemen en te gaan stemmen. Democratie gaat over het organiseren van onze meningsverschillen en proberen compromissen te sluiten als we conflicten hebben."

REF.: 20081201STO43289