De geheime leeskamer

Met dank overgenomen van J.J. (Jasper) van Dijk i, gepubliceerd op donderdag 18 februari 2016, column.

Woensdag was ik op het ministerie van Buitenlandse Zaken om kennis te nemen van geheime TTIP-documenten. In het ministerie is sinds 1 februari een besloten leeskamer ingericht, met verslagen van de TTIP-onderhandelingen tussen de EU en de VS. Om binnen te komen moest ik tekenen voor absolute geheimhouding, mijn telefoon moest uit en ik werd permanent bewaakt door een beveiliger. Ik mocht niet communiceren over de stukken met een beleidsmedewerker van de Tweede Kamer die erbij was. Vanwege deze poppenkast staat de TTIP-leeskamer ook bekend als darkroom.

Wat mij vooral stoort is het ondemocratische gehalte van deze werkwijze. Ik mag kennisnemen van de onderhandelingsteksten, maar ik mag er niets over zeggen. Ik wil dat Kamerleden dat wel mogen: het gaat over fundamentele zaken, over de uitholling van onze democratie. Nu zijn het een stel ongekozen ambtenaren die met de VS onderhandelen over onze verworvenheden. Over onze standaarden en over de manier waarop de Amerikanen invloed krijgen op onze regels en wetten. En niet te vergeten over geschillenbeslechting(ISDS), waarbij bedrijven landen kunnen aanklagen.

We mogen debatteren over TTIP, maar ik mag niets zeggen over de laatste stand van zaken. Ik moet zwijgen over concessies die de EU heeft gedaan. We zullen moeten afwachten tot de onderhandelingen zijn afgerond. Dan mogen we Ja of Nee zeggen tegen een verdrag waar door een select gezelschap jaren over is gesproken achter gesloten deuren. Als de Tweede Kamer überhaupt al mag meebeslissen, want daarover wordt nog juridisch advies gevraagd...

Ik zeg: stop met deze geheimzinnigheid, leg de kaarten op tafel, zorg voor een transparant en democratisch debat. TTIP is een ingrijpend verdrag dat invloed heeft op honderden miljoenen mensen. Onze democratie staat op het spel.