Na zinken grondwet dreigt uitstel EU-lidmaatschap voor Turkije en Kroatië
De Oostenrijkse eurocommissaris voor Buitenlandse Betrekkingen, Benita Ferrero-Waldner i, pleit voor een adempauze waarin de Europese Unie de recente uitbreiding met tien nieuwe lidstaten kan verwerken. Dit zei Ferrero-Waldner in het Duitse blad Bild am Sonntag (12 juni). De eurocommissaris meldde dat de recente uitbreiding veel voordelen bracht op politiek en economisch vlak, maar dat het nu tijd is voor bezinning.
De verwerping van de Europese Grondwet door Frankrijk (29 mei 2005) en Nederland (1 juni 2005) lijkt directe gevolgen te hebben voor het uitbreidingsproces van de EU. Vorige week werd de deur voor toetreding tot de EU onverwacht hard dichtgeslagen voor Kroatië, een land waarmee de Europese Commissie in februari 2005 een stabilisatie- en associatieverdrag sloot. De Finse eurocommissaris voor uitbreiding, Olli Rehn i, greep een negatief rapport van het Joegoslaviëtribunaal aan om besprekingen over toetreding voor onbepaalde tijd uit te stellen.
Ook het zicht van Turkije op lidmaatschap tot de EU lijkt achter de horizon te verdwijnen. Besprekingen over de toetreding van dat land staan gepland voor 3 oktober 2005. De politieke wil binnen de Europese Unie om Turkije toe te laten lijkt echter af te kalven. Turkije wordt een belangrijk campagnethema tijdens de Duitse parlementsverkiezingen van september 2005. De gedoodverfde winnaar van deze verkiezingen, de christen-democratische partij CDU, is tegen Turkse toetreding.
In een reactie zeggen de regeringen van de nieuwe EU-lidstaten Polen, Slowakije, Tsjechië en Hongarije dat de uitbreiding van de Europese Unie juist moet doorgaan. EU-voorzitter Luxemburg heeft een soortgelijke oproep ontvangen van 23 prominente Europese denktanks. De broze democratiën van onder meer Oekraïne en Georgië zouden het vooruitzicht van lidmaatschap nodig hebben om de rechtstaat te consolideren.
Bronnen: EU Observer, De Tijd, 13 juni 2005