Nieuw verslag toont de positieve invloed van het cohesiebeleid op het investeringsklimaat in Europa

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op vrijdag 31 maart 2017.

Een van de belangrijkste elementen van de hervorming van het cohesiebeleid voor 2014-2020 was de invoering van voorwaarden waaraan de lidstaten moeten voldoen voordat zij geld ontvangen uit de Europese structuur- en investeringsfondsen.

Uit de vandaag gepubliceerde eerste evaluatie blijkt dat deze bijkomende maatregel een grote meerwaarde heeft en dat de voorafgaande voorwaarden voor de lidstaten en regio's een belangrijke stimulans zijn om hervormingen door te voeren die anders zouden zijn uit- of afgesteld.

De voorafgaande voorwaarden (ook wel "ex-antevoorwaarden" genoemd) hebben betrekking op uiteenlopende sectoren zoals energie-efficiëntie, innovatie, digitale plannen en onderwijshervormingen. Zij zijn in het hervormde cohesiebeleid opgenomen om bij te dragen tot gezonde en doeltreffende uitgaven.

EU-commissaris voor Regionaal Beleid Corina Crețu i zei hierover het volgende: "Uit dit verslag blijkt dat deze voorwaarden hebben geleid tot een algemene verbetering van het begrotingskader van de EU i. Door het ontvangen van EU-financiering te koppelen aan de uitvoering van belangrijke structurele wijzigingen hebben wij niet alleen bijgedragen tot gezonde openbare investeringen, maar ook tot een betere levensstandaard in de EU en de juiste voorwaarden voor meer groei en werkgelegenheid, wat overeenstemt met de doelstellingen van het Investeringsplan van voorzitter Juncker i."

Door het stellen van deze voorwaarden worden knelpunten voor investeringen aangepakt.

Verschillende voorwaarden vereisten de aanpak van zowel horizontale als sectorale belemmeringen voor investeringen in de EU. Zo werd via de derde pijler bijgedragen tot de verdieping van de eengemaakte markt en de uitvoering van het investeringsplan.

Dankzij deze voorwaarden werden onder meer de institutionele mechanismen versterkt en transparante procedures op het gebied van overheidsopdrachten ontwikkeld of moesten de lidstaten hun regelgeving en ondernemingsklimaat voor kleine bedrijven verbeteren en vereenvoudigen. Er werden bijvoorbeeld maatregelen ingevoerd om de procedure voor het opzetten van een bedrijf sneller en goedkoper te maken. In Malta, Portugal en Slovenië werden "kmo-tests" ingevoerd om te peilen naar de impact van nationale wetgeving op kleine en middelgrote ondernemingen.

In de digitale sector was een van de voorwaarden dat lidstaten een lijst zouden opstellen van projecten die een prioritaire behandeling moesten krijgen en aansloten bij de doelstellingen van de digitale eengemaakte markt op het gebied van de snelle uitrol van breedband. Deze voorwaarde op het gebied van digitale groei heeft ertoe geleid dat in Griekenland een herziene strategie voor digitale groei werd aangenomen.

Zij ondersteunen structurele veranderingen en de uitvoering van de landenspecifieke aanbevelingen (LSA's)

Deze voorwaarden hebben de aanzet gegeven tot talrijke wijzigingen van de wetgeving die hoognodig waren op tal van beleidsterreinen zoals het onderwijs, de arbeidsmarkt, de gezondheidszorg en sociale inclusie.

In Kroatië, Bulgarije en Roemenië is de gezondheidszorginfrastructuur in kaart gebracht om te voldoen aan de voorwaarde voor de sector van de gezondheidszorg. Dankzij deze kaarten konden verschillende landenspecifieke aanbevelingen op het gebied van de kosteneffectiviteit van de uitgaven, de toegankelijkheid en de algehele efficiëntie van de gezondheidszorg worden aangepakt.

Zij bevorderen een snellere omzetting van het EU-acquis

In Tsjechië, Italië, Polen, Portugal, Slovenië en Spanje hebben de forse inspanningen om aan de voorwaarde inzake energie-efficiëntie te voldoen, geleid tot een snelle omzetting van de richtlijnen inzake energie-efficiëntie en de energieprestaties van gebouwen. In een aantal lidstaten, waaronder Hongarije, was de voorwaarde met betrekking tot de watersector aanleiding voor de overheid om een prijsstellingsbeleid voor water in de landbouw in te voeren, zodat landbouwers worden aangezet tot een efficiënter watergebruik.

Zij zorgen voor een doelgerichter gebruik van de steun van de Europese structuur- en investeringsfondsen (ESI-fondsen) en andere publieke middelen.

Een vaak gestelde voorwaarde is dat de steun uit de EU-fondsen moet worden ingepast in strategische investeringskaders. Deze kaders, die zowel EU-middelen als regionale en nationale financiering omvatten, zijn zodanig opgezet dat zij voldoen aan bepaalde kwaliteitscriteria. Zij zijn gebaseerd op een behoeftenanalyse en omvatten maatregelen voor het aantrekken van particuliere investeringen. Zo hebben zij bijgedragen tot een betere coördinatie van overheidsuitgaven volgens duidelijke prioriteiten.

In Portugal was de voorwaarde op het gebied van onderzoek en innovatie (O&I) dat er nationale en regionale strategieën voor slimme specialisatie werden vastgesteld. Dit heeft ertoe bijgedragen dat de overheidsfinanciering voor O&I werd toegespitst op een beperkt aantal belangrijke concurrerende gebieden en dat werd gezocht naar mogelijkheden voor partnerschappen tussen de academische wereld en innovatieve ondernemingen.

Zij versterken de administratieve capaciteit en de communicatie tussen alle bestuurlijke niveaus.

Een efficiënt openbaar bestuur is van cruciaal belang voor het welslagen van overheids- en EU-investeringen. Waar de versterking en de hervorming van overheidsdiensten een specifieke voorwaarde was, bleek het proces om aan de voorwaarden te voldoen te leiden tot een betere coördinatie en communicatie tussen de ministeries, agentschappen, regionale en lokale overheden en andere belanghebbenden.

In de Franse Auvergnestreek was het de eerste keer dat lokale overheden, het maatschappelijk middenveld en het plaatselijke bedrijfsleven samen een regionale innovatiestrategie ontwikkelden, wat een voorwaarde op het gebied van O&I was.

Volgende stappen

Uit het verslag blijkt dat er nog altijd ruimte is voor verbetering - moeten de voorwaarden meer moeten worden toegesneden op de behoeften van de lidstaten en regio's? Hoe kan ervoor worden gezorgd dat tijdens de volledige financiële periode aan de voorwaarden wordt voldaan? Deze belangrijke kwesties zullen zeker ter sprake komen tijdens de bespreking van het cohesiebeleid na 2020.

Achtergrond

De invoering van voorafgaande voorwaarden met het oog op succesvolle investeringen is een van de belangrijkste nieuwe elementen van het hervormde cohesiebeleid (zie MEMO/13/1011).

Momenteel wordt aan 86 % van deze voorwaarden voldaan door alle lidstaten. De lidstaten hebben tot de zomer van 2017 tijd om te laten weten dat zij aan nog meer voorwaarden hebben voldaan.

Voor meer informatie

Werkdocument van de diensten van de Commissie - the Value added of Ex-ante conditionalities in the European Structural and Investment Funds

Definitie van ex-antevoorwaarden op de Inforegio-website

Open gegevensplatform over het cohesiebeleid

IP/17/781

 

Contactpersoon voor de pers:

Voor het publiek: Europe Direct per telefoon 00 800 67 89 10 11 of e-mail