Collective redress for consumers : Council adopts position at first reading
De collectieve verdediging van consumentenrechten is een stap dichterbij gekomen. De Raad i heeft zijn standpunt in eerste lezing goedgekeurd over een ontwerprichtlijn betreffende representatieve vorderingen ter bescherming van de collectieve belangen van consumenten in de EU i.
Dankzij de eengemaakte markt kunnen consumenten in de EU profiteren van een ruime keuze aan kwaliteitsproducten, concurrerende prijzen en hoge veiligheidsnormen. Met dit akkoord zullen ze collectief gerechtelijke bescherming kunnen vorderen wanneer ze schade ondervinden van handelaars die de EU-wetten schenden.
Christine Lambrecht, Duits minister van Justitie en Consumentenbescherming
Op grond van de richtlijn moeten de lidstaten een systeem van representatieve vorderingen invoeren.
Dit moet ertoe leiden dat speciaal door de lidstaten aangewezen instanties verbods- en/of herstelmaatregelen, waaronder compensatie of vervanging, kunnen vorderen namens een groep consumenten aan wie schade is berokkend door een handelaar die een van de EU-wetten in de bijlage bij de richtlijn zou hebben overtreden. Deze wetten bestrijken gebieden als financiële diensten, reizen en toerisme, energie, gezondheid, telecommunicatie en gegevensbescherming.
De richtlijn maakt een onderscheid tussen bevoegde instanties die vorderingen kunnen instellen in de lidstaat waar ze zijn aangewezen (binnenlandse representatieve vorderingen) en bevoegde instanties die vorderingen in om het even welke andere lidstaat kunnen instellen (grensoverschrijdende representatieve vorderingen). Voor binnenlandse vorderingen moeten bevoegde instanties voldoen aan de criteria die zijn vastgelegd in het recht van de lidstaat waar ze zijn aangewezen; voor grensoverschrijdende vorderingen moeten ze aan de geharmoniseerde criteria van de richtlijn voldoen.
Om misbruik van procesrecht te voorkomen, bevat de richtlijn duidelijke regels over de toewijzing van de proceskosten bij een representatieve vordering tot herstel, volgens het beginsel dat de verliezer betaalt. Om belangenconflicten te vermijden, krijgen de bevoegde instanties voorts een aantal transparantievereisten opgelegd, met name wat betreft hun financiering door derden.
De richtlijn geldt voor representatieve vorderingen die op of na de datum van toepassing zijn ingesteld.
Volgende stappen
In lijn met het akkoord in vervroegde tweede lezing dat in juni is bereikt, zou het Europees Parlement i het standpunt van de Raad in eerste lezing voor het eind van het jaar moeten goedkeuren. De richtlijn wordt dan geacht formeel te zijn aangenomen, en treedt in werking op de twintigste dag na de bekendmaking in het Publicatieblad van de Europese Unie. De lidstaten hebben vanaf de inwerkingtreding van de richtlijn 24 maanden de tijd om deze in nationaal recht om te zetten, en daarna nog eens 6 maanden om de bepalingen te gaan toepassen.
Achtergrond
De Commissie stelde de richtlijn in april 2018 voor in het kader van haar pakket "new deal voor consumenten", dat EU-consumenten eerlijke en transparante regels wil bieden. De richtlijn inzake betere handhaving en modernisering van de regels voor consumentenbescherming in de EU, die in het kader van hetzelfde pakket was ingediend, is op 27 november 2019 aangenomen.