Vragen en antwoorden over de Excellentiekeur
De Excellentiekeur is een kwaliteitslabel dat wordt toegekend aan projectvoorstellen die zijn ingediend voor financiering in het kader van Horizon 2020
Wat is een Excellentiekeur?
De Excellentiekeur is een kwaliteitslabel dat wordt toegekend aan projectvoorstellen die zijn ingediend voor financiering in het kader van Horizon 2020, het kaderprogramma van de EU voor onderzoek en innovatie. Het label wordt gegeven aan de projecten die voldeden aan alle strenge selectie- en toekenningscriteria van de beoordeling in het kader van Horizon 2020, maar niet konden worden gefinancierd met het beschikbare budget. De Excellentiekeur vestigt de aandacht op veelbelovende projectvoorstellen die financiering verdienen uit (publieke of particuliere) alternatieve bronnen. Daarbij kan het gaan om nationale, regionale, Europese of internationale bronnen.
Waarom een Excellentiekeur?
In een tijd van schaarse hulpmiddelen moeten we onze investeringen in onderzoek en innovatie zo goed mogelijk laten renderen voor concurrentievermogen en groei. Dat kunnen we doen door synergieën tot stand te brengen tussen Horizon 2020 en andere financieringsbronnen, zoals — om slechts één voorbeeld te noemen — de Europese structuur- en investeringsfondsen (ESIF). Dat was ook een duidelijk mandaat van voorzitter Juncker aan de commissarissen Moedas en Creţu.
Wie haalt voordeel uit de Excellentiekeur?
Elk jaar doen duizenden organisaties in Europa een aanvraag in het kader van het programma Horizon 2020. De Europese Commissie i beschikt over een van de meest volledige beoordelingssystemen ter wereld, met internationale panels van onafhankelijke deskundigen.
Bij de beoordeling worden voorstellen getoetst aan drie vaste criteria (uitmuntendheid, impact en efficiëntie & kwaliteit van uitvoering). Zo wordt onderscheid gemaakt tussen de voorstellen die niet rijp genoeg zijn om financiering te ontvangen (onder de kwaliteitsdrempel) en de voorstellen die wel in aanmerking komen voor financiering (boven de drempel). Van de projecten die zich boven de drempel bevinden, worden slechts enkele gefinancierd naargelang het beschikbare budget.
Het certificaat "Excellentiekeur" wordt toegekend aan indieners van voorstellen die worden beoordeeld als "boven de drempel", maar die geen financiering ontvangen. De houder van het certificaat kan dan alternatieve financieringsorganen benaderen en met het certificaat aantonen dat zijn projectvoorstel kwalitatief hoogwaardig is. Het is echter geen garantie voor steun aan die voorstellen.
In de eerste proeffase van de actie worden enkel voorstellen voor het kmo-instrument (kmo's: kleine en middelgrote ondernemingen) in aanmerking genomen, met name alle voorstellen voor het kmo-instrument die wel een beoordeling boven de kwaliteitsdrempel kregen, maar geen finaciering van Horizon 2020. Later kan de actie worden uitgebreid met andere thema's van Horizon 2020.
Een unieke kans voor regio's/lidstaten en hun belanghebbenden
De Excellentiekeur biedt de regio's en de lidstaten een unieke kans om het beoordelingsproces van Horizon 2020 ten volle te benutten. Goede voorstellen van veelbelovende innoverende bedrijven die de ambitie hebben te groeien en internationaal te concurreren, kunnen zij op die manier gemakkelijk herkennen en mogelijk financieren. Zo kunnen zij tijd en geld besparen en de onderzoeks- en innovatieprestaties en lokale impact in de regio's verbeteren.
Voor de lancering van de Excellentiekeur is het kmo-instrument van Horizon 2020 gekozen omdat het belangrijk is voor de regionale en nationale ontwikkeling en aangezien de projectvoorstellen meestal betrekking hebben op kleinschalige onderzoeks- en innovatieactiviteiten, dicht bij de markt, met een duidelijke lokale impact omdat ze gestuurd worden door één enkele kmo.
Regio's/lidstaten die interesse hebben voor financiering van dergelijke voorstellen, zouden ESIF-middelen kunnen gebruiken (in overeenstemming met hun strategie voor slimme specialisatie, de specifieke doelstellingen van hun programma's en met inachtneming van nationale en relevante EU-regels, bijvoorbeeld in verband met staatssteun) om financiering toe te kennen zonder aanvullende beoordeling van de kwaliteit van een voorstel. Deze mogelijkheid is niet beperkt tot ESIF. Andere (publieke of particuliere) financieringsbronnen zijn eveneens welkom.
Het kmo-instrument en de Excellentiekeur
De oproepen tot het indienen van voorstellen in het kader van het kmo-instrument van Horizon 2020 staan open voor kleine en middelgrote bedrijven in alle EU-lidstaten en andere landen die geassocieerd zijn aan Horizon 2020. Het kmo-instrument biedt ondersteuning voor haalbaarheidsstudies (fase 1) en innovatieontwikkeling & demonstratie (fase 2).
Dankzij de Excellentiekeur krijgen goede voorstellen van innovatieve kmo's meer kansen voor financiering. De kostbare tijd en de inspanningen die de kmo's in het voorstel en de ontwikkeling van het idee hebben geïnvesteerd, zijn zo niet voor niets geweest.
Sommige lidstaten en regio's hanteren bij nationale of regionale financiering een aanpak die gelijkaardig is als die van de Excellentiekeur. Een aantal kmo's die een aanvraag doen voor het kmo-instrument ondervinden daarvan al voordeel. De lidstaten/regio's kennen die kmo's op lokaal niveau alternatieve financiering toe op basis van de beoordeling in het kader van Horizon 2020. Zelfs aan Horizon 2020 geassocieerde landen kunnen hun eigen nationale financiering gebruiken om dergelijke voorstellen te steunen (ESIF bestrijkt enkel EU-lidstaten).
Vooruitblik
In de nabije toekomst zal de Excellentiekeur mogelijk ook voor andere thema's van Horizon 2020 worden toegekend, te beginnen bij Marie Skłodowska-Curie-beurzen, conceptbeproevingsprojecten voor de Europese Onderzoeksraad (ERC) en andere onderdelen van het Horizon 2020-programma met één begunstigde. Dat hangt af van het resultaat van het proefproject en de antwoorden van de ESIF-managementautoriteiten en/of andere financieringsorganen en de uiteindelijke begunstigden.
Hoe wordt het initiatief Excellentiekeur uitgevoerd?
Kmo's die een Excellentiekeur hebben ontvangen kunnen zelf publieke of particuliere financieringsorganen op nationaal of regionaal niveau om alternatieve financiering vragen. Ze zijn daartoe niet verplicht. Informatie over de aanvraag in het kader van Horizon 2020 wordt niet automatisch doorgegeven. De kmo's hebben ook niet automatisch recht op financiering uit alternatieve bronnen.
De lidstaten of regio's die hun kmo's een dergelijke alternatieve financiering willen bieden, moeten financieringsregelingen vaststellen die of specifiek bedoeld zijn voor dergelijke voorstellen of financiering mogelijk maken voor projecten van het kmo-instrumenttype als onderdeel van bredere ondersteuningsregelingen met inachtneming van de nationale en de EU-regels. Zij voeren een beperkt aantal aanvullende controles van de voorstellen uit, met name in verband met hun locatie, de naleving van de prioriteiten voor slimme specialisatie en andere nationale/regionale regels.
Misschien zijn aanpassingen aan de financiële opzet van de projecten noodzakelijk. Een groeiend aantal lidstaten en regio's onderzoekt al de mogelijkheden om dit systeem zo goed mogelijk toe te passen.
Om uitwisseling van knowhow mogelijk te maken, heeft de Europese Commissie een Praktijkgemeenschap opgericht, die de beste manieren onderzoekt om financieringsregelingen uit te voeren ter ondersteuning van kwalitatief hoogwaardige projecten met Excellentiekeur via ESIF en andere bronnen. De Praktijkgemeenschap is voorbehouden voor nationale en regionale autoriteiten die financiering voor onderzoek en innovatie kunnen verlenen. Zij staat ook open voor andere financieringsinstellingen voor innoverende kmo's (met inbegrip van particuliere banken en investeerders).
Organisaties die deel willen uitmaken van de Europese "Praktijkgemeenschap", kunnen per e-mail een blijk van belangstelling indienen: RTD-seal-of-excellence@ec.europa.eu
Hoe kunnen kmo's uitzoeken of er ESIF-programma's zijn die ondersteuning voor kmo-innovatie bieden en wie ze moeten contacteren?
Voor bijna het hele grondgebied van de EU hebben één of meer ESI-fondsen budget bestemd voor kmo-innovatie, maar de voorwaarden en het beschikbare budget verschillen naargelang de regio, zijn strategie voor slimme specialisatie en specifieke doelstellingen.
De contactgegevens van de managementautoriteiten die bijzonderheden kunnen verschaffen over de lokale financieringsvoorwaarden en toekomstige oproepen zijn gemakkelijk te vinden op de InfoRegio-website (voor het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling i - EFRO) en op de website van het Europees Netwerk voor plattelandsontwikkeling (voor het Europees Landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling - ELFPO). Informatie over de strategie voor slimme specialisatie van een bepaald land of een bepaalde regio is te vinden op de website van het S3Platform. De website van de Excellentiekeur geeft eveneens concrete voorbeelden van bestaande financieringsregelingen.
Worden kmo's die dankzij de Excellentiekeur alternatieve financiering hebben gekregen van EFRO in de volgende fasen van het kmo-instrument op gelijke voet beoordeeld met de kmo's die rechtstreeks steun van Horizon 2020 hebben gekregen?
Elke kmo kan een aanvraag indienen voor fase 2 van het kmo-instrument. Het is niet noodzakelijk fase 1 en de haalbaarheidsactiviteiten met succes te doorlopen om toegang te krijgen tot financiering in fase 2. De ondersteuning van fase 3 wordt pas vanaf [2016] opgestart voor kmo's die de subsidies van fasen 1 en 2 van het kmo-instrument krijgen. De Commissie werkt samen met de regio's die deelnemen aan de excellentiekeur om de vraag naar dergelijke ondersteunende diensten voor kmo's met de excellentiekeur in te schatten en na te gaan hoe die diensten kunnen worden aangeboden.
Meer informatie
Guide on synergies between different EU research and innovation related programmes
ESIF-ondersteuning van onderzoek en innovatie
Proefproject "Trap naar topkwaliteit"
MEMO/15/5802
Contactpersoon voor de pers:
Voor het publiek: Europe Direct per telefoon 00 800 67 89 10 11 of e-mail |