Bernardino León over hulp aan Libië: "Europa moet het voortouw nemen"
Bernardino León, de nieuwe speciale EU-vertegenwoordiger voor het zuidelijke Middellandse Zeegebied zette afgelopen week zijn mening uiteen over de situatie in Libië. Hij deed dit in een vergadering van de parlementaire commissie Buitenlandse Zaken op 31 augustus. Wij spraken hem na afloop.
Alle ogen zijn nu op Libië gericht. De gevechten zijn nog steeds aan de gang, de humanitaire toestand is schrijnend. Wat kan de EU doen om verbetering te brengen in deze situatie?
De vraag is niet hoe de EU zal reageren. Europa dient in Libië de leiding te nemen en is er zich ook van bewust dat de internationale gemeenschap dit verwacht. De eerste stap is om de bevolking in het gebied toegang te verlenen tot basisvoorzieningen zoals water, elektriciteit, brandstof en geneesmiddelen. Vervolgens moet er aandacht besteed worden aan veiligheid en economische wederopbouw, evenals het verzamelen van bezittingen uit het buitenland die wijdverspreid zijn geraakt door de werkzaamheden van het voormalige regime en in het bijzonder Kadhafi. Ook het vormen van een regering in het Libië van na het conflict, is belangrijk.
Maar kan deze overgang succes kennen in een land dat, eenvoudig gesproken, geen traditie kent van politieke cultuur?
Als Libië ooit al instellingen heeft gehad, zijn deze inmiddels vernietigd door het regime van Kadhafi. Het Jamahiriya systeem, een directe vorm van regeren door het volk, was hier slechts een hol begrip. In werkelijkheid ging het om een dictatuur waar één persoon alle beslissingen nam. De uitdaging in Libië zal bijgevolg zijn om instellingen op te richten waarbij de burgers ook daadwerkelijk betrokken zijn.
Welke zijn de volgende stappen in Egypte en Tunesië, waar het regime al is omvergeworpen, en wat kan er verwacht worden in Syrië?
In Egypte en Tunesië zijn alle politieke krachten en actoren aan het werk om de weg vrij te maken voor de verkiezingen waar nodig aan consensusvorming te doen. De tweede stap zal zijn om bij te dragen aan de organisatie en het succesvolle verloop van de verkiezingen. Hierna kunnen grondwetgevende vergaderingen gehouden worden. Hoewel de plaatselijke overheden het goed doen, moeten de internationale gemeenschap en de EU klaarstaan om bijstand te verlenen indien nodig. In Syrië is het nu prioriteit om zware sancties op te leggen aan overtreders teneinde de regimeverandering te vergemakkelijken.
Wat betreft de rol die religie in toekomstige politieke aangelegenheden in deze landen moet spelen, zijn de meningen verdeeld. Wat is uw opvatting hierover?
Religie speelt een belangrijke rol in deze landen. Het moet mogelijk zijn om dit te erkennen in de grondwet zonder dat er noodzakelijk een directe link bestaat tussen religie en staat. Enkele Islamitische gesprekspartners delen dit standpunt, dat is alvast een goed teken.
Tot slot was economische onvrede één van de factoren die deze "Arabische lente" inleidde. Economische ontwikkeling zal daarom een belangrijke factor zijn in het veiligstellen van de resultaten van deze omwenteling. Hoe kan Europa dit mede bewerkstelligen?
De EU heeft niet alleen een speciale vertegenwoordiger aangesteld maar heeft ook strijdmachten aangesteld om onze bijdrage efficiënter te maken. De idee hierachter is 'meer voor meer', dit betekent: meer handel, meer mobiliteit en meer financiële bijdragen van onze kant opdat een volledige democratische hervorming kan worden bereikt.
REF. : 20110826STO25372