Internationale Dag voor de Persvrijheid 2018: de wereld wordt steeds onveiliger voor journalisten
Persvrijheid is een essentieel element van de democratie, maar zelfs in Europa, dat wordt beschouwd als het bolwerk van persvrijheid, verslechtert het.
De vijandigheid tegenover journalisten groeit en het wordt soms openlijk aangemoedigd door politieke leiders, volgens de Wereldwijde index Persvrijheid, samengesteld door Verslaggevers Zonder Grenzen. Steeds vaker beperken democratisch verkozen politieke leiders de rol die media spelen in de democratische samenleving en zien ze journalisten als tegenstanders, waarbij ze in sommige gevallen zelfs verbaal geweld gebruiken, aldus het rapport.
Europa wordt beschouwd als de regio waar de persvrijheid het beste is, maar vier van de grootste dalingen in de Index zijn Europese landen: Malta (18 plaatsen gezakt naar de 65e plek), Tsjechië (11 plaatsen gezakt naar de 34e plek), Servië (10 plaatsen gezakt naar de 76e plek) en Slowakije (10 plaatsen gezakt naar de 27e plek). Twee van deze landen, Malta en Slowakije, zijn gedaald wegens voor de hand liggende redenen. In de tijd van vijf maanden rouwde Europa namelijk om de dood van twee onderzoeksjournalisten. Daphne Caruana Galizia, een Maltese journalist die afgelopen oktober in een autobom werd gedood, en de Slowaakse journalist Ján Kuciak en zijn verloofde Martina Kušnírová, vermoord in februari. Deze moordzaken maken duidelijk dat persvrijheid in de EU niet als vanzelfsprekend beschouwd mag worden.
Aan de andere kant zijn drie van de vier landen met de hoogste ranking voor mediavrijheid wereldwijd - Zweden, Nederland en Finland - EU-landen.
Wereldwijde index Persvrijheid: Ranking 2018*
Top 5 |
Ranking in 2017 |
Ranking in 2018 |
Noorwegen |
1 |
1 |
Zweden |
2 |
2 |
Nederland |
5 |
3 |
Finland |
3 |
4 |
De Index toont de invloed van sterke leiders zoals Poetin in Rusland (148e plek) en Xi Jinping in China (176e plek), die de invloed van onafhankelijke meningen beperken en die toezicht houden op nieuws en informatie. Oorlog heeft ook invloed op de persvrijheid. Dit jaar voegde Irak (twee plaatsen gezakt naar de 160e plek) zich bij het "zeer slechte" deel van de Index. Met 22 landen in deze categorie is dit het grootste aantal landen dat ooit tot deze categorie heeft behoord.
Verdeling van landen in termen van persvrijheid*
Goed |
9% |
Redelijk goed |
17% |
Problematisch |
35% |
Slecht |
27% |
Zeer slecht |
12% |
Vermoorde en gevangengenomen journalisten 2018*
werden gedood |
zijn opgesloten op dit moment |
||||
12 journalisten |
4 burger journalisten |
2 media assistenten |
177 journalisten |
126 burger journalisten |
15 media assistenten |
De EP-leden hebben op 3 mei 2018 een niet-wetgevende resolutie goedgekeurd, opgesteld door Barbara Spinelli (GUE/NGL, IT), die mediapluralisme en mediavrijheid waarborgt. Een van de voorstellen is de oprichting van een onafhankelijke toezichthoudende instantie die samen met journalistieke organisaties geweld en bedreigingen bewaakt en rapporteert.