Sacharovprijs 2011 voor vijf vertegenwoordigers Arabische lente
De Sacharovprijs voor de vrijheid van denken gaat dit jaar naar vijf vertegenwoordigers van het Arabische volk, ter erkenning en ondersteuning van hun streven naar vrijheid en mensenrechten. Voorzitter van het Europees Parlement Jerzy Buzek i zal de winnaars de prijs op 14 december, tijdens een plechtige vergadering in Straatsburg, overhandigen.
De Sacharovprijs 2011 van het Europees Parlement gaat naar Asmaa Mahfouz (Egypte), Ahmed al-Zubair Ahmed al-Sanusi (Libië), Razan Zaitouneh (Syrië), Ali Farzat (Syrië) en postuum naar Mohamed Bouazizi (Tunesië). De nominatie werd gezamenlijk ingediend door de EVP i, S&D, ALDE en Groenen/EVA fracties.
Nadat de Conferentie van Voorzitters (de Voorzitter van het Parlement en de fractievoorzitters) het dondermorgen eens was geworden over de winnaar, verklaarde Voorzitter Buzek: "deze mensen hebben bijgedragen aan historische veranderingen in de Arabische wereld en deze prijs bevestigt hoezeer het Parlement solidair is en hen steunt in hun strijd voor vrijheid, democratie en het einde van autoritaire regimes". Hij noemde de prijs "een symbool voor alle mensen die werken voor waardigheid, democratie en grondrechten in de Arabische wereld en daarbuiten".
Asmaa Mahfouz
Mevrouw Mahfouz sloot zich in 2008 aan bij de Egyptische jeugdbeweging '6 april' en hielp bij het organiseren van stakingen voor de grondrechten. De aanhoudende intimidatie van journalisten en activisten door het Mubarak-regime en het Tunesische voorbeeld zetten Mahfouz aan om haar eigen protesten te organiseren. Haar Youtube video's, Facebook- en Twitterberichten moedigden Egyptenaren aan om op het Tahrirplein voor hun rechten op te komen. Ze werd opgepakt door de Hoge Raad der Strijdkrachten, maar op borgtocht vrijgelaten nadat prominente activisten druk hadden uitgeoefend.
Ahmed al-Zubair Ahmed al-Sanusi
De heer Ahmed al-Sanusi, ook bekend als de langst zittende 'gewetensgevangene', bracht 31 jaar in Libische gevangenissen door als gevolg van een poging tot staatsgreep tegen kolonel Kadhafi. Ahmed al-Sanusi maakt nu deel uit van de Nationale Overgangsraad, en zet zich zo in voor vrijheid en de vestiging van democratische waarden in zijn land.
Razan Zaitouneh
Mevrouw Zaitouneh, een mensenrechtenadvocaat, richtte de blog 'Syrian Human Rights Information Link' (SHRIL) op, die verslag uitbrengt over de wreedheden in Syrië. Ze stelt de moorden en mensenrechtenschendingen door het Syrische leger en de politie aan de kaak. Haar berichten zijn een belangrijke bron van informatie voor internationale media geworden. Ze is nu ondergedoken voor de autoriteiten, die haar ervan beschuldigen een buitenlandse agent te zijn en haar man en zijn jongere broer hebben gearresteerd.
Ali Farzat
De heer Farzat, een Syrische politieke catoontekenaar, is een bekende criticus van het Syrische regime en zijn leider president Bashar al-Assad. Farzat's karikaturen bespotten het regime en inspireerden zo de opstand in Syrië. In augustus 2011 sloegen de Syrische veiligheidstroepen hem in elkaar, waarbij zijn handen werden gebroken als "waarschuwing" en zijn tekeningen in beslag werden genomen.
Mohamed Bouazizi
De heer Bouazizi, een Tunesische marktkoopman, stak zichzelf in brand uit protest tegen onophoudelijke vernederingen en pesterijen door de Tunesische autoriteiten. Zijn dood vormde de aanleiding voor de rellen, die uitmondden in de Tunesische revolutie, waarbij president Zine El Abidine Ben Ali werd afgezet. Bouazizi's daad inspireerde ook opstanden in andere Arabische landen zoals Egypte en Libië, algemeen bekend als de "Arabische Lente".
Sacharovprijs voor de vrijheid van denken
De Sacharovprijs voor de vrijheid van denken werd vernoemd naar de Sovjetdissident en fysicus Andrej Sacharov. Sinds 1988 kent het Europees Parlement de prijs elk jaar toe aan personen of organisaties die een belangrijke bijdrage hebben geleverd aan de strijd voor de mensenrechten of de democratie. De winnaar ontvangt € 50.000.
Dit jaar waren de andere twee finalisten de Wit-Russische burgeractivist en journalist Dzmitry Bandarenka en de Colombiaanse vredesgemeenschap van San José de Apartadó.