Nederlanders zijn niet hufterig meer

Nederland is de afgelopen tien jaar steeds traditioneler en behoudender geworden. Dat blijkt uit een langlopende studie naar Europese waarden. Ook wordt korte metten gemaakt met de gedachte dat Nederlanders hufterig zouden zijn. Nee, ze zijn in vergelijking met veel andere Europese landen maatschappelijk betrokken en stellen zichzelf niet op de eerste plaats.

De sociologen Loek Halman en Inge Sieben, verbonden aan de Universiteit van Tilburg (UvT), schreven het boek 'Respect man!' over de manier waarop Nederlanders in het leven staan. Ze baseren zich op onderzoeksgegevens van 'The Atlas of European Values', een rapport dat sinds 1981 elke 9 jaar uitkomt.

Pas op de plaats

Nederland is een van de meest welvarende landen van Europa i, waar individuele vrijheid en persoonlijke ontwikkeling hoogtij vieren. En waar overheidsbemoeienis op een flinke dosis wantrouwen kan rekenen. Nederland loopt in de pas met de rest van Noordwest-Europa, maar onderscheidt zich wel op één punt: de Nederlander wordt steeds behoudender en traditioneler.

Volgens de onderzoekers maakt het land een 'pas op de plaats'. Nederlanders zijn ook steeds minder trots op hun eigen land, maar voelen zich al helemaal geen Europeaan. Politiek wordt als belangrijk ervaren, maar tegelijkertijd is de gemiddelde Nederlander veel minder politiek actief dan de bevolking in de buurlanden.

Geen bedreiging

Nederlanders blijken wel koplopers in Europa als het gaat om maatschappelijk engagement en solidariteit met hulpbehoevenden. Maar hier wordt een scherpe scheidslijn getrokken: gepensioneerden en zieken kunnen rekenen op steun, maar werkzoekenden en zeker immigranten vallen al snel buiten de boot.

'De hulpzoekende is alleen welkom als hij geen bedreiging vormt voor onze banen en als hij zich aanpast aan onze normen en waarden', stellen de onderzoekers.

Vrije opvoeding ?

Hoewel de Nederlandse opvoeding bekend staat als zeer vrij, blijken Hollandse ouders er toch vaak traditionele waarden op na te houden. Zo zijn goede manieren, gehoorzaamheid, spaarzaamheid en respect voor anderen belangrijke zaken om door te geven aan het nageslacht.

Onafhankelijkheid en verantwoordelijkheid spelen een minder grote rol. Volgens de onderzoekers wijst dit erop dat Nederlanders de individualisering in de samenleving te ver doorgeschoten vinden. Dat blijkt ook uit het feit dat Nederlanders zeker niet vinden dat mensen zich uitsluitend met hun eigen zaken moeten bemoeien.

Jongeren actiever

En dan de Nederlandse jongeren: geen egoïstische selfkickers, maar meer maatschappelijk betrokken en vaker donateur van een goed doel dan voorheen. Ze doen meer vrijwilligerswerk en zijn ook vaker politiek actief dan in voorgaande jaren.

Blijkbaar is Nederland zichzelf opnieuw aan het uitvinden, als een land dat het individualisme niet langer omarmt. En waar men niet meer zit te wachten op grote veranderingen en ontwikkelingen. Behoudend en traditioneel: wie kan zich nog herinneren dat dit 'vieze woorden' waren in Nederland?