Kalrlsruhe & Luxemburg: Clash tussen het Duits en Europees Hof

maandag 25 mei 2020, beschouwingen van Aalt Willem Heringa, Marijn van der Sluis, Prashant Sabharwal, Gerrit Dijkstra, Jan Postma, Hoai-Thu Nguyen en Merijn Chamon

Wie beslist over de bevoegdheden van Europese Unie? De nationale lidstaten of de Europese instellingen? Het Europese Hof van Justitie [Luxemburg] gaat in tegen het Duitse Bundesverfassungsgericht [Karlsruhe].

Het Montesquieu Instituut beschouwt en analyseert in een serie artikelen deze bijzondere uitspraak, met mogelijk grote gevolgen voor de Europese Unie.

Prof. Aalt Willem Heringa - Clash der giganten of gevecht voor de bühne?

Het is voor het eerst dat het Duitse Hof, na eerdere dreigingen, nu de stap zet om een handeling van een Europese instelling, nadat zelfs het Europees Hof van Justitie diezelfde handeling conform het EU-recht had geoordeeld, in strijd met het EU recht te achten. En daarom de Duitse instellingen en organen, zoals de Duitse Bundesbank, te verbieden om medewerking eraan te verlenen, tenzij de ECB in staat blijkt het opkoopprogramma opnieuw en zodanig te motiveren dat het BVerfG kan oordelen dat daarmee de strijd met het EU-verdrag is geheeld.

Dr. Marijn van der Sluis - Het Duitse Constitutionele Hof bijt door

Jarenlang was het debat over suprematie een voornamelijk theoretisch verschijnsel, waarbij beide hoven probeerden elkaars positie te respecteren en er geen ‘grote ongelukken’ waren waarbij de hoven sterk van mening verschilden. Het Duitse Constitutionele Hof had daarbij de reputatie gekregen van de hond die wel blaft, maar niet bijt. Daar is nu een eind aan gekomen.

Prashant Sabharwal - Choreografie van geluid en woede (English)

In the long term, given the centrality of the relationship between the CJEU and the national (constitutional) courts, a new modus vivendi needs to be found in order to secure the EU legal order in a mutually acceptable manner. Member States remain sovereign, their judiciaries independent and their constitutional orders distinct. These have to be reconciled with membership of the European Union, but not be subsumed by it.

Dr. Gerrit Dijkstra - Strijd met de Europese Instituties

Ondanks de toonzetting van het Duitse Grondwettelijk Hof wordt wel een uitweg geboden. Binnen drie maanden dient aan het Duitse parlement nadere uitleg gegeven te worden door de ECB dan wel de Duitse regering. Of de ECB hiertoe bereid is, is de vraag, mede gezien de onafhankelijkheid van de ECB. Maar de Duitse regering zal hiertoe waarschijnlijk wel bereid zijn. (...) Kortom, er is een uitweg. Bovendien is de koers van het Duitse Grondwettelijke Hof koren op de molen van staten zoals Polen en Hongarije waar het populisme hoogtij viert. Daar komt de Brexit nog bij en het populisme in andere lidstaten. Het valt te hopen dat het pragmatisme zal zegevieren.

Dr. Jan Postma - Nodig: een discussie over de ECB

De discussie over het ECB-beleid is nu ondanks de coronacrisis toch weer onverwacht opgelaaid door het oordeel van het Grondwettelijke Hof in Karlsruhe, dat de autoriteit van het Europese Hof van Justitie aantast en daarmee de Europese Unie op haar grondvesten doet schudden. (...) Een economisch-inhoudelijke discussie over het ECB-beleid is zeer noodzakelijk.

Dr. Merijn Chamon & Dr. Hoai-Thu Nguyen - Waarom de Commissie een inbreukprocedure moet starten

Voor de Hertie School van het Jacques Delors Centre in Berlijn schreven Hoai-Thu Nguyen en Merijn Chamon een analyse over de kwestie.