Staatscommissie parlementair stelsel publiceert tussenstand

Met dank overgenomen van Tweede Kamer der Staten Generaal (Tweede Kamer) i, gepubliceerd op maandag 25 juni 2018.

Is het nodig om het Nederlandse parlementaire stelsel aan te passen? Over die kwestie buigt een staatscommissie onder voorzitterschap van Johan Remkes i zich. De staatscommissie zal eind 2018 advies uitbrengen. Op donderdag 21 juni 2018 publiceerde zij een tussenstand van haar onderzoek.

Tussenstand onderzoek

Commissievoorzitter Johan Remkes heeft donderdag 21 juni 2018 een tussenstand gegeven van het onderzoek. De commissie heeft een aantal mogelijke verbeteringen in kaart gebracht voor het versterken van de democratie, de rechtsstaat en het parlement. Lees meer over de tussenstand van het onderzoek.

Staatscommissie

De staatscommissie parlementair stelsel heeft woensdag 18 oktober 2017 een analyse gepubliceerd van de sterke en zwakke punten van de Nederlandse parlementaire democratie. In een probleemverkenning onderscheidt de commissie zes thema's waarmee zij zich de komende tijd gaat bezighouden: het principe van vertegenwoordiging, de rol van politieke partijen, de kabinetsformatie, de weerbaarheid van de democratie, de macht van de nationale overheid en het tweekamerstelsel

Bekijk de website van de staatscommissie parlementair stelsel voor de probleemverkenning en meer informatie over de commissie.

Begeleidingscommissie

De Eerste Kamer en de Tweede Kamer hebben een begeleidingscommissie samengesteld voor de Staatscommissie Parlementair Stelsel i, met vier Tweede Kamerleden en drie Eerste Kamerleden. De staatscommissie is onafhankelijk. Zij kan aanbevelingen doen voor veranderingen.

De zes thema's die de staatscommissie heeft onderscheiden (bron: Staatscommissie Parlementaire Stelsel). Klik voor een grotere afbeelding.

Staatscommissie Bezinning parlementair stelsel

Is het nodig om het Nederlandse parlementaire stelsel aan te passen? Over die kwestie gaat een staatscommissie onder voorzitterschap van Johan Remkes zich buigen. De ministerraad ging op vrijdag 27 januari 2017 akkoord met de instelling van de staatscommissie Bezinning parlementair stelsel, een gezamenlijk initiatief van de Eerste en Tweede Kamer. Op maandag 13 februari heeft minister Plasterk (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) de commissie geïnstalleerd.

De commissie kijkt niet alleen naar de ontwikkeling van het parlementair stelsel in Nederland, maar ook naar belangrijke ontwikkelingen in politiek en samenleving die invloed hebben op de manier waarop het parlementair stelsel functioneert.

Drie vragen over de taak van de staatscommissie

Standbeeld van Thorbecke, de grondlegger van de parlementaire democratie, op het Lange Voorhout in Den Haag.

Waar gaat de staatscommissie Bezinning parlementair stelsel zich precies mee bezighouden? Drie vragen over de taak van de staatscommissie.

Wat gaat de staatscommissie onderzoeken?

In deze veranderende tijden is volgens de Eerste en Tweede Kamer een bezinning op het functioneren van het parlementaire stelsel en de parlementaire democratie gewenst. Daarom stelden Tweede Kamervoorzitter Khadija Arib i en Eerste Kamervoorzitter Ankie Broekers-Knol i op dinsdag 12 juli 2016 in een brief aan premier Rutte voor om een staatscommissie in te stellen. De commissie moet een antwoord geven op de vraag of het parlementaire stelsel voldoende toekomstbestendig is. En als dat niet zo blijkt te zijn, moet de staatscommissie duidelijk maken welke aanpassingen nodig zijn. Ook het initiatiefvoorstel van SGP i-Kamerlid Kees van der Staaij i over verzwaarde parlementaire goedkeuring voor EU-verdragen wordt bij de staatscommissie onder de aandacht gebracht.

Wat is de aanleiding?

In hun brief aan premier Rutte omschreven de Kamervoorzitters diverse redenen voor een bezinning op de parlementaire democratie. Allereerst vertonen de verkiezingsuitslagen de laatste jaren steeds grotere verschillen. Tegelijkertijd blijkt uit onderzoek dat de Nederlandse burgers meer betrokken willen zijn bij beleid en politiek. Daarnaast worden Europese besluiten belangrijker voor het Nederlandse parlement. Ook zijn de laatste jaren veel taken van de rijksoverheid overgegaan naar de gemeenten. Bovendien heeft de opkomst van internet en sociale media invloed op de werking van het parlement en de democratie.

Wie nemen zitting in de staatscommissie?

Johan Remkes, commissaris van de Koning in Noord-Holland en voormalig minister en Tweede Kamerlid voor de VVD i, wordt voorzitter van de staatscommissie. De overige leden zijn vooraanstaande wetenschappers en ervaren oud-Kamerleden. Het idee is dat er ook een begeleidingscommissie van Eerste en Tweede Kamerleden komt, zonder dat hierdoor de onafhankelijkheid van de staatscommissie in het geding komt. De staatscommissie gaat adviseren of er iets moet veranderen in het parlementaire stelsel en, zo ja, wat dan precies. Naar verwachting verschijnt het advies van de commissie aan het einde van 2018.