Verklaring van Federica Mogherini ter gelegenheid van de Werelddag van de persvrijheid
Een vrije pers is essentieel voor een goed functionerende democratie. Vandaag vieren we de Werelddag van de persvrijheid, in moeilijke tijden voor de journalistiek. De vrijheid van meningsuiting en de persvrijheid komen steeds meer onder vuur te liggen.
Vrije, pluralistische en onafhankelijke media zijn onontbeerlijk om de democratie wereldwijd te bevorderen en beschermen. Vrijheid van pers en meningsuiting vormen de hoekstenen van de democratie. Zij dragen bij tot stabiele, inclusieve en weerbare samenlevingen en kunnen spanningen en conflicten helpen bezweren. De EU i ondersteunt de Agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling, die ook het waarborgen van universele toegang tot informatie en bescherming van de vrijheid van meningsuiting omvat.
Het ondersteunen van onafhankelijke, hoogwaardige en ethisch verantwoorde journalistiek is essentieel. Door te zorgen voor vrije circulatie van op degelijk onderzoek gebaseerde informatie van goede kwaliteit over aangelegenheden van openbaar belang en door te fungeren als waakhond vormen onafhankelijke media de basis van een participatieve democratie en dwingen zij regeringen verantwoording af te leggen. De EU zorgt ervoor dat de vrijheid van meningsuiting wordt geïntegreerd in al haar beleidslijnen en ontwikkelingsprogramma's. De EU financiert met name projecten in derde landen die er specifiek op gericht zijn om de kwaliteit van de journalistiek, de toegang tot informatie en de vrijheid van meningsuiting te bevorderen. Sinds juni 2015 heeft de EU via haar programma voor kleine subsidies steun verleend aan ten minste 45 mensenrechtenactivisten die strijden voor de vrijheid van meningsuiting.
De EU veroordeelt de toenemende mate van bedreigingen en geweld tegen journalisten en mediaprofessionals, zowel online als offline. Wij verwachten dat alle staten hun mondiale verplichtingen nakomen om de vrijheid van meningsuiting en de veiligheid van journalisten te beschermen door een veilig wettelijk klimaat te scheppen en alle aanvallen op journalisten te vervolgen. In bilaterale contacten met derde landen, alsook binnen multilaterale en regionale fora, keert de EU zich altijd tegen wetgeving, regels of politieke druk die de vrijheid van meningsuiting inperken; zij neemt ook concrete maatregelen om aanvallen op journalisten en bloggers te voorkomen en te pareren.
De EU-richtsnoeren inzake de vrijheid van meningsuiting online en offline, die in 2014 zijn vastgesteld (en de aanhoudende toepassing daarvan), geven blijk van het vaste voornemen van de EU om de vrijheid van mening en meningsuiting te blijven bevorderen en ondersteunen als rechten die overal en voor iedereen gelden, op basis van gelijkheid, non-discriminatie en universaliteit, via elk medium en over landsgrenzen heen.