Socialemediabedrijven moeten meer doen voor naleving consumentenregels EU

De socialemediabedrijven moeten zich sterker inzetten om te voldoen aan de verzoeken die de Europese Commissie i en de consumenteninstanties van de lidstaten in maart vorig jaar hebben gedaan, om de consumentenwetgeving van de EU na te leven.

Vandaag zijn de wijzigingen gepubliceerd die Facebook, Twitter en Google+ in hun gebruiksvoorwaarden hebben aangebracht om deze in overeenstemming te brengen met de EU-wetgeving voor consumentenbescherming.

Deze wijzigingen komen ten goede aan meer dan een kwart miljard Europese consumenten die gebruikmaken van sociale media. Consumenten in de EU worden niet langer gedwongen om afstand te doen van de consumentenrechten die in de EU verplicht gelden, zoals het recht om een onlineaankoop te herroepen. Zij kunnen hun klacht nu indienen in Europa in plaats van in Californië en de platforms zullen hun deel van de verantwoordelijkheid jegens de consumenten in de EU aanvaarden, net als de aanbieders van offlinediensten. De wijzigingen voldoen echter maar voor een deel aan de vereisten van de consumentenwetgeving van de EU.

Věra Jourová i, eurocommissaris voor Justitie, Consumentenzaken en Gendergelijkheid: „Aangezien sociale media worden gebruikt voor de verspreiding van reclameboodschappen en als commerciële platforms, moeten zij volledig voldoen aan de consumentenwetgeving. Ik ben blij dat de maatregelen die de nationale autoriteiten nemen om de consumentenbeschermingsregels van de EU te handhaven, resultaat hebben gehad en dat sommige bedrijven hun platforms veiliger maken voor de consument. Maar het is onaanvaardbaar dat nog niet alle nodige wijzigingen zijn doorgevoerd en dat dit zo veel tijd in beslag neemt. Dit bevestigt dat er behoefte is aan een „new deal” voor consumenten: de consumentenwetgeving van de EU moet worden nageleefd en als dat niet gebeurt, moeten er sancties volgen.”

De meest recente voorstellen van Google lijken in overeenstemming te zijn met de verzoeken van de consumenteninstanties. Facebook en vooral Twitter hebben echter slechts ten dele iets gedaan aan de problemen in verband met hun aansprakelijkheid en de wijze waarop gebruikers worden geïnformeerd over verwijdering van door hen geplaatste inhoud of beëindiging van hun contract.

Wat betreft de zogenoemde meldings- en actieprocedure die de instanties voor consumentenbescherming toepassen om illegale inhoud te melden en verwijdering ervan te vragen, zijn de wijzigingen van sommige bedrijven ontoereikend. Google+ heeft een protocol opgesteld met onder meer termijnen voor het behandelen van verzoeken. Facebook en Twitter hebben echter slechts toegezegd een speciaal e-mailadres aan te bieden waarop de nationale autoriteiten inbreuken kunnen melden, maar zich er niet toe verbonden dergelijke verzoeken binnen een specifieke termijn te behandelen.

Nadat consumenten veelvuldig hadden geklaagd over fraude of oplichting bij het gebruik van deze websites en over gebruiksvoorwaarden die in strijd zijn met het EU-consumentenrecht, zijn in november 2016 handhavingsmaatregelen van start gegaan.

De socialemediabedrijven hebben sindsdien specifiek ingestemd met:

• - 

  de wijziging van de gebruiksvoorwaarden die de aansprakelijkheid van de socialemedianetwerken in verband met de dienstverlening beperken of geheel uitsluiten;
• - 

  de wijziging van de voorwaarden die consumenten ertoe verplichten afstand te doen van de consumentenrechten die in de EU gelden, zoals het recht om een onlineaankoop te herroepen;
• - 

  de wijziging van de voorwaarden waardoor consumenten afstand moeten doen van het recht om in eigen land naar de rechter te stappen en het recht van Californië moeten aanvaarden;
• - 

  de wijziging van de voorwaarden die het platform vrijstellen van de verplichting om commerciële inhoud en gesponsorde mededelingen als zodanig aan te duiden.

De bedrijven hebben beloofd om de wijzigingen in alle taalversies van hun gebruiksvoorwaarden in het eerste kwartaal van 2018 door te voeren.

Volgende stappen

Zoals de Commissie al heeft aangegeven in haar mededeling van september 2017 over de bestrijding van illegale online-inhoud, verwacht zij van onlineplatforms dat deze illegale online-inhoud snel en proactief opsporen en verwijderen en voorkomen dat die inhoud opnieuw online verschijnt. De Commissie werkt momenteel aan maatregelen die voortbouwen op deze mededeling.

De nationale consumenteninstanties en de Commissie zullen nagaan of de beloofde wijzigingen worden uitgevoerd en zullen actief gebruikmaken van de meldings- en actieprocedure. Het accent zal daarbij liggen op illegale commerciële inhoud zoals ongewenste abonnementen en andere frauduleuze praktijken. Bovendien kunnen de instanties overgaan tot actie, zoals handhavingsmaatregelen.

De Commissie komt in april met een „new deal voor consumenten”: een voorstel tot modernisering van de huidige consumentenwetgeving en regels om te zorgen dat deze naar behoren wordt gehandhaafd.

Chronologisch overzicht

Op 16 maart 2017 zijn de consumenteninstanties van de EU en de Europese Commissie met de bedrijven bijeengekomen om te horen welke oplossingen de sector voorstelt en deze te bespreken. Naar aanleiding van deze bijeenkomst hebben de bedrijven hun voorwaarden enigszins gewijzigd. De Commissie en de consumenteninstanties zijn echter van mening dat dringend verdere wijzigingen nodig zijn (zie persbericht).

De autoriteiten voor samenwerking op het gebied van consumentenbescherming, onder leiding van het Franse directoraat-generaal voor Mededingingsbeleid, Consumentenzaken en Fraudebestrijding (Direction générale de la concurrence, de la consommation et de la répression des fraudes - DGCCRF), hebben Facebook, Twitter en Google+ in november 2016 een gezamenlijk standpunt meegedeeld, met het verzoek om een aantal voorwaarden te verbeteren en een systeem op te zetten waarmee illegale commerciële inhoud kan worden aangepakt wanneer daarvan melding is gemaakt[1].

De EU-verordening over samenwerking met betrekking tot consumentenbescherming brengt nationale consumenteninstanties samen in een Europees handhavingsnetwerk. Dankzij dit kader kunnen nationale instanties in elk EU-land de hulp inschakelen van een collega in een ander EU-land bij grensoverschrijdende inbreuken op het consumentenrecht van de EU. Er wordt samengewerkt op verschillende onderdelen van het consumentenrecht, zoals de richtlijn oneerlijke handelspraktijken, de richtlijn e-commerce, de richtlijn consumentenrechten en de richtlijn oneerlijke bedingen.

In het kader van dit samenwerkingsverband bespreken de instanties regelmatig kwesties die van algemeen belang zijn voor de bescherming van consumenten in de eengemaakte markt en coördineren zij het markttoezicht en eventuele handhavingsmaatregelen. De Commissie faciliteert de uitwisseling van informatie tussen instanties en hun onderlinge samenwerking.

De onlineplatforms moeten zich verantwoordelijker opstellen waar het gaat om content governance. De mededeling voorziet in gemeenschappelijke instrumenten om illegale inhoud snel en proactief op te sporen en te verwijderen, en te voorkomen dat die inhoud opnieuw online verschijnt.

Meer informatie

Tabel met wijzigingen van de voorwaarden

[1] Beoordelingen in het kader van deze maatregel doen geen afbreuk aan een mogelijke latere beoordeling, door de samenwerkende consumentenbeschermingsinstanties of in het kader van een juridische procedure, van de mate waarin de contractuele voorwaarden aan de wetgeving voldoen.

IP/18/761