Werken in een ander EU-land
Lotte Edelkoort
Lotte Edelkoort werk bij Expertise in Labour Mobility (ELM). Dit bureau adviseert bedrijven over de communicatie met hun expatpopulatie, geeft trainingen ter voorbereiding op werken over de grens, en publiceert boeken over het zoeken naar werk en de cultuurverschillen die je daarbij tegenkomt in meer dan 40 verschillende landen. Nannette Ripmeester is oprichter van ELM. Nannette heeft zelf in 17 landen gewerkt op projectbasis en werkte 7 jaar op het gebied van arbeidsmobiliteit voor de Europese Commissie i in Brussel. Meer informatie: www.labourmobility.com.
Recent is bevestigd wat velen al vreesden: de Nederlandse economie is in een dubbele dip terecht gekomen. Bij Expertise in Labour Mobility merken we dit, omdat we steeds vaker de vraag krijgen in hoeverre het mogelijk is om in het buitenland werk te vinden. Vaak volgt direct daarna de vraag of er omscholing of een extra opleiding nodig is voor een baan. In dit artikel gaat Lotte Edelkoort van Expertise in Labour Mobility verder in op deze kwestie over het hoe en waar van werk vinden zonder extra opleiding, super stage of uitgebreid internationaal netwerk van contacten.
Binnen de landen van de Europese Economische Ruimte i (EER) is vrijheid van verkeer een basisrecht. Dit betekent dat EER-burgers zich in principe zonder problemen kunnen vestigen in een andere lidstaat en voor hen dezelfde rechten gelden als voor de burgers van dat betreffende land. Daarom kan je als EER-burger zonder werkvergunning werken, zowel als werknemer en als zelfstandige. In die zin wordt werken in het buitenland, binnen de Europese Unie i dan, je vrij gemakkelijk gemaakt.
Afschermen
Toch proberen veel landen bepaalde sectoren af te schermen zodat er meer ruimte is voor werknemers uit hun eigen land. Immers, in Spanje is de werkloosheid onder jongeren bijna 45%. Het is dan ook begrijpelijk dat een land de banen die er zijn liever aan zijn eigen inwoners 'geeft', maar in principe mag dit niet - iedere EER inwoner mag proberen een baan te vinden in een ander EER land.
Wel is het goed om te weten dat binnen de EER niet altijd alle Nederlandse diploma’s worden erkend. Dat betekent dat je niet met al je diploma’s terecht kunt in het buitenland - er wordt bij sommige beroepen gevraagd om extra opleidingen. Het diploma van een arts of een architect is daar een goed voorbeeld van.
Eigen bedrijf
Vaak wordt gedacht dat het starten van een eigen bedrijf daarom het simpelst is - immers, daar heb je geen diploma’s voor nodig. Je wil bijvoorbeeld een leuke Bed & Breakfast beginnen op het Franse plattenland, of een advocatenpraktijk opzetten in Hongkong. Dat lijkt simpeler dan het is, want het verkrijgen van de juiste papieren is vaak een ingewikkelde en vooral tijdrovende procedure.
De vraag rest welke beroepen je nu eigenlijk wel kunt uitvoeren zonder extra opleiding, bij- of omscholing. In vrijwel elk land is het mogelijk om aan het werk te gaan binnen de horeca en het toerisme. Binnen deze sectoren kun je denken aan een baan in een hotel of als tourguide. Daarnaast is het vaak ook mogelijk zonder extra opleiding een administratieve functie te vervullen. Een voorbeeld is een jonge Nederlandse vrouw die de administratie doet van een Nederlands-Spaans advocatenkantoor in Barcelona. Maar let op - dat het iemand anders lukt, hoeft niet te betekenen dat het gemakkelijk is om in deze sector in het buitenland werk te vinden. Bovendien is het spreken van de taal van cruciaal belang!
De bouw
Voor echte ‘hands-on’ beroepen geldt dat het relatief gemakkelijk is om in het buitenland te gaan werken zonder extra scholing. Het gaat hier bijvoorbeeld om banen in en rondom de bouw. Bij Expertise in Labour Mobility vroeg een glazenwasser ons ooit of hij zonder omscholing in Dubai aan de slag kon. Ja - en er zijn daar in ieder geval genoeg ramen om te wassen!
Een van de zeldzame groeiende sectoren is de ICT sector. Hierin liggen de banen nog net niet voor het oprapen, maar er liggen wel bijzonder goede kansen! Ten slotte bieden creatieve beroepen mogelijkheden - als kunstenaar, maar ook als fotograaf kun je in Rusland ook aan de slag!.
De taal
In veel gevallen betekent een baan in het buitenland toch vaak onder aan de ladder beginnen - diploma’s hebben minder waarde, werkervaring wordt anders gewaardeerd en, het is al eerder genoemd, last but certainly not least: de taal! Het is van cruciaal belang dat je de taal spreekt van het land waar je naar toe verhuisd - of in ieder geval bereid bent de taal te gaan leren.
Wellicht overbodig, maar wel zinvol om te vermelden hier: de regeling betreffende werkloosheidsuitkering in het buitenland. Er bestaat namelijk een mogelijkheid om voor drie maanden je werkloosheidsuitkering, uiteraard onder bepaalde voorwaarden, te ‘exporteren’ naar een ander EU land. Dit maakt het zeer aantrekkelijk om drie maanden ‘buiten de deur’ te kijken.
Onderwijs
Een andere mogelijkheid is lesgeven - als je een diploma hebt waarmee je in Nederland mag lesgeven, zorg dan dat je ook in het bezit bent van een verklaring van onderwijsbevoegdheid, waarin staat voor welke vakken en voor welk schooltype je bent bevoegd. Deze verklaring heb je nodig als je in het buitenland les wil geven, en is op te vragen bij DUO.
Tot slot: het vinden van een baan in het buitenland vereist aandacht en doorzettingsvermogen! Het simpelweg vertalen van je CV is niet genoeg - de eisen die aan je CV worden gesteld, verschillen per land. Ook de managementcultuur binnen organisaties is cultureel bepaald - punctualiteit betekent in Italië niet hetzelfde als het in Nederland betekent. Deze culturele verschillen zijn niet onoverkomelijk maar het is in je zoektocht naar een baan wel van cruciaal belang deze in acht te nemen.
Gidsen
Expertise in Labour Mobility heeft een serie gidsen ontwikkeld waarin deze culturele verschillen per land worden beschreven en wat het effect is van die cultuurverschillen in solliciteren. De gidsen zijn te verkrijgen via de website www.labourmobility.com.
Laat de crisis je niet tegenhouden, maar zie het als een kans om naar het buitenland te gaan - wie weet wat een positieve wending je leven neemt!
Lotte Edelkoort werkt als Corporate HRM Projects Coordinator bij Expertise in Labour Mobility. Nannette Ripmeester is de Managing Director van Expertise in Labour Mobility.
