Tijd om de échte economie te dienen: hervorming van de hypothecaire leningmarkt
Slechte kredieten waren één van de belangrijkste oorzaken van de financiële crisis die aan de basis lag van de huidige schuldencrisis. Afgelopen woensdag (31 augustus 2011) presenteerde parlementslid Antolín Sánchez Presedo in de EP-commissie Economische en Monetaire zaken een verslag met daarin verschillende manieren om kredietnemers beter te beschermen en de fundamenten van de Europese kredietindustrie te verstevigen.
Lakse kredietverlening was één van de factoren die aan de basis lag van de financiële crisis in 2008. Lopen we nog steeds risico?
Overmatige schuldenlast speelt nog steeds een centrale rol in de crisis. Het reguleren van markten voor hypothecaire kredieten is een belangrijke eerste stap om dit te bestrijden.
De volgende stap is het garanderen dat spaarders en belastingbetalers geen nadelen ondervinden van onverantwoorde kredietpraktijken. Deze zouden namelijk kunnen leiden tot een volgende crisis, iets wat vermeden moet worden.
Uw verslag is gebaseerd op een voorstel van de Commissie, maar u heeft het oorspronkelijke uitgangspunt aanzienlijk verruimd. Wat ontbrak er volgens u?
Wij hebben drie nieuwe hoofdstukken gecreëerd. Eén van die hoofdstukken gaat over financiële educatie en wat mensen moeten weten voor ze een hypotheek afsluiten. Vervolgens wordt gekeken naar wat er gebeurt wanneer mensen een hypothecair contract ondertekend hebben. Wij noemen dit de degelijke uitvoering van krediet.
Het laatste nieuwe hoofdstuk, ten slotte, gaat over de doorzichtigheid van de markt. Hier is het idee om de traceerbaarheid van iedere hypotheek te vergemakkelijken en, bijvoorbeeld, een hypothekenregister te creëren. Zodra de hypotheken onder één noemer verzameld zijn, bestaat de mogelijkheid om op om het even welk moment te weten wat voor soort hypotheken aanwezig zijn. Dit zou sterk bijdragen tot de stabiliteit van de markt.
U legt een aantal nieuwe procedures voor, zijn er echter ook leenpraktijken die verboden zouden moeten worden?
Er moeten degelijke standaarden vastgelegd worden om slechte leningpraktijken te voorkomen. Er is behoefte aan een meer transparante en betrouwbare markt. Ik wil risicovolle producten identificeren en macht verlenen aan toezichthoudende autoriteiten zodat zij extra maatregelen kunnen treffen, waaronder waarschuwingen gericht aan de consumenten en strenger prudentieel toezicht, zodat diegenen die grotere risico's nemen ook de mogelijke kosten dragen die met zulke risico's gepaard gaan.
Hypotheekmarkten in Europa kennen onderling grote verschillen. Is dit een voor- of een nadeel?
Diversiteit op nationaal niveau moet gezien worden als een voordeel en de subsidiariteit en evenredigheid moet behouden worden, maar de barrières tussen de interne markten moeten verwijderd worden. Modellen die werken en het resultaat zijn van gevestigde juridische en culturele tradities dienen in ere gehouden te worden, maar diversiteit bevordert innovatie en financiële inclusie, en laat ruimte voor op maat gemaakte producten. Eén maat voor allen werkt eenvoudigweg niet.
Dit is ook de reden waarom meer concurrentie nodig is. De concentratie in de financiële sector wordt steeds groter. Het marktaandeel van de vijf grootste kredietverstrekkers in elke lidstaat is nu meer dan 75%. Meer concurrentie is belangrijk om doeltreffendheid te verhogen.
De regulering van kredietverstrekkers is slechts een deel van het debat. Wat voor hulp kan er geboden worden aan kredietnemers?
Financiële educatie, betrouwbare informatie en deskundig advies spelen een cruciale rol. Bovendien is er nood aan degelijke leningpraktijken om eerlijke en meer evenwichtige verhoudingen tussen de kredietgever en kredietnemer te bereiken.
Ik geef enkele voorbeelden: wij kijken naar meer flexibele contracten en betalingen die aangepast kunnen worden aan de situatie van de kredietnemer en hen in staat stellen om hun lening vervroegd terug te betalen. De mogelijkheid bestaat om van kredietverstrekker te veranderen, evenals de optie om vreemde valuta in een lening naar eigen valuta om te zetten en zo de risico's te vermijden die de meeste mensen niet aankunnen.
Uw verslag formuleert ook de eis voor betere toegang tot de hypotheken voor mensen die willekeurig worden uitgesloten. Hoe zou dit in de praktijk omgezet kunnen worden?
Ik ben van mening dat producten op maat gemaakt moeten worden en aangepast moeten zijn aan de situatie van de consument. Wij kunnen bijvoorbeeld sociale voordelen in de activa in overweging nemen, om de kredietwaardigheid van consumenten te evalueren. Uitsluiting als gevolg van onjuiste informatie en beslissingen die uitsluitend gebaseerd zijn op automatische credit scores - gebruikt om de kredietwaardigheid te meten van iemand die een lening aanvraagt - moeten vermeden worden.
Zoals tijdens de G20 i al gezegd is geweest: het financiële stelsel moet opnieuw aan de behoeften van families en bedrijven tegemoetkomen. Met andere woorden: aan de behoeften van de echte economie. Om dit te bereiken moet er meer flexibiliteit aan de dag gelegd worden, alsook meer inclusie, hogere stabiliteit en veel meer concurrentie.
Het verslag werd op 30 augustus gepresenteerd in de commissie Economische en monetaire zaken. De leden zullen nu de kans krijgen om wijzigingen voor te stellen. Een stemming in de commissie wordt verwacht voor begin 2012, een eerste lezing in de plenaire vergadering zou kunnen volgen in het voorjaar van 2012.
REF. : 20110826STO25374