Een Europa dat beschermt: Europese Commissie intensiveert strijd tegen illegale online-inhoud

In haar mededeling van september 2017 over de bestrijding van illegale online-inhoud heeft de Europese Commissie beloofd dat ze zal toezien op de vooruitgang in de strijd tegen illegale online-inhoud en dat ze zal nagaan of er extra maatregelen nodig zijn voor een snelle en proactieve opsporing en verwijdering van illegale online-inhoud, eventueel in de vorm van wetgevingsmaatregelen ter aanvulling van het bestaande regelgevingskader.

Daarom beveelt de Europese Commissie vandaag een reeks operationele maatregelen aan - vergezeld van de nodige garanties - die bedrijven en lidstaten moeten nemen om de inspanningen op dit vlak op te drijven alvorens wordt bepaald of er wetgevende voorstellen moeten worden gedaan. Deze aanbevelingen hebben betrekking op alle vormen van illegale inhoud: terroristische inhoud, het aanzetten tot haat en geweld, materiaal dat seksueel misbruik van kinderen bevat, namaakproducten en inbreuken op het auteursrecht. De aanbeveling bouwt voort op de samenwerking met de sector die momenteel loopt in de vorm van verschillende vrijwillige initiatieven om illegale inhoud van het internet te bannen. Daarnaast versterkt ze de maatregelen in het kader van andere initiatieven.

Vicevoorzitter en commissaris voor de Digitale Eengemaakte Markt Andrus Ansip: "Onlineplatforms worden stilaan onze belangrijkste toegangspoort tot informatie en zij dragen dan ook de verantwoordelijkheid om hun gebruikers een veilige omgeving aan te bieden. Wat offline illegaal is, is dat ook online. Verschillende platforms verwijderen meer illegale inhoud dan ooit tevoren. Hieruit blijkt dat zelfregulering kan werken, maar toch moeten we nog sneller actie ondernemen tegen terroristische propaganda en andere illegale inhoud die een ernstige bedreiging vormt voor de veiligheid, beveiliging en fundamentele rechten van onze burgers."

De verspreiding van illegale online-inhoud ondermijnt het vertrouwen van de burgers in het internet en brengt veiligheidsrisico's met zich mee. Hoewel de Europeanen al beter worden beschermd op het internet, moeten de platforms dubbel zoveel inspanningen gaan leveren om illegale inhoud sneller en efficiënter offline te halen. Vrijwillige bedrijfsmaatregelen worden door de Commissie aangemoedigd door middel van het EU-internetforum over terroristische online-inhoud, de gedragscode voor de bestrijding van illegale haatuitingen op internet en het memorandum van overeenstemming over de verkoop van namaakgoederen. Deze maatregelen hebben vruchten afgeworpen. Er is echter nog veel ruimte om de doeltreffendheid te verbeteren, met name als het gaat om de prangende kwestie van terroristische inhoud, die grote veiligheidsrisico's met zich meebrengt.

Betere procedures om illegale inhoud efficiënter te verwijderen

De aanbeveling van vandaag omvat operationele maatregelen om ervoor te zorgen dat illegale online-inhoud sneller wordt opgespoord en verwijderd, dat ondernemingen, "betrouwbare flaggers" en rechtshandhavingsautoriteiten nauwer samenwerken en dat er meer transparantie en meer waarborgen voor burgers komen:

• - 

  Duidelijkere meldings- en actieprocedures: Ondernemingen moeten eenvoudige en transparante regels invoeren voor de melding van illegale inhoud, inclusief versnelde procedures voor "betrouwbare flaggers". Om te vermijden dat legale inhoud onbedoeld wordt verwijderd, moeten de aanbieders van de inhoud op de hoogte worden gesteld van dergelijke besluiten en de mogelijkheid hebben om bezwaar aan te tekenen.

• - 

  Efficiëntere instrumenten en proactieve technologieën: Ondernemingen moeten duidelijke meldingssystemen voor gebruikers invoeren. Zij moeten over proactieve instrumenten beschikken om illegale inhoud op te sporen en te verwijderen, met name voor terroristische inhoud en inhoud die ook zonder context als illegaal kan worden beschouwd, zoals namaakgoederen of materiaal dat seksueel misbruik van kinderen bevat.

• - 

  Sterkere waarborgen voor de grondrechten: Om ervoor te zorgen dat accuraat en gegrond wordt beslist om inhoud te verwijderen, vooral als er geautomatiseerde instrumenten worden gebruikt, moeten ondernemingen doeltreffende en passende waarborgen inbouwen, zoals menselijke supervisie en controle, waarbij de grondrechten, de vrijheid van meningsuiting en de voorschriften inzake gegevensbescherming volledig in acht worden genomen.

• - 

  Bijzondere aandacht voor kleine ondernemingen: De bedrijven moeten op basis van vrijwillige regelingen samenwerken en ervaringen, beste praktijken en technologische oplossingen (zoals instrumenten voor automatische opsporing) uitwisselen. Vooral kleinere platforms met beperktere middelen en expertise moeten voordeel hebben bij deze gedeelde verantwoordelijkheid.

• - 

  Nauwere samenwerking met de autoriteiten: Indien er bewijs is van een ernstig strafbaar feit of een vermoeden dat illegale inhoud mensenlevens in gevaar brengt of veiligheidsrisico's in zich bergt, moeten bedrijven de rechtshandhavingsinstanties onmiddellijk op de hoogte brengen. De lidstaten worden aangemoedigd passende wettelijke verplichtingen vast te stellen.

Deze maatregelen kunnen verschillen naargelang van de aard van de illegale inhoud en in de aanbeveling worden ondernemingen aangemoedigd het evenredigheidsbeginsel toe te passen wanneer ze illegale inhoud verwijderen.

Betere bescherming tegen terroristische online-inhoud

Terroristische online-inhoud vormt een groot veiligheidsrisico voor de Europese burgers en de verspreiding ervan moet dan ook zo snel mogelijk worden tegengegaan. Daarom beveelt de Commissie vandaag ook specifiekere bepalingen aan om terroristische online-inhoud verder te beteugelen:

• - 

  Eén-uurregel: Aangezien terroristische inhoud het schadelijkst is in de eerste uren nadat deze is verschenen, zouden alle bedrijven dergelijke inhoud als een algemene regel moeten verwijderen binnen één uur na de melding ervan.

• - 

  Snellere opsporing en effectieve verwijdering: Internetbedrijven moeten niet alleen op meldingen reageren, maar ook proactieve maatregelen treffen, waaronder geautomatiseerde opsporing, om effectief en snel terroristische inhoud te verwijderen of te blokkeren en ervoor te zorgen dat deze niet opnieuw opduikt. Om kleinere platforms te helpen, moeten ondernemingen passende technologische instrumenten delen en optimaliseren en regelingen treffen voor betere samenwerking met de betrokken instanties, zoals Europol.

• - 

  Verbeterd meldingssysteem: Er zijn versnelde procedures nodig om meldingen zo snel mogelijk te verwerken en de lidstaten moeten ervoor zorgen dat ze over de nodige vermogens en middelen beschikken om terroristische inhoud op te sporen, te identificeren en te melden.

• - 

  Periodieke rapportage: De lidstaten moeten op gezette tijden, bij voorkeur om de drie maanden, verslag uitbrengen aan de Commissie over de meldingen en de follow-up ervan, maar ook over de algemene samenwerking met bedrijven om terroristische online-inhoud in te dammen.

Volgende stappen

De Commissie zal toezien op de maatregelen die zijn genomen naar aanleiding van deze aanbeveling en zal nagaan of aanvullende maatregelen, en eventueel wetgeving, nodig zijn.

De Commissie zal ook haar analytische werkzaamheden voortzetten in nauwe samenwerking met de belanghebbenden en zal in de komende weken een openbare raadpleging over deze kwestie lanceren.

De lidstaten en de bedrijven zullen relevante informatie over terroristische inhoud binnen drie maanden, en andere illegale inhoud binnen zes maanden, moeten indienen zodat de impact van de aanbeveling kan worden gemonitord.

Chronologisch overzicht

De Europese Unie heeft het probleem van illegale online-inhoud aangepakt met zowel bindende als niet-bindende maatregelen in sectorale en horizontale initiatieven. De lopende werkzaamheden in het kader van de sectorale dialogen met ondernemingen leveren positieve resultaten op. Een voorbeeld: in het kader van de gedragscode voor de bestrijding van illegale haatuitingen op internet verwijderen internetbedrijven nu gemiddeld 70 % van de illegale haatuitingen die worden gemeld, en in meer dan 80 % van deze gevallen gebeurt dit binnen 24 uur. Illegale online-inhoud blijft wel een ernstig probleem met grote gevolgen voor de veiligheid van de burgers en bedrijven, en dergelijke inhoud ondermijnt het vertrouwen in de digitale economie.

Naar aanleiding van de conclusies van de Europese Raad van juni 2017 en voortbouwend op de dialoog met de sector, heeft de Commissie in september 2017 richtsnoeren vastgesteld en gemeenschappelijke instrumenten omschreven om illegale online-inhoud die aanzet tot haat, geweld en terrorisme, snel en proactief op te sporen en te verwijderen, en te voorkomen dat deze opnieuw verschijnt. De Commissie heeft ook aangegeven dat andere maatregelen, zoals wetgevingsmaatregelen, nodig kunnen zijn om illegale inhoud offline te halen. Sindsdien heeft de Commissie er bij onlineplatforms op aangedrongen sneller meer inspanningen te leveren om illegale online-inhoud, en met name terroristische inhoud, zo snel mogelijk tegen te gaan, op te sporen en te verwijderen.

Meer informatie

Nota: Veelgestelde vragen: Aanbeveling van de Commissie over maatregelen om illegale online-inhoud doeltreffend te bestrijden

Factsheet over illegale online-inhoud

Persbericht: Veiligheidsunie: Commissie brengt verslag uit over terrorisme en radicalisering

Verklaring: Verwijdering van illegale online-inhoud: Commissie dringt bij alle partijen aan op meer inspanningen en snellere vooruitgang

Persbericht: Veiligheidsunie: Commissie gaat illegale inhoud op het internet harder aanpakken

Mededeling: De bestrijding van illegale online-inhoud - Naar een grotere verantwoordelijkheid voor onlineplatforms

Press release: Social media companies need to do more to fully comply with EU consumer rules

IP/18/1169