Meer concurrerende en consumentgerichte interne elektriciteitsmarkt - Raad bereikt algemene oriëntatie
Infographic - Schone energie voor Europeanen: essentieel voor de energie-unie
Op 18 december bereikte de Raad een algemene oriëntatie (onderhandelingsstandpunt) over een richtlijn met gemeenschappelijke regels om ervoor te zorgen dat de interne elektriciteitsmarkt in de EU concurrerend, op de consument gericht, flexibel en niet-discriminerend is.
De richtlijn, die deel uitmaakt van het pakket schone energie, legt de nadruk op de consumenten en het belang van een goed functionerende interne markt. Zij biedt meer rechten aan klanten, biedt een evenwichtige oplossing voor gereguleerde prijzen, stelt een regelgevingskader voor energiegemeenschappen vast en omschrijft de taken en verantwoordelijkheden van de marktdeelnemers.
"De consumenten zijn onze belangrijkste prioriteit in deze wetgeving. Ons doel is een concurrerende markt die zal zorgen voor betaalbare elektriciteit voor allen, maar wij zullen overheden ook de optie geven te helpen in geval van nood. Anderzijds zullen consumenten de mogelijkheid hebben om actief en geëngageerd te zijn en weloverwogen beslissingen te nemen. Dit zorgt ervoor dat de elektriciteitsmarkt daadwerkelijk voordelen oplevert voor de Europese burgers."
Kadri Simson, minister van Economische Zaken en Infrastructuur van Estland
Deze algemene oriëntatie zal de Raad in staat stellen volgend jaar te gaan onderhandelen met het Parlement. Het standpunt van de Raad, dat voortbouwt op het voorstel van de Commissie, omvat de volgende belangrijke elementen:
Op de toekomstige elektriciteitsmarkt zullen elektriciteitsleveranciers hun prijzen vrij kunnen bepalen. Dit zal concurrentieverstoringen beperken, de concurrentie bevorderen en leiden tot lagere kleinhandelsprijzen. De lidstaten zullen prijzen tijdelijk kunnen reguleren om bijstand te bieden en bescherming te geven aan energiearme of kwetsbare huishoudelijke afnemers. Een aantal voorzorgsmaatregelen zal worden getroffen om kruissubsidiëring en discriminatie van marktdeelnemers te voorkomen, om ervoor te zorgen dat het (grensoverschrijdende) functioneren van de groothandelsmarkt niet wordt verstoord.
De lidstaten zorgen er ook voor dat het nationale regelgevingskader elektriciteitsleveranciers in staat stelt een contract met een dynamische elektriciteitsprijs aan te bieden. Dankzij deze contracten en andere instrumenten zoals "slimme meters" zullen consumenten in staat worden gesteld geëngageerder en actiever te worden op de markt. De overeenkomst bevat specifieke voorschriften voor de installatie van slimme meters - apparaten voor het meten van het elektriciteitsverbruik in realtime.
Er is een kader vastgesteld waarin de rol, werking en behandeling van de energiegemeenschappen is beschreven, om ervoor te zorgen dat zij op een passende en evenwichtige manier bijdragen aan het delen van de totale kosten van het systeem.
Wat energieopslagfaciliteiten betreft, zullen de lidstaten, onder bepaalde voorwaarden, distributiesysteembeheerders (DSB's) en transmissiesysteembeheerders (TSB's) toestaan deze te bezitten, ontwikkelen, beheren of exploiteren. Openbare raadplegingen worden uitgevoerd om na te gaan of marktpartijen eventueel belangstelling hebben om te investeren in deze installaties. De uitvoering van deze raadplegingen zal worden toevertrouwd aan de DSB's, samen met de nationale regelgevende instanties (NRI).
Tijdlijn en volgende stappen
De Commissie heeft op 30 november 2016 het pakket "schone energie" ingediend, met inbegrip van een voorstel voor een herziene richtlijn betreffende gemeenschappelijke regels voor de interne markt voor elektriciteit.
Het pakket als geheel werd tijdens de zitting van december 2016 aan de Raad Energie voorgelegd. De EU-ministers hielden een eerste gedachtewisseling over het gehele pakket in februari 2017, en analyseerden de gemaakte vorderingen betreffende de opzet van de elektriciteitsmarkt, governance van de energie-unie, en hernieuwbare energiebronnen in juni 2017.
Met dit standpunt is de Raad voorbereid en hoopt hij de onderhandelingen met het Parlement zo vroeg mogelijk volgend jaar te starten.
Achtergrond
De Commissie presenteerde op 30 november 2016 het pakket "Schone energie voor alle Europeanen", met het oog op de uitvoering van de Europa 2015-strategie voor een energie-unie met een toekomstgericht klimaatbeleid.
Vier van de acht wetgevingsvoorstellen in het pakket beogen een nieuwe opzet van de interne elektriciteitsmarkt van de EU. Afgezien van deze richtlijn bevat het pakket de herziene verordeningen inzake de interne elektriciteitsmarkt en een Europees Agentschap voor de samenwerking tussen energieregulators (ACER), alsook een voorstel voor een nieuwe verordening betreffende risicoparaatheid in de elektriciteitssector.