Europees Solidariteitskorps: eerste oproep tot het indienen van voorstellen in de nieuwe versterkte structuur — Vragen en antwoorden

Vandaag heeft de Europese Commissie i de eerste oproep tot het indienen van voorstellen bekendgemaakt voor een aantal nieuwe projecten voor 2018 en begin 2019 in het kader van het Europees Solidariteitskorps.

Waarom een Europees Solidariteitskorps?

Solidariteit is een gedeelde waarde in de Europese Unie — tussen de burgers, tussen de lidstaten en in haar optreden binnen en buiten de Unie.

Voorzitter Juncker i heeft in zijn toespraak over de Staat van de Unie 2016 de oprichting van het Europees Solidariteitskorps aangekondigd: "Vaak zijn we in noodsituaties het meest geneigd tot solidariteit. Toen de heuvels in Portugal in lichterlaaie stonden, werden de vlammen geblust door Italiaanse vliegtuigen. Toen door overstromingen in Roemenië de elektriciteit uitviel, zorgden Zweedse generatoren voor licht. Toen duizenden vluchtelingen aanspoelden op de kust van Griekenland, boden Slowaakse tenten onderdak. In diezelfde geest stelt de Commissie vandaag de oprichting van een Europees Solidariteitskorps voor."

Het Europees Solidariteitskorps heeft als doel jongeren de kans te bieden deel te nemen aan een reeks solidariteitsactiviteiten om moeilijke situaties aan te pakken in de hele EU. Deelname aan solidariteitsactiviteiten is niet alleen gunstig voor de persoonlijke ontwikkeling, het actief sociaal engagement en de inzetbaarheid van jongeren, maar helpt ook niet-gouvernementele organisaties, overheidsorganen en bedrijven bij de aanpak van maatschappelijke en andere problemen.

Waarom had het Europees Solidariteitskorps een rechtsgrondslag nodig?

Sinds de start in december 2016 is het Europees Solidariteitskorps uitgevoerd in het kader van acht verschillende programma's, met elk een eigen rechtsgrondslag, eigen doelstellingen en een eigen begroting (het Erasmus+-programma, het Programma van de Europese Unie voor werkgelegenheid en sociale innovatie (EaSI), het LIFE-programma, het Fonds voor asiel, migratie en integratie, het gezondheidsprogramma, het programma "Europa voor de burger", het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling en het Europees Landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling.

Dankzij een aparte rechtsgrondslag wordt het Korps voorzien van een alomvattend financieringsinstrument en een duidelijke reeks doelstellingen. Dit zal het Europees Solidariteitskorps versterken door de samenhang te verbeteren, het effect en de kosteneffectiviteit te vergroten en nog meer kansen voor jongeren te creëren.

Op 30 mei 2017 heeft de Commissie, na gerichte raadplegingen met belanghebbenden, een voorstel ingediend om het Europees Solidariteitskorps een eigen rechtsgrondslag en financieringsmechanisme te verschaffen en het scala aan solidariteitsacties uit te breiden.

Wanneer zal de Verordening betreffende het Europees Solidariteitskorps in werking treden?

In juni 2018 hebben het Europees Parlement en de Raad een politiek akkoord bereikt over het voorstel van de Commissie om het Europees Solidariteitskorps tot 2020 te voorzien van een eigen budget en juridisch kader. Als de uitslag van de stemming tijdens de zitting van het Europees Parlement in september positief is en de Raad formeel zijn goedkeuring hecht aan de tekst, zal de ontwerpverordening waarschijnlijk worden bekendgemaakt in het Publicatieblad van de Europese Unie en in werking treden in oktober 2018[1].

Hoeveel bedraagt de begroting van het Europees Solidariteitskorps tot 2020?

De algemene beschikbare begroting voor de uitvoering van het Europees Solidariteitskorps voor de periode vanaf de inwerkingtreding van de verordening tot en met 31 december 2020 bedraagt 375 600 000 euro in lopende prijzen. Vastgelegd in de rechtsgrondslag zal dit zorgen voor een stabiele begroting voor dit initiatief voor de rest van het huidige meerjarig financieel kader.

De kosten voor individuele solidariteitsactiviteiten variëren afhankelijk van de aard, de duur en het land waar zij plaatsvinden.

Zal het Europees Solidariteitskorps worden voortgezet na 2020?

De Europese Commissie heeft voorgesteld het Europees Solidariteitskorps voort te zetten binnen de volgende meerjarenbegroting. Daartoe heeft zij op 11 juni 2018 haar voorstel voor het Europees Solidariteitskorps na 2020 ingediend, waarin zij 1,26 miljard euro uittrekt om naar schatting 350 000 jongeren de kans te bieden aan solidariteitsactiviteiten deel te nemen.

BEHEER

Welke organisatiestructuur zal met het Korps worden belast?

In de eerste fase (sinds 2016) werd het Europees Solidariteitskorps gefinancierd en beheerd door acht verschillende EU-programma's. Met de nieuwe rechtsgrondslag zal het Europees Solidariteitskorps worden uitgevoerd door de Europese Commissie, de nationale Erasmus+-agentschappen in de lidstaten en het Uitvoerend Agentschap onderwijs, audiovisuele media en cultuur (EACEA).

De nationale Erasmus+-agentschappen die al voor het beheer van het jeugdonderdeel van het Erasmus+-programma verantwoordelijk zijn, worden belast met de uitvoering van de meeste acties van het Europees Solidariteitskorps: verzoeken beoordelen van de meeste organisatietypes die zich kandidaat stellen voor een kwaliteitskeurmerk van het Europees Solidariteitskorps, subsidie-aanvragen van deelnemende organisaties beoordelen, opleidingen en ondersteuning aanbieden, netwerkactiviteiten organiseren en het Europees Solidariteitskorps promoten op nationaal niveau.

De Europese Commissie zal, met de steun van het EACEA, instaan voor het beheer van horizontale diensten voor de deelnemers aan het Europees Solidariteitskorps, zoals opleidingen via internet, online-taalondersteuning en verzekering. Het Agentschap zal ook het kwaliteitskeurmerk toekennen aan bepaalde belanghebbenden (bv. Europese netwerken of platforms, nationale overheidsinstanties en -diensten, organisaties die met de steun van andere EU-programma's vrijwilligerswerk, stages of banen aanbieden).

Bovendien zal een pas opgericht kenniscentrum van het Europees Solidariteitskorps de uitvoerende organen en de deelnemende organisaties ondersteunen, met name inzake het certificeren en documenteren van de vaardigheden die de jongeren tijdens hun activiteiten hebben verworven.

Welke rol zullen de diensten voor arbeidsvoorziening spelen?

Arbeidsmarktactoren, zoals openbare en particuliere diensten voor arbeidsvoorziening, maar ook kamers van koophandel, zullen kunnen bijdragen aan het Europees Solidariteitskorps door de deelnemers te helpen bij het vinden van banen en stages. Deze ondersteuning zal op bestaande structuren gebaseerd zijn.

Met name openbare diensten voor arbeidsvoorziening beschikken over ruime arbeidsmarktinformatie. Zij hebben bijvoorbeeld toegang tot vacatures, zowel die in eigen land (via hun eigen databank) als grensoverschrijdende vacatures (via Eures). Bovendien kunnen deze diensten het Europees Solidariteitskorps bij werkgevers promoten en jongeren aanmoedigen zich in te schrijven. Zij kunnen de deelnemers aan het Europees Solidariteitskorps ook na de activiteit ondersteunen om te waarborgen dat hun deelname aan een solidariteitsactiviteit de opstap naar de arbeidsmarkt vergemakkelijkt.

Arbeidsmarktactoren, met inbegrip van openbare en particuliere diensten voor arbeidsvoorziening, zullen afzonderlijk of samen via de nationale Erasmus+-agentschappen subsidies kunnen aanvragen.

ACTIVITEITEN

Blijven de ondersteunde activiteiten dezelfde?

In de eerste fase van de uitvoering (2016-2018), bood het Europees Solidariteitskorps jonge mensen mogelijkheden voor individueel vrijwilligerswerk, stages of banen.

In het kader van de nieuwe rechtsgrondslag ondersteunt het Europees Solidariteitskorps jongeren niet alleen bij het verrichten van vrijwilligerswerk voor een periode van maximum twaalf maanden, een stage van twee tot zes maanden en een baan van twee tot twaalf maanden in overeenstemming met de nationale wetgeving. Het Korps zal de deelnemers ook de kans bieden hun eigen solidariteitsprojecten op te zetten en gedurende korte tijd vrijwilligerswerk in teamverband te verrichten.

Bijzondere aandacht wordt geschonken aan kansarme jongeren. Om hun deelname te bevorderen worden specifieke financiële steun en aangepaste activiteiten voorgesteld. Een reeks ondersteunende maatregelen (zoals algemene en taalcursussen, verzekering, ondersteuning voorafgaand aan en na de solidariteitsactiviteiten, administratieve bijstand) zal beschikbaar zijn voor alle deelnemers en deelnemende organisaties.

Wat zijn vrijwilligersteams?

Activiteiten door vrijwilligersteams zijn een nieuw element van het Europees Solidariteitskorps. Het zijn solidariteitsactiviteiten waarbij teams van deelnemers aan het Europees Solidariteitskorps uit verschillende deelnemende landen gezamenlijk vrijwilligerswerk verrichten voor een periode van twee weken tot twee maanden. Wegens de kortere duur en het collectieve karakter wordt verwacht dat deze vorm van activiteit de integratie van kansarme jongeren in het Europees Solidariteitskorps zal vergemakkelijken.

Voorts zullen de vrijwilligersteams ook worden gebruikt voor het nastreven van specifieke beleidsprioriteiten, zoals de bescherming van het Europese culturele erfgoed; de integratie van onderdanen van derde landen (met inbegrip van asielzoekers en vluchtelingen); de reactie op uitdagingen op het gebied van milieu en klimaat, met inbegrip van rampenpreventie, paraatheid en hersteloperaties (met uitzondering van onmiddellijke respons op rampen), via een gecentraliseerde actie "vrijwilligerteams in gebieden met een hoge prioriteit".

Wat is een solidariteitsproject?

Solidariteitsprojecten zijn door jongeren zelf geleide initiatieven die worden opgezet en uitgevoerd door groepen van ten minste vijf deelnemers aan het Europees Solidariteitskorps. Deze projecten hebben een looptijd van twee tot twaalf maanden. De jonge deelnemers zullen op alle solidariteitsgerelateerde gebieden een actieve rol spelen door hun eigen ideeën te ontwikkelen en uit te voeren ten behoeve van hun lokale gemeenschappen. Een solidariteitsproject moet betrekking hebben op een specifiek probleem binnen de gemeenschap van de deelnemers en een duidelijke Europese meerwaarde hebben.

Omdat solidariteitsprojecten meestal plaatsvinden in het land van de deelnemers aan het Europees Solidariteitskorps, is dit type project ook aangepast voor de deelname van kansarme jongeren, die mogelijk problemen ondervinden bij activiteiten in het buitenland, maar toch willen bijdragen aan de maatschappij.

Wat zijn netwerkactiviteiten?

Netwerkactiviteiten zijn bedoeld om de kwaliteit van de algemene uitvoering van het Europees Solidariteitskorps te verbeteren door de doeltreffendheid, het effect en de zichtbaarheid ervan te vergroten. Zij zijn er ook op gericht om deelnemers het gevoel te geven dat zij bij het Europees Solidariteitskorps horen. Deze activiteiten zouden verband kunnen houden met bijvoorbeeld het informeren van nieuwkomers (zowel jongeren als potentiële deelnemende organisaties) over het Europees Solidariteitskorps, met overlegfora, de uitwisseling van goede praktijken of de oprichting van alumninetwerken.

Wie komt in aanmerking?

Publieke en particuliere organen gevestigd in de lidstaten van de EU kunnen het kwaliteitskeurmerk en financiering aanvragen. Voorts kunnen ook groepen jongeren die zijn geregistreerd op de portaalsite van het Europees Solidariteitskorps financiële steun aanvragen voor solidariteitsprojecten. Organisaties uit IJsland, Liechtenstein, Noorwegen, Turkije, de voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië en andere partnerlanden kunnen als partners deelnemen aan vrijwilligersprojecten. Meer informatie is beschikbaar in de Gids voor het Europees Solidariteitskorps.

Waar en wanneer kan ik voor deze oproep een aanvraag indienen?

Aanvragen voor financiering van vrijwilligersteams in gebieden met een hoge prioriteit moeten worden gericht aan het Uitvoerend Agentschap onderwijs, audiovisuele media en cultuur. Aanvragen met betrekking tot andere acties moeten worden ingediend bij het nationaal agentschap van het land waarin de aanvragende organisatie is gevestigd.

In aanmerking komende organisaties en groepen jongeren moeten hun aanvraag binnen de volgende termijnen indienen [vóór 12.00 uur (Brusselse tijd)]:

Aanvragen voor het kwaliteitskeurmerk kunnen doorlopend worden ingediend.

Wie kan zich voor het Europees Solidariteitskorps aanmelden?

Alle jongeren tussen 17 en 30 jaar die onderdaan zijn van of legaal verblijven in een van de deelnemende of partnerlanden, kunnen zich voor het Europees Solidariteitskorps aanmelden. De minimumleeftijd voor deelname aan een solidariteitsproject is 18. Alle activiteiten van het Europees Solidariteitskorps staan open voor jongeren en organisaties uit de deelnemende landen (de lidstaten van de EU). Sommige activiteiten staan ook open voor partnerlanden (landen van de Europese Vrijhandelsassociatie, de kandidaat-lidstaten van de EU, de landen van de Westelijke Balkan, de landen van het Oostelijk Partnerschap, de landen van het zuidelijk Middellandse Zeegebied, de Russische Federatie).

Jongeren die zich aanmelden voor het Europees Solidariteitskorps, moeten de missieverklaring en de beginselen van het Europees Solidariteitskorps onderschrijven. Ze kunnen zich eenvoudig inschrijven op een specifieke webpagina van de Europese Jongerensite.

Kan wie zich aanmeldt op de portaalsite van het Europees Solidariteitskorps automatisch aan een solidariteitsactiviteit deelnemen?

Alle aangemelde jongeren kunnen deelnemen aan een algemene online-opleiding en aan gemeenschapsvormende activiteiten, die mogelijk in hun lokale gemeenschap plaatsvinden. Aanmelding biedt geen garantie op vrijwilligerswerk, een stage of een baan. De deelname is afhankelijk van de begrotingsmiddelen, de beschikbaarheid van projecten en de specifieke belangstelling van elke kandidaat.

De ontwerpverordening voorziet ook in solidariteitsprojecten waarbij aangemelde jongeren zelf actie kunnen ondernemen en hun ideeën voor solidariteit op lokaal niveau kunnen uitvoeren zonder dat ze op een aanbod van een deelnemende organisatie moeten wachten om vrijwilligerswerk, een stage of een baan te aanvaarden.

Aan welke eisen moeten organisaties voldoen?

Er zal een kwaliteitskeurmerk worden ingevoerd om ervoor te zorgen dat de deelnemende organisaties voldoen aan de beginselen en vereisten van het Europees Solidariteitskorps. In het algemeen is het verkrijgen van een kwaliteitskeurmerk een voorwaarde voor de deelname van een organisatie aan de door het Europees Solidariteitskorps ondersteunde activiteiten (met uitzondering van solidariteitsprojecten), maar leidt het niet automatisch tot financiering.

De omvang van het toegekende kwaliteitskeurmerk zal afhangen van de soorten activiteiten waaraan de aanvragende organisatie wil meewerken. Er zijn specifieke procedures voor de aanvraag van een kwaliteitskeurmerk, de beoordeling van de aanvragen en de toekenning (of weigering) van het kwaliteitskeurmerk. Voor organisaties die al deelnemen aan andere EU-programma's en voor overheidsinstanties zullen vereenvoudigde procedures worden ingevoerd. Op organisaties die in het kader van de Europese Vrijwilligersdienst geaccrediteerd zijn, zullen overgangsmaatregelen worden toegepast. De aanvraagprocedure zal, afhankelijk van het profiel van de organisatie, worden beoordeeld door de nationale agentschappen of door het Uitvoerend Agentschap voor onderwijs, audiovisuele media en cultuur (EACEA).

Hoe worden jongeren aan een organisatie gekoppeld?

Jongeren die zich via de portaalsite van het Europees Solidariteitskorps aanmelden, kunnen niet alleen informatie over hun opleiding, werkervaring en persoonlijke interesses opgeven, maar ook aangeven naar welke projecten hun voorkeur uitgaat, in welke landen ze graag een solidariteitsactie willen doen en wanneer ze beschikbaar zijn. Ze kunnen tussen verschillende soorten activiteiten kiezen (vrijwilligerswerk, banen, stages) en hun belangstelling kenbaar maken voor specifieke solidariteitsacties.

Wanneer ze zich aanmelden, kunnen jongeren ook specifieke kennis en ervaring vermelden die het Europees Solidariteitskorps van pas kunnen komen (bijvoorbeeld ervaring met vluchtelingen, kinderen, ouderen, mensen met een handicap, onderwijs, eerste hulp, media, muziek, kunst, bouw, techniek, projectbeheer enzovoort). Jongeren kunnen ook rechtstreeks solliciteren op een van de vacatures die door de deelnemende organisaties op de portaalsite van het Europees Solidariteitskorps worden gepubliceerd.

De deelnemende organisaties kunnen uit kandidaten kiezen van wie de motivatie, de interesses en de vaardigheden het best aan hun behoeften beantwoorden. Het staat de jongeren vrij een aanbod van een organisatie te aanvaarden of te weigeren.

Wat zijn de financiële voorwaarden van deelname aan een activiteit van het Europees Solidariteitskorps?

Iedere jongere die deelneemt aan een solidariteitsactiviteit ontvangt een bijdrage in zijn/haar reis- en verzekeringskosten.

Vrijwilligers krijgen ook gratis maaltijden, onderdak en zakgeld tijdens de gehele duur van hun activiteit.

Voor banen wordt een arbeidsovereenkomst gesloten en het loon wordt vastgesteld volgens de wetten, regels en collectieve overeenkomsten van het land waar het werk wordt uitgevoerd. Het loon wordt betaald door de organisatie die de jongere in dienst neemt. Bovendien ontvangen de werknemers een verhuispremie om hen te helpen met de kosten van hun installatie in het gastland.

Voor stages wordt een schriftelijke overeenkomst gesloten en de stagiairs/stagiaires krijgen een vergoeding van de gastorganisatie. Stages in het kader van het Europees Solidariteitskorps moeten voldoen aan de beginselen van het kwaliteitskader voor stages. De stagiairs krijgen ook een verhuispremie.

Mogen organisaties jongeren laten betalen om aan een activiteit deel te nemen?

Nee. Niemand mag een financiële bijdrage of een vergoeding van jongeren vragen om aan een project in het kader van het Europees Solidariteitskorps deel te nemen.

Hoe zit het met verzekeringen en sociale zekerheid?

Deelnemers aan grensoverschrijdende activiteiten zullen worden ingeschreven in de verzekering van het Europees Solidariteitskorps. Houders van een Europese ziekteverzekeringskaart krijgen hierdoor gratis een aanvullende verzekering. Deelnemers die niet in aanmerking komen voor de Europese ziekteverzekeringskaart krijgen de volledige verzekeringsdekking gratis.

Voor banen en stages en de daaraan verbonden sociale zekerheid gelden bepaalde specifieke regels overeenkomstig de wetten, voorschriften en collectieve overeenkomsten van het land waar de solidariteitsactiviteiten worden uitgevoerd.

Kunnen de deelnemers taalondersteuning krijgen?

Ja. Deelnemers aan het Europees Solidariteitskorps die een aanbod voor een grensoverschrijdende solidariteitsactiviteit aannemen, kunnen online een taalcursus volgen. Zo kunnen ze hun vaardigheden in de vreemde taal die ze voor hun activiteit in het buitenland nodig hebben, beoordelen en verbeteren.

Wat voor certificaat ontvangen de deelnemers?

Alle jongeren die deelnemen aan een activiteit van het Europees Solidariteitskorps krijgen een certificaat van deelname na voltooiing van hun solidariteitsactiviteit. Aan het einde van hun vrijwilligerswerk, stage of baan hebben de jongeren ook recht op een Youthpass-certificaat waarin wordt vermeld welke kennis, vaardigheden en competenties zij tijdens de solidariteitsactiviteiten hebben verworven.

[1] De oproep is afhankelijk van de definitieve vaststelling zonder noemenswaardige wijzigingen door de wetgever van de Verordening betreffende het Europees Solidariteitskorps en van de vaststelling van de desbetreffende financieringsbesluiten.

MEMO/18/4840