Vragen en antwoorden - Voorstel betreffende de opschorting van de visumversoepelingsovereenkomst tussen de EU en Rusland
Waarom stelt de Commissie voor de visumversoepelingsovereenkomst volledig op te schorten?
De EU heeft slechts met een beperkt aantal landen buiten de EU visumversoepelingsovereenkomsten gesloten. Degelijke overeenkomsten berusten op wederzijds vertrouwen en op de eerbiediging van waarden die de EU en het betrokken land gemeen hebben. Rusland, een land dat een aanvalsoorlog voert, mag niet in aanmerking komen voor een visumversoepelingsovereenkomst zolang het volhardt in zijn destructieve buitenlandse beleid en militaire agressie tegen Oekraïne, die volledig in strijd zijn met de op regels gebaseerde internationale orde.
Sinds het begin van de Russische agressie tegen Oekraïne is de situatie verslechterd, hetgeen heeft geleid tot tragische humanitaire gevolgen voor burgers en grootschalige vernietiging van belangrijke infrastructuur. Rusland is verdergegaan met de illegale volledige of gedeeltelijke bezetting van de oostelijke en zuidelijke regio's van Oekraïne.
Het optreden van Rusland is onverenigbaar met een vertrouwensrelatie tussen de EU en Rusland.
Is instemming van Rusland nodig om de visumversoepeling op te schorten?
Elke partij kan de visumversoepelingsovereenkomst geheel of gedeeltelijk opschorten om redenen van openbare orde, nationale veiligheid of bescherming van de volksgezondheid. Al deze criteria zijn in het geding door de Russische invasie van Oekraïne en de meest recente ontwikkelingen in het oorlogsgebied.
De flagrante veronachtzaming van de op regels gebaseerde internationale orde vormt een groot risico voor de openbare orde. De militaire agressie van Rusland en de gevolgen daarvan bevorderen de georganiseerde misdaad en de verspreiding van illegale wapens en bedreigen de veiligheidsbelangen van de Unie en de nationale veiligheid van de lidstaten. De toegenomen risico's waarmee het gebruik van de kerncentrale van Zaporizja als militaire faciliteit door de Russische Federatie gepaard gaat, zijn een enorme bedreiging voor de volksgezondheid.
Wat was het doel van de visumversoepelingsovereenkomst tussen de EU en Rusland?
De overeenkomst faciliteert de afgifte van visa voor kort verblijf aan burgers van de Europese Unie en Rusland. De overeenkomst heeft betrekking op korte verblijven, d.w.z. van ten hoogste 90 dagen binnen een periode van 180 dagen. De overeenkomst verlaagt de visumleges in de meeste gevallen van 80 tot 35 euro, en bepaalde categorieën reizigers hoeven geen leges te betalen. Consulaten moeten sneller een beslissing nemen over een visumaanvraag, namelijk binnen tien dagen in plaats van vijftien. Er hoeven minder bewijsstukken te worden overgelegd en de afgifte van meervoudige visa wordt vereenvoudigd. De overeenkomst is in juni 2007 in werking getreden.
Voor wie heeft de opschorting gevolgen en wat betekent dit in de praktijk voor Russische burgers die een Schengenvisum aanvragen?
De opschorting heeft gevolgen voor alle burgers van de Russische Federatie. Wanneer de visumversoepelingen niet langer van toepassing zijn, gelden de algemene regels van de Visumcode voor alle visumaanvragers met de Russische nationaliteit.
Dat betekent:
-
-de leges gaan van 35 euro naar 80 euro voor alle visumaanvragers;
-
-de standaardtermijn waarbinnen consulaten een beslissing nemen over visumaanvragen wordt verlengd van tien tot vijftien dagen. Als nader onderzoek vereist is, kan deze termijn in individuele gevallen worden verlengd tot maximaal 45 dagen;
-
-aanvragers krijgen niet langer gemakkelijk een visum dat geldig is voor meerdere binnenkomsten in het Schengengebied; meervoudige visa zullen worden afgegeven op basis van de strengere regels van de Visumcode;
-
-bij het aanvragen van een visum zal de volledige lijst van bewijsstukken moeten worden overgelegd. Russische aanvragers zullen niet langer in aanmerking komen voor de vereenvoudigde lijst die in de visumversoepelingsovereenkomst is opgenomen.
Visumaanvragen zullen op individuele basis blijven worden behandeld en per geval worden beoordeeld.
Het blijft voor de lidstaten mogelijk om rekening te houden met humanitaire overwegingen. De opschorting van de visumversoepelingsovereenkomst doet geen afbreuk aan de bepalingen van de Visumcode met betrekking tot humanitaire gevallen. Op grond van de Visumcode kunnen de lidstaten bijvoorbeeld besluiten de visumleges om humanitaire redenen te verlagen of kwijt te schelden.
Hoeveel Russische burgers hebben momenteel een geldig visum voor het Schengengebied?
Momenteel hebben iets minder dan een miljoen Russische burgers een geldig visum voor het Schengengebied.
Het Visuminformatiesysteem, het IT-systeem van de EU voor visumaanvragen, bevat informatie over ongeveer 14 miljoen visa die zijn afgegeven aan Russische burgers, maar zo'n 13 miljoen daarvan zijn niet langer geldig. Die informatie wordt in het Visuminformatiesysteem bewaard om bij visumaanvragen te kunnen nagaan hoe de aanvrager met eerdere visa is omgegaan.
Hoeveel Russische burgers zijn dit jaar de EU binnengekomen?
In de periode van januari tot en met juli 2022 is iets meer dan 1,3 miljoen maal geregistreerd dat een Russische burger de EU binnenkwam. Dit cijfer betreft het aantal binnenkomsten, wat betekent dat eenzelfde persoon meerdere keren kan worden geteld als deze meerdere keren de EU binnenkomt en verlaat. Dat is bijvoorbeeld het geval voor personen met meervoudige visa die met hetzelfde visum de EU meerdere keren kunnen binnenkomen en verlaten.
Hoe lang blijft de opschorting van kracht?
De opschorting van de visumversoepelingsovereenkomst wordt van kracht zodra de Raad het besluit heeft goedgekeurd. De opschorting wordt ingetrokken als de EU van mening is dat de redenen voor de opschorting niet langer aan de orde zijn.
Geen erkenning meer van Russische paspoorten die zijn afgegeven in bezette Oekraïense gebieden
Waarom stelt de Commissie voor om Russische paspoorten die in bezette gebieden in Oekraïne zijn afgegeven, niet te erkennen?
Sinds de illegale annexatie van de Krim geeft Rusland paspoorten af aan inwoners van de Krim. Momenteel gebeurt dat meer en meer ook voor andere gebieden in Oekraïne die niet onder het gezag van de Oekraïense regering vallen. Het feit dat in die bezette gebieden systematisch Russische paspoorten worden afgegeven, is een ernstige inbreuk op het internationale recht en de territoriale integriteit, soevereiniteit en onafhankelijkheid van Oekraïne.
Mede ter versterking van het gemeenschappelijk visumbeleid en het Schengengebied, stelt de Commissie in dit verband voor om Russische paspoorten die in bezette gebieden buiten Rusland zijn afgegeven, niet te erkennen in de context van de afgifte van een visum en het overschrijden van de buitengrenzen van de EU. Dit voorstel is een verdere reactie op de Russische militaire agressie tegen Oekraïne en de Russische praktijk om paspoorten af te geven in bezette regio's in het buitenland.
Hoe zullen de betrokken paspoorten worden geïdentificeerd?
De Commissie gaat een lijst opstellen van in de bezette gebieden buiten Rusland afgegeven reisdocumenten die niet mogen worden erkend in de context van de binnenkomst in het Schengengebied.
De Commissie zal in nauwe samenwerking met de EU-delegaties, de lidstaten en hun consulaten alle relevante reisdocumenten in kaart brengen. Na goedkeuring van het voorstel door de Raad zal de lijst worden gepubliceerd en regelmatig worden bijgewerkt.
Hoe gaan de lidstaten momenteel om met dergelijke paspoorten?
Bijna alle lidstaten hebben de Commissie gemeld dat zij Russische paspoorten die zijn afgegeven in de bezette gebieden niet erkennen. Het voorstel van vandaag zorgt voor een gecoördineerde, consistente aanpak en biedt rechtszekerheid.
Wat betekent dit in de praktijk voor mensen die houder zijn van dit soort documenten?
Personen met een Russisch paspoort dat in de bezette gebieden is afgegeven, kunnen geen Schengenvisum aanvragen en mogen het Schengengebied niet binnenkomen, tenzij in uitzonderlijke individuele gevallen. Het besluit zorgt voor een gecoördineerde aanpak en biedt rechtszekerheid op dit gebied.
Zal deze maatregel nadelige gevolgen hebben voor gewone Oekraïners die in een door Rusland bezet gebied wonen? Hoe zit het met mensen die op de vlucht zijn voor de oorlog, en met familieleden van EU-burgers?
Nee, deze maatregel zal geen nadelige gevolgen hebben voor gewone Oekraïners die in een door Rusland bezet gebied wonen.
De grensautoriteiten en consulaten beschikken over een ruime beoordelingsmarge bij de afgifte van visa en de toelating van personen tot de EU, ook als niet aan alle voorwaarden is voldaan en ook als de betrokkene geen geldig paspoort heeft. De nationale grensautoriteiten moeten rekening houden met humanitaire overwegingen, redenen van nationaal belang en internationale verplichtingen. Ook het belang van het kind en het beginsel van non-refoulement moeten altijd in acht worden genomen.
Het ontbreken van een geldig paspoort doet niet af aan iemands recht op asiel of tijdelijke bescherming.
Dit betekent dat Oekraïners die in de bezette gebieden wonen en alleen over een door de Russische autoriteiten afgegeven paspoort beschikken, in bepaalde situaties de EU mogen binnenkomen.
Familieleden van burgers van de Unie kunnen zonder geldig paspoort inreizen als zij op een andere manier hun familieband met een EU-burger kunnen aantonen.
Meer informatie
Persbericht: Commissie stelt voor de visumversoepelingsovereenkomst met Rusland volledig op te schorten Voorstel voor een besluit van de Raad betreffende de opschorting van de toepassing van de visumversoepelingsovereenkomst tussen de EU en Rusland
Voorstel voor een besluit van het Europees Parlement en de Raad betreffende de niet-erkenning van Russische reisdocumenten die zijn afgegeven in bezette buitenlandse gebieden