Speciaal verslag EU-Rekenkamer over de instelling van de identificatie- en registratieregeling voor runderen
De identificatie- en registratieregeling voor runderen is niet alleen essentieel voor de traceerbaarheid van rundvlees in de Europese Unie, maar vormt in het kader van het gemeenschappelijk landbouwbeleid ook een bepalende factor voor de toekenning aan fokkers van de diverse rundvleespremies, waarmee in 2002 circa 7 miljard euro was gemoeid en in 2003 en 2004 telkens 8 miljard. Elke lidstaat moest een identificatie- en registratieregeling opzetten, bestaande uit vier componenten: oormerken voor individuele identificatie van runderen, een paspoort voor elk rund, stalregisters voor landbouwbedrijven en een gecomputeriseerd gegevensbestand met gegevens over de bedrijven, runderen en alle verplaatsingen van runderen. Het gegevensbestand vormt de kern van het systeem en had uiterlijk 31 december 1999 operationeel moeten zijn.
Bij haar controle van de identificatie- en registratieregeling op het niveau van de Commissie heeft de Rekenkamer de opzet van het systeem en de follow-up van de inwerkingstelling ervan onderzocht. De controle is eveneens verricht in de vier lidstaten met de grootste rundveestapels, te weten Duitsland, Frankrijk, Italië en het Verenigd Koninkrijk. In de lidstaten had de controle betrekking op de vraag of runderen aan de hand van de identificatie- en registratieregeling voor runderen doeltreffend kunnen worden gevolgd vanaf hun geboorte of import in de Europese Unie totdat zij sterven of worden geëxporteerd, en of met dit systeem de uit hoofde van directe steun betaalde bedragen kunnen worden geverifieerd.
In de bezochte lidstaten vertoonde de identificatie- en registratieregeling voor runderen, die ruim twee jaar na de limietdatum van 31 december 1999 werd ingesteld, belangrijke tekortkomingen. De paspoorten van dieren die van de ene naar de andere lidstaat worden verplaatst worden niet gevolgd, er worden geen gegevens uitgewisseld tussen de nationale gegevensbestanden, gegevens worden met vertraging in de gegevensbestanden ingevoerd en de betrouwbaarheidsgraad van de gegevens in deze bestanden is vaak ontoereikend. De voornaamste constatering is dat de identificatie- en registratieregeling voor runderen geen garantie vormt voor de traceerbaarheid van de runderen die binnen de Gemeenschap of naar derde landen worden verplaatst, terwijl deze verplaatsingen toch zo'n 3 miljoen stuks vee per jaar, ofwel 4 % van de veestapel betreffen.
Het mechanisme is duidelijk voor verbetering vatbaar. Er is in geen enkele procedure voor gegevensuitwisseling tussen lidstaten inzake verplaatsingen van dieren voorzien, aangezien een dergelijke uitwisseling hoe dan ook problematisch is vanwege het feit dat de opmaak van de gegevens per lidstaat verschilt. Enkele onduidelijkheden in de communautaire regelgeving leiden tot uiteenlopende interpretaties, bijvoorbeeld inzake de termijnen voor labelen of kennisgeving, het begrip 'rundveehouder' of de procedure voor de terugbezorging van de dierpaspoorten. De Commissie is namelijk niet opgedragen, uitvoeringsmaatregelen te nemen met betrekking tot de gegevensbestanden en de controle ervan, hetgeen ten dele de tussen de lidstaten geconstateerde verschillen verklaart.
In het verslag van de Rekenkamer worden verschillende aanbevelingen gedaan, zoals de noodzaak om de regelgeving te verbeteren en de Commissie toereikende middelen in handen te geven om haar aansturende rol ten opzichte van het systeem te vervullen. Ook dienen de regels voor het beheer van de nationale gegevensbestanden te worden geüniformiseerd, moeten kwaliteitsindicatoren worden vastgesteld, alsmede een opmaak voor de uitwisseling van gegevens tussen de nationale bestanden en dient een systeem ter certificering van de kwaliteit van de gegevens in deze gegevensbestanden te worden opgezet. Andere aanbevelingen betreffen de controles ter plaatse, de sancties en de vóór betaling van de premies te verrichten kruiscontroles.
In haar antwoord voert de Commissie aan dat de lidstaten in de ontwerpfase van de identificatie- en registratieregeling voor runderen de idee van volledige harmonisatie van de inhoud van de gegevensbestanden hebben afgewezen, hetgeen een groot deel van de door de Rekenkamer vastgestelde gebreken verklaart. Overigens zijn er sinds de controle die de Rekenkamer in 2002 verrichtte, wijzigingen aangebracht in de regelgeving die in 2000 door het Parlement en de Raad werd vastgesteld, om de bij de lidstaten berustende verplichtingen te verduidelijken.
Speciaal verslag nr. 6/2004: http://www.eca.eu.int/audit_reports/special_reports/docs/2004/rs06_04nl.pdf
Europese Rekenkamer - Afdeling Externe betrekkingen
12, rue Alcide De Gasperi - L - 1615 Luxemburg
Tel.: (352) 4398 45410 - Fax: (352) 4398 46430 - E-mail: euraud@eca.eu.int
[1] Dit persbericht wil slechts een samenvatting geven. Het door de Rekenkamer vastgestelde speciaal verslag is beschikbaar op de internetsite (http://www.eca.eu.int) en zal binnenkort in het Publicatieblad van de Europese Unie, serie C, verschijnen.