Commissie schetst volgende stappen naar een Europese data-economie

De Europese Commissie i heeft vandaag, als onderdeel van haar in mei 2015 gepresenteerde strategie voor de digitale eengemaakte markt, beleidsmatige en juridische oplossingen voorgesteld om de data-economie van de EU te ontsluiten.

De Europese Commissie heeft vandaag, als onderdeel van haar in mei 2015 gepresenteerde strategie voor de digitale eengemaakte markt, beleidsmatige en juridische oplossingen voorgesteld om de data-economie van de EU te ontsluiten.

De Commissie onderneemt actie omdat de EU haar data-potentieel momenteel niet optimaal benut. Om hier verandering in te brengen, moeten ongerechtvaardigde beperkingen op het vrije verkeer van gegevens worden opgeheven en moeten een aantal juridische onzekerheden worden weggenomen. In de mededeling van vandaag worden beleidsmatige en juridische oplossingen geschetst om de Europese data-economie te ontsluiten. De Commissie heeft ook twee openbare raadplegingen en een debat met de lidstaten en belanghebbende partijen gelanceerd om te bepalen welke volgende stappen moeten worden gezet.

Andrus Ansip i, vicevoorzitter voor de Digitale Eengemaakte Markt: “Data moeten vrij kunnen circuleren tussen verschillende locaties, over grenzen heen en binnen een eengemaakte dataruimte. In Europa staan regels voor gegevenslokalisatie of andere technische en juridische belemmeringen het verkeer van en de toegang tot gegevens vaak in de weg. Als we willen dat onze data-economie voor groei en werkgelegenheid zorgt, moeten de data worden gebruikt. Maar om de data te kunnen gebruiken, moeten deze ook beschikbaar zijn en geanalyseerd kunnen worden. Om de kansen die data bieden met beide handen te kunnen grijpen, is er behoefte aan een gecoördineerde, pan-Europese aanpak die voortbouwt op de strikte Europese regels ter bescherming van persoonsgegevens en de persoonlijke levenssfeer.”

Elżbieta Bieńkowska i, commissaris voor Interne markt, Industrie, Ondernemerschap en Midden- en kleinbedrijf: “Data zijn de drijvende kracht van de nieuwe economie. Om Europa succesvol te laten zijn in dit nieuwe economische tijdperk, is er behoefte aan een solide en voorspelbaar kader voor gegevensstromen binnen de eengemaakte markt. Duidelijke regels voor de toegang tot, de beveiliging van en de aansprakelijkheid voor data zijn van essentieel belang om grote, middelgrote, kleine en startende Europese ondernemingen ten volle te laten profiteren van de groeimogelijkheden die het internet der dingen biedt. In plaats van digitale grenzen te trekken, moeten we ons richten op de uitbouw van een Europese data-economie die volledig geïntegreerd en concurrerend is binnen de mondiale data-economie.”

In de mededeling heeft de Commissie geïnteresseerde lidstaten ook voorgesteld om te participeren in grensoverschrijdende projecten waarbij in levensechte omstandigheden nieuwe vraagstukken met betrekking tot data worden aangepakt. In sommige lidstaten worden reeds projecten opgestart voor coöperatieve, communicerende en geautomatiseerde mobiliteit (CAD), waardoor voertuigen zowel onderling als met de voorzieningen langs de weg kunnen communiceren. De Commissie wil voortbouwen op deze projecten en nagaan welke gevolgen de toegang tot en aansprakelijkheid voor data hebben op het vlak van de regelgeving.

De data-economie van de EU werd in 2015 geraamd op 272 miljard euro (een jaarlijkse groei van 5,6 %) en zou tegen 2020 goed kunnen zijn voor 7,4 miljoen jobs. Aan de hand van data kan haast ieder aspect van het dagelijkse leven worden verbeterd: van bedrijfsanalyse tot weersvoorspellingen, van nieuwe mogelijkheden in de gezondheidszorg dankzij gepersonaliseerde geneeskunde tot veiligere wegen en minder files. Daarom benadrukt de Commissie in haar mededeling het belang van het vrije verkeer van gegevens in de EU.

Bovendien hebben studies uitgewezen dat een groot aantal juridische of administratieve beperkingen, voornamelijk vereisten voor nationale gegevenslokalisatie, de gehele Europese datamarkt afremmen. Als deze belemmeringen worden weggenomen, zou dit het bbp tot 8 miljard euro per jaar kunnen opleveren (studie).

Al deze initiatieven volgen strikte regels ter bescherming van persoonsgegevens (de vorig jaar vastgestelde algemene verordening gegevensbescherming) en ter waarborging van de vertrouwelijkheid van elektronische communicatie (zie het voorstel van vandaag inzake e-privacy), want de gehele data-economie berust op vertrouwen.

De algemene verordening gegevensbescherming regelt de verwerking van persoonsgegevens in de EU, inclusief machinaal of industrieel gegenereerde gegevens die een natuurlijke persoon identificeren of identificeerbaar maken. Door strenge uniforme normen voor gegevensbescherming vast te stellen, maakt deze verordening het vrije verkeer van persoonsgegevens in de EU mogelijk. De verordening slaat echter niet op industrieel of machinaal gegenereerde niet-persoonsgebonden gegevens en ook niet op beperkingen voor het verkeer van persoonsgegevens om andere redenen dan de bescherming van persoonsgegevens, bijv. om redenen die te maken hebben met belasting- of boekhoudwetgeving.

Om ervoor te zorgen dat de Europese economie ten volle de vruchten van de data plukt, zal de Commissie:

• - 

  gestructureerde dialogen voeren met de lidstaten en belanghebbende partijen over de evenredigheid van de beperkingen inzake gegevenslokalisatie. Het doel is ook om meer informatie te verzamelen over de aard van deze beperkingen en de impact ervan op bedrijven, met name kleine, middelgrote en startende ondernemingen, en op organisaties in de publieke sector;
• - 

  waar nodig en passend dwingende maatregelen treffen en, indien nodig, verdere initiatieven nemen om ongerechtvaardigde of onevenredige beperkingen inzake gegevenslokalisatie aan te pakken.

De Commissie heeft ook gekeken naar juridische onzekerheden die voortvloeien uit nieuwe vraagstukken die de data-economie doet rijzen en zoekt mogelijke beleidsmatige en juridische antwoorden met betrekking tot de volgende kwesties:

• - 

  Toegang tot en overdracht van gegevens. Het gebruik op grote schaal van machinaal gegenereerde niet-persoonsgebonden gegevens kan in de EU tot belangrijke innovaties, start-ups en nieuwe bedrijfsmodellen leiden.
• - 

  Aansprakelijkheid met betrekking tot op gegevens gebaseerde producten en diensten. De huidige aansprakelijkheidsregels van de EU zijn niet aangepast aan de digitale, datagestuurde diensten en producten van vandaag.
• - 

  Gegevensportabiliteit. De portabiliteit van niet-persoonsgebonden gegevens is momenteel een ingewikkelde kwestie, bijvoorbeeld wanneer een bedrijf grote hoeveelheden gegevens van de ene aanbieder van clouddiensten naar de andere wil verplaatsen.

Achtergrond

De voorstellen van vandaag zullen helpen om, zoals gevraagd door de Europese Raad in december 2016 (conclusies), de resterende obstakels binnen de eengemaakte markt weg te werken. Met de steun van het Europees Parlement en de lidstaten kan de digitale eengemaakte markt heel snel een feit zijn. De voorstellen van vandaag zullen helpen om de toekomstige beleidsagenda voor de Europese data-economie vorm te geven. De raadpleging over het bouwen van een Europese data-economie loopt tot en met 26 april 2017 en zal later in 2017 input leveren voor het mogelijke toekomstige initiatief van de Commissie inzake de Europese data-economie. De raadpleging over de evaluatie van de richtlijn inzake de aansprakelijkheid voor producten met gebreken loopt tot en met 26 april 2017. Deze raadplegingen zijn gericht op voortbrengers, verzamelaars en potentiële en bestaande gebruikers van niet-persoonsgebonden gegevens, in het bijzonder ruwe, door machines of sensoren gegenereerde gegevens. Hieronder vallen bedrijven van allerhande grootte, fabrikanten en gebruikers van geconnecteerde toestellen, exploitanten en gebruikers van online platforms, gegevensmakelaars, overheidsinstanties, niet-gouvernementele organisaties, onderzoeksinstellingen en consumenten.

Voor meer informatie

Factsheet: Bouwen aan een Europese data-economie - veelgestelde vragen

Mededeling “Bouwen aan een Europese data-economie”

Pagina van de openbare raadpleging

#dataeconomy

IP/17/5