Billijke belastingheffing: Commissie start werkzaamheden voor eerste gemeenschappelijke EU-lijst van niet-coöperatieve fiscale jurisdicties

De Europese Commissie i werkt hard verder aan de opstelling van een eerste gemeenschappelijke EU-lijst van niet-coöperatieve fiscale jurisdicties. In dat verband heeft zij net een vooronderzoek gepresenteerd ("scorebord van indicatoren") waarin alle derde landen aan kernindicatoren zijn getoetst.

De EU-lidstaten moeten nu kiezen welke landen in de komende maanden grondiger moeten worden gescreend om een duidelijk beeld te krijgen van de landen die zich op fiscaal gebied niet aan de regels houden.

In januari 2016 heeft de Commissie, als onderdeel van haar bredere agenda om belastingontduiking en -ontwijking te bestrijden, een driestappenplan voor de opstelling van een gemeenschappelijke EU-lijst voorgesteld. Een gemeenschappelijke EU-lijst van niet-coöperatieve jurisdicties zal meer gewicht in de schaal leggen dan de huidige lappendeken van nationale lijsten bij de aanpak van niet-EU-landen die weigeren om de internationale normen inzake goed fiscaal bestuur na te leven. Een EU-lijst zal ook verhinderen dat misbruik wordt gemaakt van mismatches tussen de verschillende nationale systemen door agressieve fiscale planning.

Het is de bedoeling om de definitieve lijst van niet-coöperatieve jurisdicties eind 2017 bekend te kunnen maken. De lidstaten hebben al hun steun voor deze aanpak uitgesproken en ook het Europees Parlement heeft er zich volmondig achter geschaard.

Pierre Moscovici, commissaris voor Economische en Financiële Zaken, Belastingen en Douane, zei in dit verband het volgende: "De EU hecht sterk aan haar internationale verbintenissen inzake goed fiscaal bestuur. Het is niet meer dan redelijk dat wij van onze internationale partners hetzelfde verwachten. Wij willen eerlijke en open discussies met onze partners over fiscale kwesties die iedereen in de internationale gemeenschap aangaan. De EU-lijst wordt het instrument waarmee wij derde landen zullen aanpakken die weigeren het spel eerlijk te spelen."

Opzet van het scorebord

Het scorebord van de Commissie moet de lidstaten helpen bepalen met welke landen de EU een dialoog moet beginnen over aangelegenheden inzake goed fiscaal bestuur. Het is opgezet om het proces op gang te brengen en de lidstaten te helpen een onderbouwde keuze te maken ten aanzien van de landen die zij moeten beginnen te screenen.

Er is een analyse verricht van alle niet-EU-landen en fiscale jurisdicties wereldwijd om na te gaan hoe groot het risico is dat zij belastingontwijking faciliteren. Dit vooronderzoek was gebaseerd op een hele reeks neutrale en objectieve indicatoren, waaronder economische gegevens, financiële activiteiten, institutionele en juridische structuren, en basisnormen inzake goed fiscaal bestuur.

In een eerste fase presenteert het scorebord feitelijke informatie over elk land volgens drie neutrale indicatoren: economische banden met de EU, financiële activiteit en stabiliteitsfactoren. De jurisdicties die hoog scoren in deze drie categorieën, worden vervolgens getoetst aan risico-indicatoren, zoals hun mate van transparantie of het potentiële gebruik van fiscale gunstregelingen.

Het vooronderzoek spreekt geen oordeel uit over derde landen en is ook geen voorlopige EU-lijst. Landen kunnen om diverse redenen hoog scoren op de indicatoren van het scorebord, zelfs wanneer zij geen bedreiging vormen voor de belastinggrondslagen van de lidstaten. Het doel is om de lidstaten te helpen gerichter te werk te gaan bij de selectie van de landen die grondiger moeten worden gescreend op het punt van goed fiscaal bestuur, hetgeen de volgende stap is in het proces dat moet uitmonden in de nieuwe EU-lijst. De EU zal tijdens de opstelling van de lijst nauw samenwerken met de OESO en rekening houden met de OESO-beoordeling van de transparantienormen van jurisdicties.

Volgende stappen

Het vooronderzoek is op 14 september gepresenteerd aan de deskundigen van de lidstaten in de Groep gedragscode (belastingregeling ondernemingen) van de Raad. Op basis van de resultaten zal de Groep gedragscode beslissen welke jurisdicties moeten worden gescreend, en de ministers van Financiën zouden hieraan hun goedkeuring moeten geven vóór het einde van het jaar. De screening van de geselecteerde landen moet dan van start gaan in januari volgend jaar, zodat een eerste EU-lijst van niet-coöperatieve fiscale jurisdicties klaar kan zijn vóór eind 2017.

Achtergrond

De opstelling van de nieuwe EU-lijst maakt deel uit van de EU-campagne om hard op te treden tegen belastingontduiking en -ontwijking en eerlijkere belastingheffing te bevorderen, zowel binnen de EU als wereldwijd. De opstelling van de lijst is een idee dat de Commissie in januari 2016 naar voren heeft gebracht in haar externe strategie voor effectieve belastingheffing, en dat in mei door de ministers van Financiën werd goedgekeurd. Ook het Europees Parlement heeft bij herhaling zijn steun uitgesproken voor de opstelling van een EU-lijst.

De externe strategie voorziet in een duidelijk, eerlijk en objectief proces voor het opstellen van een EU-lijst op basis van de volgende drie stappen.

• - 

  • 1. 

    Scorebord: de Commissie ontwikkelt een neutraal scorebord met indicatoren aan de hand waarvan voor elk derde land kan worden bepaald hoe groot het risico is dat het belastingstelsel van dat land belastingontwijking faciliteert. De Commissie presenteert de resultaten van het scorebord aan de deskundigen van de lidstaten in de Groep gedragscode van de Raad.

• - 

  • 2. 

    Screening: op basis van de resultaten van het scorebord beslissen de lidstaten ten aanzien van welke derde landen een formele screening door de EU moet plaatsvinden. De screening van de normen inzake goed fiscaal bestuur die deze derde landen toepassen, zal worden verricht door de Commissie en de Groep gedragscode. Met de landen in kwestie zal een dialoog worden opgezet in het kader waarvan zij op eventuele zorgpunten kunnen reageren of hechtere samenwerking met de EU in belastingzaken kunnen bespreken.

• - 

  • 3. 

    Opstelling van de lijst: zodra de screening is voltooid, zullen derde landen die weigerden om hun medewerking te verlenen of met de EU in gesprek te gaan over zorgpunten inzake goed fiscaal bestuur, op de EU-lijst terechtkomen.

De gemeenschappelijke EU-lijst is bedoeld als een "ultiem middel". Het wordt een instrument om derde landen aan te pakken die weigeren de beginselen van goed fiscaal bestuur te respecteren, wanneer alle andere pogingen om met hen in gesprek te gaan, zijn mislukt.

Zie voor meer informatie: MEMO/16/2997

IP/16/2996