Commissie lanceert EU-missies om grote uitdagingen aan te pakken

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op woensdag 29 september 2021.

De Commissie heeft vandaag vijf nieuwe EU-missies gelanceerd, een nieuwe en innovatieve manier om samen te werken en het leven van mensen in Europa en daarbuiten te verbeteren. EU-missies hebben ambitieuze en inspirerende doelstellingen voor de aanpak van grote problemen op het gebied van gezondheid, klimaat en het milieu.

De missies zijn een nieuwigheid in Horizon Europa, maar ook in het bredere EU-beleid, waarbij verschillende diensten van de Commissie onder het gezag van negen leden van het college worden samengebracht. Zij zullen onderzoek ondersteunen om de belangrijkste prioriteiten van de Commissie te verwezenlijken en oplossingen te vinden voor een aantal van de grootste uitdagingen waarmee we vandaag worden geconfronteerd: kankerbestrijding, aanpassing aan de klimaatverandering, de bescherming van de oceanen, zeeën en wateren, de vergroening van steden en het waarborgen van gezonde bodems en levensmiddelen. Zij zijn een nieuw instrument dat verschillende acties, zoals onderzoeks- en innovatieprojecten, beleidsmaatregelen en wetgevingsinitiatieven, omvat om binnen een bepaalde termijn concrete doelstellingen met een grote maatschappelijke impact te bereiken. Vijf missies moeten tegen 2030 oplossingen voor grote wereldwijde problemen opleveren:

  • Aanpassing aan klimaatverandering: ten minste 150 Europese regio's en gemeenschappen helpen om tegen 2030 klimaatbestendig te worden;
  • Kanker: samenwerken met het Europees kankerbestrijdingsplan om het leven van meer dan 3 miljoen mensen tegen 2030 te verbeteren door preventie, genezing en oplossingen om langer en beter te leven;
  • Gezonde oceanen, zeeën, kust- en binnenwateren: onze oceanen en wateren tegen 2030 herstellen;
  • Klimaatneutrale en slimme steden: 100 tegen 2030;
  • Bodemdeal voor Europa: 100 "levende laboratoria" en "vuurtorens" om het voortouw te nemen in de transitie naar gezonde bodems tegen 2030.

Margrethe Vestager i, uitvoerend vicevoorzitter voor een Europa dat klaar is voor het digitale tijdperk: “Vandaag hebben we vijf nieuwe missies gelanceerd. Een missie is een nieuw en innovatief instrument — een nieuwe manier om samen te werken binnen Horizon Europa. Zij zijn tevens een nieuw concept in het bredere EU-beleid. De missies zijn toezeggingen om een oplossing te vinden voor een aantal van de grootste uitdagingen waarmee we vandaag worden geconfronteerd: kankerbestrijding, aanpassing aan de klimaatverandering, de bescherming van de oceanen, zeeën en wateren, de vergroening van steden en het waarborgen van gezonde bodems en levensmiddelen. Het is een reeks acties - onderzoeks- en innovatieprojecten, beleidsmaatregelen en wetgevingsinitiatieven, initiatieven met sterke betrokkenheid van de burgers - om concrete doelstellingen met een grote maatschappelijke impact te behalen. Tegen 2030 willen we oplossingen voor grote wereldwijde problemen vinden!”

Mariya Gabriel i, commissaris voor Innovatie, Onderzoek, Cultuur, Onderwijs en Jeugd: “De respons op de coronapandemie heeft aangetoond dat we onze grootste problemen alleen met een collectieve inspanning op basis van onderzoek en innovatie kunnen oplossen. Dit is ook het uitgangspunt van de ambitieuze EU-missies. Zij zullen het enorme potentieel van de EU mobiliseren en instrumenten en beleidsmaatregelen inzetten om belangrijke doelstellingen te bereiken. Bovendien zullen zij van het begin tot het einde de burgers hierbij betrekken.”

Eerder deze zomer heeft de Commissie de individuele plannen voor de missies goedgekeurd en vandaag heeft zij een mededeling over EU-missies vastgesteld waarin zij groen licht geeft voor de start van de missies.

EU-missies binnen Horizon Europa en daarbuiten

Missies zijn een nieuwe samenwerkingsaanpak om een aantal van de belangrijkste uitdagingen van onze tijd aan te pakken. Zij bieden een mandaat om binnen een bepaalde termijn specifieke doelstellingen te bereiken. Zij zullen ook impact genereren door onderzoek en innovatie een nieuwe rol te geven, nieuwe vormen van governance en samenwerking toe te passen en burgers, met inbegrip van jongeren, op een nieuwe manier te betrekken.

Zo zal de missie Aanpassing aan de klimaatverandering 100 miljoen euro ter beschikking stellen voor grootschalige demonstraties van aan lokale omstandigheden aangepaste oplossingen voor door de klimaatverandering veroorzaakte gevaren zoals overstromingen. De missie Kanker zal een nieuw model voor gezamenlijk bestuur ontwikkelen om te zorgen voor een systematische en doeltreffende integratie van onderzoek, innovatie en beleidsontwikkelingen op het gebied van kanker in Europa. De missie voor Oceanen en wateren zal een netwerk van "vuurtorens” op zee- en rivierbekkenschaal tot stand brengen om de missie uit te voeren en de netwerken van beschermde mariene gebieden uit te breiden. In het kader van de missie Klimaatneutrale en slimme steden zullen de geselecteerde steden hun inwoners betrekken bij het opstellen van “klimaatstadcontracten” om tegen 2030 klimaatneutraal te zijn. En met de missie Bodemdeal voor Europa worden mensen gestimuleerd om deel te nemen aan burgerwetenschapsinitiatieven om collectief de bodemgezondheid te verbeteren.

De missies hebben hun oorsprong in Horizon Europa, maar hun uitvoering zal veel verder gaan dan onderzoek en innovatie om nieuwe oplossingen te ontwikkelen en het leven van de Europeanen te verbeteren. Wat missies vernieuwend maakt en toegevoegde waarde geeft, is dat zij verschillende instrumenten, businessmodellen en publieke en particuliere investeringen op EU-, nationaal, regionaal en lokaal niveau samenbrengen. Steun van andere Europese en nationale programma's zal essentieel zijn voor het succes van de missies. Voor elke missie wordt op basis van de opdracht en het uitvoeringsplan een termijn en budget bepaald.

Burgers worden rechtstreeks bij het ontwerp, de uitvoering en de monitoring van EU-missies betrokken. De lidstaten, regio's en verschillende belanghebbenden uit de openbare en particuliere sector zullen zich in het kader van de missies inzetten om blijvende resultaten voor alle EU-burgers te behalen.

De missies ondersteunen prioriteiten van de Commissie, zoals de Europese Green Deal, een Europa dat klaar is voor het digitale tijdperk, het Europese Kankerbestrijdingsplan, een economie die werkt voor de mensen en het Nieuw Europees Bauhaus. Zo is de klimaatmissie al een concreet element van de nieuwe strategie voor aanpassing aan de klimaatverandering, maakt de kankermissie deel uit van het Europese kankerbestrijdingsplan en is de bodemmissie een vlaggenschipinitiatief van de langetermijnvisie voor de plattelandsgebieden van de EU.

Op 23 september heeft de Commissie een speciale Eurobarometer over wetenschap en technologie gepubliceerd. Uit de resultaten van de enquête, die de hele EU bestrijkt, blijkt dat de bevolking wetenschap en innovatie ondersteunt en verwacht dat zij tot oplossingen zullen leiden voor de problemen die in het kader van de missies worden geïdentificeerd. Zo beschouwt een zeer grote meerderheid van de Europeanen gezondheid en groene energie als gebieden waarop wetenschap en innovatie in de komende twintig jaar een positief effect op hun leven zullen hebben.

Volgende stappen

Vandaag begint de fase van volledige uitvoering van de EU-missies. Het eerste werkprogramma van Horizon Europa voor de periode 2021-2022, dat op 16 juni is gepubliceerd, bevat een reeks acties die de basis voor de uitvoering van de missies vormen. Het wordt voor het einde van dit jaar bijgewerkt met een volledige onderzoeks- en innovatieagenda. Bij de missies worden deelnemende regio's, steden en organisaties alsook burgers in de lidstaten betrokken.

Achtergrond

Op basis van voorstellen die topdeskundigen in de missieraden in september 2020 bij de Commissie hebben ingediend, zijn in het strategisch plan van Horizon Europa vijf missies geïdentificeerd. Horizon Europa verstrekt initiële financiering voor de missies, goed voor tot wel 1,9 miljard EUR tot 2023. De Commissie heeft de vijf voorgestelde missies in oktober 2020 goedgekeurd. Tijdens de voorbereidingsfase zijn vijf gedetailleerde uitvoeringsplannen opgesteld, met inbegrip van doelstellingen, manieren om die doelstellingen te bereiken en prestatie-indicatoren. De Commissie heeft deze plannen aan specifieke criteria getoetst.

Nadere informatie

Vragen & antwoorden: EU-missies

Factsheets:

Mededeling betreffende EU-missies

Uitvoeringsplannen voor de EU-missies

Website over de EU-missies