Boekpresentatie 'Humeurig volk, verkrampte politiek en hoe het anders kan'

dinsdag 13 september 2022

DEN HAAG (PDC i) - Gisteren heeft fellow van het Montesquieu Instituut Joop van den Berg i zijn boek 'Humeurig volk, verkrampte politiek en hoe het anders kan' gepresenteerd op locatie Wijnhaven van de Universiteit Leiden. Tijdens de presentatie overhandigde hij zijn boek aan SGP-fractievoorzitter Kees van der Staaij i.

Tijdens de opening vertelde Van den Berg over de aanleiding van zijn boek: het Tweede Kamerdebat op 1 en 2 april 2021 over de 'functie elders' voor Pieter Omtzigt i uit de formatie notities van Kajsa Ollongren i. Van den Berg stelt dat de Nederlandse politiek wordt geteisterd door drie kwalen: vluchtigheid van kiezers die geen vaste partijen meer kennen, verruwing in het gedrag van parlementariërs en kiezersgroepen en versplintering op het politieke toneel. Want, zo stelde Van den Berg, ‘mensen stemmen wel, maar ze kiezen niet’.

Daarop volgden twee gesproken columns van Esmée Driessen i en Edgar Hoedemaker i. Driessen sloeg aan op de focus op maatwerk in het huidige politieke klimaat. Zij stelt dat een responsieve overheid niet voldoende is. Zonder stevige regelgeving is maatwerk namelijk niet mogelijk. Op veel gebieden was zij het eens met Van den Berg: de politiek moet de oplossing vaak dichter bij de basis zoeken. Hoedemaker benoemde dat de huidige debatcultuur op drift geraakt is en dat leiderschap ander vereist is om dit te veranderen. Niet alleen zijn de debatten verhard, stelt hij, ook de parlementaire middelen, zoals 'wappermoties' worden tegenwoordig te pas en te onpas ingezet. Hierdoor verliezen zij hun waarde.

Hoe kan de parlementaire cultuur herstellen van de kwalen die Van den Berg onderscheidde in zijn boek? Daarover ging hij in gesprek met Driessen en Hoedemaker onder leiding van moderator Maaike Jongema i. Zij bespraken de mogelijkheden voor constitutionele toetsing en een correctief referendum en het belang van de Eerste Kamer als die controlemechanismes worden ingevoerd.

Na woorden van Mai Spijkers (Prometheus) overhandigde Van den Berg zijn boek aan Van der Staaij. In de kwalen die Van den Berg onderscheidt herkent hij zich goed. Desondanks vindt hij het belangrijk dat politici en burgers niet ontmoedigd worden en wil hij iedereen aanmoedigen om na te blijven denken over hun rol in het het Nederlandse parlementaire proces.