Tegendenkers - Geoorloofd geweld. Dr. Ruud Welten en prof. dr. Hans Achterhuis, Utrecht

Utrecht Centraal
© Kevin Bergenhenegouwen / PDC
datum 17 september 2012 20:00 - 21:30
plaats Utrecht
locatie Aula, Academiegebouw Toon locatie
organisatie Studium Generale van de Universiteit Utrecht

Tegendenkers

In dialoog met de Denker des Vaderlands

Foto: dimaberkut / 123rf.com

Printversie

‘Tegenspraak brengt ons verder’, luidt een beroemde leus uit de jaren zestig. Dat geldt voor de democratie waarin ruimte moet zijn voor oppositie, maar evenzeer voor de wetenschap en filosofie. Wetenschap bedrijven betekent in de kern proberen het tegendeel te bewijzen. En in de filosofie ontstaan nieuwe ideeën en stromingen vaak door je af te zetten tegen je voorgangers. Onder woorden brengen waar je het niet mee eens bent is een vruchtbare manier om tot kennis te komen.

Prof. dr. Hans Achterhuis (Filosofie, UT en Denker des Vaderlands) benadrukt in zijn werk het belang van ‘tegen jezelf indenken’. Om vooruit te komen heb je anderen nodig die het met jou oneens zijn en bereid zijn tot diepgaande ideeënuitwisseling. Studium Generale nodigt deze ‘tegendenkers’ uit om met Achterhuis in discussie te gaan. Is geweld gerechtvaardigd als je een betere wereld wilt realiseren, zoals in Syrië of Irak? Professionals verdienen meer ruimte in de zorg, maar stemt hun belang overeen met dat van de patiënt? Een utopie helpt ons idealen te verwoorden, maar het gevaar van totalitair denken is nooit ver weg. En: onderwijs voor iedereen is een ideaal, maar ontstaat er niet een nieuwe tweedeling tussen hoger en lager opgeleiden? Vier tegendenkers spreken zich dit najaar uit, waarna Achterhuis met hen in debat gaat.

Deze serie wordt vervolgd in het voorjaar van 2013 en is georganiseerd in samenwerking met Trouw. Daarin verschijnt elke zaterdag na de lezing een groot artikel van de hand van Hans Achterhuis en zijn tegendenker. Het eerste artikel vind je hier (pdf).

Programma

Dit programma loopt door in het voorjaar van 2013

Maandag 17 september

Geoorloofd geweld

Dr. Ruud Welten (Filosofie, TiU) en prof. dr. Hans Achterhuis

Maandag 15 oktober

Gezondheidszorg, een gevaar voor de gezondheid

Prof. dr. Margo Trappenburg (Bestuurs- en Organisatiewetenschappen, UU en UvA) en prof. dr. Hans Achterhuis

Maandag 12 november

Grenzen aan de utopie

Dr. Ronald van Raak (historicus, filosoof en SP-politicus) en prof. dr. Hans Achterhuis

Maandag 17 december

De slimste aan de macht

Prof. dr. Evelien Tonkens (Actief Burgerschap, UvA) en prof. dr. Hans Achterhuis

Leestips en links

  • Trouw publiceerde drie essays naar aanleiding van de lezingen. Lees in de essays over geweld, gezondheidszorg en de utopie de visies van onze sprekers nog eens na.
  • Hoe dachten grote filosofen over geweld? Lees hoe Sartre, Camus en Merleau-Ponty over terreur en terrorisme dachten in Zinvol geweld, Ruud Welten, Boekencentrum B.V. 2011.
  • 'Het is altijd wezenlijk aan de linkse beweging geweest dat ze geweld erkent als een middel in de strijd voor rechtvaardigheid' aldus dr. Ruud Welten in het artikel 'Filosoof: geweld hoort echt bij links', in Trouw.
  • Ronald van Raak schreef een pleidooi voor politieke idealen (essays): Oud licht op nieuwe zaken (Veen Magazines, 2003).
  • Intelligentie en motivatie bepalen of iemand gaat studeren en de politiek in gaat. Hierdoor is Nederland een diplomademocratie geworden waar de slimsten de maat aangeven. Dit stellen Mark Bovens en Anchrit Wille in hun boek Diplomademocratie (2010). Lees hier de uitgebreide samenvatting.
  • Vruchtbare discussies ga je niet alleen aan met de ander, maar ook met jezelf. Hans Achterhuis, Zonder vrienden geen filosofie, Lemniscaat, 2011.
  • Margo Trappenburg in Villa VPRO in gesprek over groeiende zorgkosten in Nederland. Beluister de podcast hier.
  • Wat is de toekomst van de zorg in Nederland? Dat besprak Margo Trappenburg, onderzoeker op het gebied van de gezondheidszorg in NCRV Lunch!
  • In zijn magnus opus Met alle geweld doet Hans Achterhuis een poging de verschillende vormen van geweld te begrijpen. Met alle geweld, Hans Achterhuis, Lemniscaat 2008.

In samenwerking met